Bepaal de levensvatbaarheid van je bedrijf

Financiële tegenslag kan diverse oorzaken hebben: slecht betalende klanten, ziek personeel of bijvoorbeeld crisis in je branche. Ook persoonlijke omstandigheden zoals ziekte of een scheiding kunnen een rol spelen. Als je in een lastige financiële situatie zit, wil je weten wat je kunt doen om er met je bedrijf doorheen te komen. Dan moet je eerst bepalen of je bedrijf gezond is. Hieronder lees je welke zaken de levensvatbaarheid van je bedrijf bepalen.

• Wat is een levensvatbaar bedrijf
• Inzicht krijgen
• Factoren in kaart brengen
• Conclusie
• Hulp bij financiering

Wat is een levensvatbaar bedrijf?

Een levensvatbaar bedrijf is een bedrijf dat met de bedrijfsvoering voor langere tijd winstgevend (rendabel) is. Ook moet het aan de financiële en organisatorische verplichtingen kunnen voldoen.

Inzicht krijgen

Inzicht in de levensvatbaarheid van je bedrijf geeft jezelf, leveranciers en financiers een goed idee van de gezondheid van je bedrijf. Want als je meer weet over wat de gezondheid van je onderneming bepaalt, kun je ook betere beslissingen nemen over vervolgstappen. Een vervolgstap is bijvoorbeeld je kosten verlagen. Of je past je verdienmodel aan, zoekt financiering enzovoort. Als het niet anders kan betekent het soms ook stoppen. Een financier laat het verstrekken van financiering afhangen van de factoren die de levensvatbaarheid bepalen. Je hebt daarom een betere startpositie bij je financier en bij financiële adviseurs zoals een boekhouder of accountant als je weet hoe je ervoor staat.

Gebruik tools

Voor meer financieel inzicht en om te weten hoe je bedrijf functioneert, kun je handige tools gebruiken. Bijvoorbeeld de Toekomstcheck. Die geeft je inzicht in de liquiditeit van je bedrijf. Met de check weet je hoe je er financieel voor staat en wat het vooruitzicht is voor de komende 12 maanden. Ook krijg je te zien hoe je bedrijf bestand is tegen verschillende toekomstscenario's. Met de MKB Diagnosetool krijg je inzicht in de financiële gezondheid van je bedrijf, je online zichtbaarheid en hoe je presteert binnen jouw sector. Je komt te weten wat de waarde van je bedrijf is, en je krijgt een adviesrapport met het resultaat en tips op maat voor je volgende stap. Met de tool Financiële kengetallen bereken je voor jouw branche de solvabiliteit en de current ratio. Zo kun je je bedrijf vergelijken met andere bedrijven in dezelfde branche.

Factoren in kaart brengen

De levensvatbaarheid van je onderneming bepaal je aan de hand van financiële en niet-financiële factoren. Je kijkt naar cijfers over rentabiliteit, vermogen, liquiditeit, cashflow en privé-inkomen. Met je cijfers kun je ratio’s of berekeningen maken waaruit je de levensvatbaarheid kunt halen. De cijfers haal je uit je winst- en verliesrekening en balans, die samen de jaarrekening vormen. Bij niet-financiële factoren gaat het over de ondernemer(s), de onderneming en omgevingsfactoren.

Rentabiliteit

Door de rentabiliteit te berekenen, kom je te weten of je onderneming winstgevend is. In je berekening vergelijk je de winst met het gemiddeld totaal geïnvesteerd vermogen (eigen vermogen + vreemd vermogen). Je berekent het gemiddeld vermogen door het vermogen op 1 januari op te tellen bij het vermogen op 31 december en door 2 te delen.

Bij een eenmanszaak, vennootschap onder firma (vof) of maatschap is een deel van de winst bestemd als arbeidsbeloning (ondernemersvergoeding) voor de ondernemer(s). In de berekening is de richtlijn hiervoor 30.000 euro.

Rentabiliteit berekenen

1. Neem de nettowinst + betaalde rente. Trek daar de ondernemersvergoeding van af.
2. Deel de uitkomst door het gemiddeld totaal geïnvesteerd vermogen.
3. Vermenigvuldig de uitkomst daarvan met 100%. De uitkomst is de rentabiliteit.

In een rekenformule is dat: (nettowinst + betaalde rente - ondernemersvergoeding) / (gemiddeld totaal geïnvesteerd vermogen) x 100% = rentabiliteit

Rekenvoorbeeld eenmanszaak: ((40.000 + 2500 - 30.000) / 50.000) x 100% = 25%

Rentabiliteit berekenen bij een bv

Bij een besloten vennootschap (bv) is de arbeid van de ondernemer(s) al beloond via salaris of managementvergoeding.

1. Neem de nettowinst en tel daar de betaalde rente en de belasting over winst bij op.
2. Deel dit door het totaal vermogen.
3. Vermenigvuldig de uitkomst daarvan met 100%. De uitkomst is de rentabiliteit.

In een rekenformule is dat: ((nettowinst + betaalde rente + belasting over winst) / totaal vermogen) x 100% = rentabiliteit

Rekenvoorbeeld bv: ((50.000 + 25.000 + 45.000) / 500.000) x 100% = 24%

Een rentabiliteit op het totale vermogen tussen de 5 en 10% vinden financiers acceptabel. De hogere cijfers in de rekenvoorbeelden betekenen dat de ondernemingen bovengemiddeld winstgevend zijn.

Tabel: Voorbeeldbalans

Solvabiliteit

De verhouding tussen eigen vermogen en het totale vermogen heet solvabiliteit. Deze verhouding is een indicatie of je onderneming op lange termijn aan zijn betalingsverplichtingen kan voldoen. Financiers vinden dat een solvabiliteitspercentage tussen de 25 en 40 moet liggen. De norm voor solvabiliteit verschilt per branche, per soort bedrijf en per financier. Hier vind je tips om je solvabiliteit te verbeteren.

Solvabiliteit berekenen

Je deelt je eigen vermogen door het toaal vermogen. De uitkomst vermenigvuldig je met 100%. De uitkomst is de solvabiliteit.

In een rekenformule is dat: (eigen vermogen / totaal vermogen) x 100% = solvabiliteit

Rekenvoorbeeld (met cijfers uit de voorbeeldbalans): (55.000 / 170.000) x 100% = 32%

Liquiditeit

Liquiditeit geeft aan of je op korte termijn je rekeningen kunt betalen. De liquiditeit van je onderneming beoordeel je met je current ratio, quick ratio en netto werkkapitaal. De cijfers in de berekeningen komen uit de voorbeeldbalans.

Current ratio

Dit kengetal geeft aan of je jouw (kortlopende) schulden uit de vlottende activa kunt betalen. De waarde moet minimaal 1 zijn. Voor gezonde ondernemingen ligt het tussen de 1,2 en 1,5.

Berekening current ratio

1. Tel de vlottende activa (inclusief debiteuren) op bij de liquide middelen.
2. Deel de uitkomst door het kort vreemd vermogen (de rekening-courantkrediet en de crediteuren).
3. De uitkomst hiervan is de current ratio.

In een rekenformule is dat: vlottende activa + liquide middelen / kort vreemd vermogen = current ratio

Gespecificeerd: (voorraad + debiteuren + liquide middelen) / (rekening-courantkrediet + crediteuren) = current ratio

Rekenvoorbeeld: (25.000 + 10.000 + 10.000) / (25.000 + 10.000) = 1,29

Quick ratio

Dit kengetal geeft aan of je jouw (kortlopende) schulden uit de vlottende activa kunt betalen. Het verschil met de current ratio is dat je bij deze berekening de voorraden niet meerekent. Een positieve waarde voor je quick ratio is minimaal 1.

Berekening quick ratio

1. Tel de debiteuren bij de liquide middelen op.
2. Tel het rekening-courantkrediet en de crediteuren bij elkaar op.
3. Deel de uitkomst van 1 door die van stap 2.
4. De uitkomst van de deling is de quick ratio.

In een rekenformule is dat: (debiteuren + liquide middelen) / (rekening-courantkrediet + crediteuren) = quick ratio

Rekenvoorbeeld: (10.000 + 10.000) / (25.000 + 10.000) = 0,57

Nettowerkkapitaal

Met het geld uit het nettowerkkapitaal kun je  rekeningen betalen. Het geld ik om dagelijks mee te werken in je bedrijf en heet daarom werkkapitaal. Het nettowerkkapitaal is het verschil tussen de vlottende activa en het kort vreemd vermogen op de balans van een onderneming. Het nettowerkkapitaal is positief als de vlottende activa groter zijn dan het vreemd vermogen op de korte termijn.

Berekening nettowerkkapitaal

vlottende activa + liquide middelen - kort vreemd vermogen = nettowerkkapitaal

Gespecificeerd: (voorraad+debiteuren+liquide middelen) - (rekening-courantkrediet+ crediteuren) = nettowerkkapitaal

Rekenvoorbeeld: (25.000 + 10.000 + 10.000) - (25.000 + 10.000) = 10.000

Cashflow

De cashflow of kasstroom is het verschil tussen ontvangsten en uitgaven gedurende een periode. Dit is een indicatie voor het cash genererende vermogen van je bedrijf. Zijn de ontvangsten groter dan de uitgaven? Dan heb je een positieve kasstroom. Geef je meer uit dan er binnenkomst? Dan is je kasstroom negatief. Je hebt dan aanvullende financiering nodig.

Rekenvoorbeeld: Een ondernemer ontvangt in een kwartaal 30.000 euro aan omzet en geeft 20.000 euro uit aan inkoop en kosten. De cashflow is dan 30.000 - 20.000 = 10.000 en positief.

Privé-inkomen

Je bedrijf moet voldoende inkomen opleveren. Banken houden als richtlijn een minimumgrens aan van 30.000 euro. Voor een vennootschap onder firma (vof) is dit per vennoot. Voor een man-vrouw firma is het 45.000 euro samen. Voor een bv geldt een gebruikelijk loon van minimaal 47.000 euro in 2021. Een lager inkomen kan voor jezelf voldoende zijn. Je moet dan een financier overtuigen dat je met dat (tijdelijke) lagere inkomen aan je privéverplichtingen kunt voldoen. Een privébegroting maken helpt hierbij.

Ondernemer en onderneming

Jouw manier van ondernemen heeft invloed op hoe levensvatbaar je bedrijf is. Kijk daarom kritisch in de spiegel en naar de manier waarop je onderneming is georganiseerd. Kijk ook met de ogen van een financier. Die kijkt naast de cijfers ook naar jou als ondernemer en jouw onderneming. Financiers zijn geïnteresseerd in jouw toekomstvisie en jouw strategie. Ook willen ze meer weten over je ervaring, opleiding, branchekennis, netwerk en samenwerkingsverbanden. Wat betreft de onderneming wil de financier meer weten over de rechtsvorm, de activiteiten, het managementinformatiesysteem en de Kritische Prestatie Indicatoren (KPI’s).

Omgevingsfactoren

Tenslotte spelen omgevingsfactoren een rol bij het bepalen van de levensvatbaarheid van je bedrijf. Dat zijn ontwikkelingen die buiten je bedrijf liggen. Ze kunnen kansen bieden zoals nieuwe technologie, maar ook bedreigingen zoals gedwongen sluiting door overheidsmaatregelen. Op de meeste heb je weinig invloed, maar je kunt er wel rekening mee houden.

Denk aan trends en ontwikkelingen die effect hebben op jouw branche, bijvoorbeeld:

• demografische factoren zoals leeftijd, groei en omvang van de bevolking
• ecologische factoren zoals klimaat en energie
• sociaal-culturele factoren, innovatie en trends zoals digitalisering
• economische factoren zoals conjunctuur en koopkracht
• politiek-juridische factoren, bijvoorbeeld wetgeving en mate van ingrijpen in de economie

Bedenk of laat in je plannen zien hoe je met je bedrijf op omgevingsfactoren inspeelt.

Conclusie

Als je alle aparte onderdelen uitrekent en uitdenkt en in een plan op een rij zet, kun je de levensvatbaarheid van je bedrijf inschatten. Scoor je op de 5 financiële onderdelen positief? Dan ziet de levensvatbaarheid er in de basis goed uit. Ook bij de niet-financiële factoren moet er voldoende perspectief zijn. Houd er rekening mee dat een financier meestal strenger naar de meespelende factoren kijkt dan een ondernemer. En elke financier gebruikt eigen getallen en percentages om de waarde van een onderdeel te wegen.

Verwacht je door vervolgstappen en acties in de toekomst een hogere score? Blijf dan ondernemen zoals je nu doet. Verwacht je onvoldoende verbetering? Dan is stoppen mogelijk de juiste beslissing. De KVK zwaar weer routes ondersteunen je bij de keuze in de vervolgstappen die je kunt zetten.

Zwaar weer routes

Gaat het financieel minder en wil je weer grip krijgen op je zaak? Vul dan de KVK Zwaar weer routewijzer in. Die leidt je naar 1 van de volgende 4 routes:

1. Je bedrijf weer financieel gezond: je bedrijf heeft financiële problemen. Met wat aanpassingen en een zakelijke lening kun je herstellen.
2. Herstel met een nieuw businessmodel: met aanpassing van je business model maak je je bedrijf toekomstbestendig.
3. Doorgaan of stoppen met je bedrijf: je maakt de balans op en denkt ervoer na of je door kunt gaan.
4. Gecontroleerd stoppen met je bedrijf: hoe moeilijk het ook is, stoppen blijkt de enige optie. Kijk hoe je de zaken goed afhandelt.

Hulp bij financiering

Hulp vergroot je kansen op financiering. Want met de juiste adviseur en een goede financiële onderbouwing krijg je vaker en sneller een positief antwoord op je financieringsaanvraag. Deze adviseurs helpen je op weg. Kies met het stroomschema financiering van te voren een financieringsvorm zodat je bij een passende financier aanklopt.

Read this article in English