Stappenplan samenwerken met een business angel

Wil je met een business angel in zee gaan als financier? Doorloop dan de negen stappen. Je ondernemingsplan en financieringsplan zijn de basis voor samenwerking met een angel investor.

Een business angel is iemand die vanuit zakelijk oogpunt investeert in ondernemingen. Omdat de investeerder zelf ondernemer is of was, staat zo iemand je bij met kennis en hulp. De samenwerking tussen jullie komt in enkele stappen tot stand:

• Zorg voor een goede pitch
• Het eerste gesprek
• Het onderhandelingsproces
• De intentieovereenkomst
• Uitgebreid boekenonderzoek
• Waardebepaling
• Afspraken vastleggen
• Samenwerken met je business angel
• De exitstrategie
• Hulp inschakelen

1. Zorg voor een goede pitch

Wil je een business angel overtuigen? Zorg dan voor een goede pitch. Je ondernemingsplan vormt de basis van je verhaal. Laat zien dat je bedrijf de investering verdient.

Tips waarmee je een business angel kunt overtuigen:

• Vertel eerst een verhaal en iets over jezelf voordat je begint over je plannen.
• Laat passie en enthousiasme zien.
• Gebruik beelden in de presentatie en laat het product of de dienst zien.
• Geef aan welk probleem je product of dienst oplost.
• Geef aan wie je ondersteunen, bijvoorbeeld je personeel, familie en deskundigen.
• Vertel wie je concurrenten zijn en hoe jij je van hen onderscheidt.
• Geef een duidelijke omschrijving van je doelgroep en geef een inschatting van het marktaandeel dat je verwacht. Zorg dat deze cijfers kloppen.
• Vertel hoe je de doelgroep wilt bereiken en hoeveel dat kost.
• Geef aan hoeveel geld je nodig hebt, waarvoor je het gaat gebruiken en hoeveel je zelf inbrengt.
• Probeer een goede inschatting te maken van de terugverdientijd en het rendement.

2. Het eerste gesprek

Met je pitch heb je een investeerder weten te interesseren voor een afspraak. In dit gesprek kun je het businessplan en verdienmodel nog wat beter uitleggen. Je kunt meteen ook aftasten of het persoonlijk klikt tussen jou en de investeerder. Dat is belangrijk omdat je voor lange tijd met elkaar gaat werken. Tijdens het gesprek wordt vaak duidelijk of er een vervolgoverleg komt. Je kunt vragen of de investeerder een geheimhoudingsverklaring wil ondertekenen. Dit heet ook wel een non disclosure agreement (NDA). De meeste business angels doen dat in deze fase nog niet.

3. Het onderhandelingsproces

Het onderhandelingsproces bestaat uit veel en intensief overleg. Je wilt uiteindelijk tot een deal komen. Dit proces kan drie maanden tot een jaar duren. Nú is het wel gebruikelijk dat de investeerder een NDA ondertekent. Want in deze fase moet je open zijn naar elkaar en veel informatie geven.

Schakel hulp in van een gespecialiseerde adviseur. Doe dat vooral als je voor het eerst met deze situatie te maken hebt. Praat met andere ondernemers die zo'n proces al een keer hebben doorlopen. Vraag je netwerk naar de reputatie van de business angel.

Soms helpt het als je de onderhandelingen een tijdje stopzet zodat je kunt nadenken. Heb je twijfels of heb je er geen goed gevoel bij? Stop dan zo snel mogelijk met de onderhandelingen.

4. De intentieovereenkomst

Een belangrijk onderdeel van het onderhandelingsproces is de intentieovereenkomst. Daarin staat dat de investeerder geld in je bedrijf wil steken en onder welke voorwaarden dit gaat gebeuren. Vaak staat in de intentieovereenkomst een exclusiviteitsbeding. Dat betekent dat je tijdens de onderhandelingen geen gesprekken voert met andere mogelijke investeerders. De intentieovereenkomst is de basis voor de participatieovereenkomst (stap 8).

Een intentieovereenkomst bevat vaak de volgende onderdelen:

• het voorgestelde investeringsbedrag
• beschermende bepalingen voor de investeerder bij de uitgifte van extra aandelen
• rechten en plichten van beide partijen
• ontbindende voorwaarden (bijvoorbeeld afhankelijk van de uitslag van de due diligence)

5. Uitgebreid boekenonderzoek

De investeerder wil het risico van zijn investering inschatten. Daarom zal hij kritische vragen stellen of een due diligence laten uitvoeren. Een due diligence is ook gebruikelijk bij bedrijfsovername en gaat verder dan een boekhoudkundig onderzoek. Je kunt het vergelijken met een bouwkundige inspectie als je een huis gaat kopen. Bij due diligence gaat het over de volgende onderwerpen:

• financiën van het bedrijf
• product/dienst
• behoefte en marktonderzoek
• ondernemer en onderneming
• personeel en partners
• successen en falen
• concurrentie
• marketing en communicatie
• bescherming intellectueel eigendom

Zorg dat je zoveel mogelijk gegevens bij de hand hebt. Dan kun je alle vragen beantwoorden. De uitkomst van het onderzoek bepaalt onder andere of de investeerder verder wil gaan en onder welke voorwaarden.

Kijktip: KVK Beyond Business

In de video 'Business Angels - Toen we ze lieten proeven waren ze onder de indruk' delen de ijsmakers van IJsbaart hun ervaringen en tips.

6. Waardebepaling

De business angel wil zo goed mogelijk bepalen wat de aandelen van je bedrijf waard zijn. Bedrijfswaardering is meer een kunst dan een exacte wetenschap. Er is geen juiste of verkeerde waarderingsmethode. Het waarderen van een onderneming is geven en nemen. Alleen je eigen belang voorop stellen, is niet goed voor de verdere samenwerking. Dat geldt ook voor de investeerder. De volgende zaken hebben invloed op de waardering:

• Is er intellectueel eigendom in de vorm van bijvoorbeeld octrooien?
• Wat is het menselijk kapitaal in de vorm van kennis en vaardigheden?
• Hoe groot is het marktpotentieel?
• Welke opties heeft de investeerder om zich terug te trekken als investeerder (= exit)?
• Zijn er al (vaste) klanten of intentieverklaringen van potentiële klanten?

Waarderingsmethoden

Er zijn drie categorieën waarderingsmethoden:

• Intrinsieke waarde: De optelsom van de zichtbare (inclusief eventuele overwaarde) economische bezittingen op een bepaald moment. Bij start-ups is dit vaak niet mogelijk.
• Rentabiliteitswaarde: Deze bepaal je met de genormaliseerde winstverwachting. Deze winst heeft te maken met de resultaten die de onderneming in het verleden heeft behaald. Bij start-ups kan dit niet.
• Discounted Cash Flow-methode (DCF): Dit is de meest objectieve manier waarop de waarde van je onderneming kunt bepalen. De DCF-methode gaat uit van de toekomstige kasstromen van de onderneming.

Aandelenpercentage bepalen

De investeerder krijgt aandelen in ruil voor de investering. Hoeveel procent hangt af van hoeveel geld je nodig hebt voor je bedrijf. Ook de waarde van je bedrijf speelt mee. De investeerder wil graag een beloning voor het risico dat hij loopt en zal een hoger percentage aandelen vragen. De hoogte van het percentage bepaal je in de onderhandelingen. Bijvoorbeeld: bij een investering van rond de 100.000 euro ligt het gemiddelde percentage aandelen rond de 30%.

7. Afspraken vastleggen

Aan het eind van het onderhandelingsproces staan alle afspraken formeel en juridisch op papier. Zorg ervoor dat in de toekomst ook een makkelijke exit mogelijk is. De deal is pas echt na ondertekening van de volgende documenten, opgesteld door een jurist:

• Een participatieovereenkomst en aandeelhoudersovereenkomst: dit is een uitgebreid document met alle voorwaarden van de investering.
• Een eventuele geldleningsovereenkomst.
• Statuten: hierin staan de vormen en soorten van aandelen.
• De managementovereenkomst: hierin staan alle andere zaken die ondernemer en investeerder met elkaar regelen. Met de rechten en plichten van beide partijen.

De business angel maakt daarna het geld over op een zakelijke bankrekening van de onderneming.

8. Samenwerken met je business angel

De handtekeningen staan onder de documenten en het geld staat op je rekening. Nu gaat het echt gebeuren. Samen met je business angel zorg je ervoor dat je onderneming gaat groeien. Hoe sterk de investeerder betrokken is, kan verschillen:

• Niet tot weinig actief betrokken. Je moet het als ondernemer vooral zelf doen.
• Niet betrokken bij de dagelijkse dingen in je bedrijf. Wel beschikbaar als coach.
• Weinig tot regelmatig actief betrokken. De investeerder heeft niet veel tijd voor je en verwacht regelmatig een financiële rapportage.
• Actief betrokken. De business angel besteedt veel uren aan de onderneming en jullie nemen samen beslissingen.

Lees tips van een business angel hoe je tot een goede samenwerking komt. 

9. De exitstrategie

De investeerder wil een zo hoog mogelijk redement op zijn investering behalen als hij zich terugtrekt uit je bedrijf. Al in de participatieovereenkomst moeten bepalingen staan die aangeven onder welke voorwaarden en omstandigheden een exit mogelijk is. Als het zo ver is, is het verstandig om hulp in te schakelen van een externe adviseur. Ga vooral niet overhaast te werk. Ook hier moet je de waarde van je bedrijf bepalen.

Mogelijke exit scenario's zijn:

• De business angel verkoopt zijn aandelen aan jou.
• Jullie verkopen allebei jullie aandelen aan een derde partij.
• Met de aandelen van de business angel haal je een andere investeerder binnen.
• Een beursgang (dit komt vrij weinig voor).

Hulp inschakelen

Hulp vergroot je kansen op financiering. Met de juiste adviseur en een goede financiële onderbouwing krijg je makkelijker een positief antwoord op je financieringsaanvraag. Deze adviseurs helpen je op weg. Heb je vragen over samenwerken met een business angel? Bel dan met de adviseurs van de KVK Financieringsdesk via 0800 10 14. Bekijk ook de video Financiering regelen. De video legt uit hoe je aan financiering voor je bedrijf komt en welke stappen je daarvoor moet zetten.