Zo ga je als werkgever om met de ramadan

De komende maand staat voor veel mensen in het teken van de ramadan. Sommige werkgevers vasten zelf, bij anderen roept het vragen op. Zoals: moet ik mijn personeel tegemoet komen tijdens de ramadan? Hoe zorg ik dat de ramadan geen invloed heeft op de werkzaamheden? Twee ondernemers die zelf vasten, vertellen waar je rekening mee kunt houden en hoe je goed werkgeverschap toont tijdens de ramadan.

Als werkgever ben je je werknemers tijdens de ramadan geen extra arbeidsvoorwaarden of aanpassing van werk, tijden of plek verschuldigd. Maar als je aandacht besteedt  aan vastende medewerkers, scoor je punten en kan het zelfs voor meer verbinding in het hele team zorgen.

Wat is de ramadan?

De ramadan is een periode van bezinning, zelfreflectie, vrijgevigheid, liefdadigheid en saamhorigheid. Iedere moslim beleeft de ramadan anders. De een reflecteert op zijn eigen gedrag, terwijl de ander zijn bijdrage aan de maatschappij evalueert. Het is een spirituele beleving waar ontzegging van eten, drinken, roken en seks van zonsopgang tot zonsondergang bij horen. Deelnemers van de ramadan vasten een maand lang. Dit jaar begint de ramadan op woensdag 22 maart en duurt deze tot en met donderdag 20 april. Moslims sluiten de ramadan af met het Suikerfeest: Eid-ul Fitr (vrijdag 21 april).

Juridische kaders

Wetgeving omtrent werkgevers en de ramadan bestaat niet, maar er zijn een aantal zaken die je als werkgever in je achterhoofd moet houden:

• De Wet Gelijke Behandeling schrijft voor dat een werkgever zijn of haar werknemers niet mag verbieden te bidden op werk.
• Een werknemer heeft recht op pauze.
• Een werkgever mag de opname van een vrije dag in verband met een religieuze feestdag niet weigeren. Denk hier bijvoorbeeld aan Eid-ul Fitr.

Tips en aandachtspunten tijdens de ramadan

Aangepaste werktijden tijdens de ramadan is een veelgenoemde tip. Waarom eigenlijk en wat kun je nog meer doen? Volgens Said, eigenaar van Spa Nova, en Bouchra Boukrab van ramadanrecepten.nl zet je met begrip en respect al de juiste toon. Volgens hen laat je dat als volgt zien:

Vraag wat jij kunt doen

Als werkgever toon je begrip en respect aan je vastende personeel met de simpele vraag: wat kan ik voor je doen? “De meeste werkgevers denken pas aan de ramadan als deze al is begonnen,” licht de eigenaar van Spa Nova toe. “Maar het siert een werkgever als hij er al eerder aan denkt. Bovendien is iedereen anders en doet iedere moslim op zijn of haar eigen manier mee aan de ramadan. De een begint liever iets later in de ochtend met werken, de ander waardeert een stilte- of gebedsruimte. Een werkgever die ruim voor de aanvang van de ramadan vraagt naar de behoefte van de werknemer, laat zien dat hij geïnteresseerd is en het serieus neemt.”

Pas werktijden aan

De spa-eigenaar doet zelf ieder jaar mee aan de ramadan en het overgrote deel van zijn team ook: “Wij hebben veel werknemers uit verschillende culturen, waaronder Islamitische medewerkers die vasten. Uit ervaring weet ik dat de meeste vastende mensen vooral net voor zonsopkomst eten en dus vroeg opstaan. Daardoor zijn de ochtenden het zwaarst en is het fijn als je wat later kunt beginnen. Omdat wij een privé spa zijn, zijn onze werktijden later op de dag dan die van bijvoorbeeld een winkel. Maar als de werkzaamheden in jouw bedrijf vroeg beginnen, kun je kijken of je tijdens de ramadan je niet-vastende werknemers de vroege diensten kunt laten werken.”

Creëer bidmomenten

“Een moslim is verplicht 5 keer per dag te bidden,” zegt Boukrab van ramadanrecepten.nl. “Bidden moet op bepaalde tijden, dus het kan voorkomen dat de werknemer onder werktijd wil bidden. De gebedstijden kunnen per omgeving verschillen. Je kunt de tijden opzoeken op de website van Al-Yaqeen. Als je hier als werkgever rekening mee houdt, wordt dat zeer gewaardeerd.”

Bied een gebedsruimte

Wat betreft een gebedsruimte, adviseert Boukrab: “Creëer een stilteruimte waar zowel moslims als niet-moslims zich even kunnen terugtrekken, om welke reden dan ook. Bijvoorbeeld voor het gebed, voor een moment van bezinning of om in stilte tot rust te komen van alle drukte op het werk. Dit hoeft zeker niet een hele grote ruimte te zijn; een kleine kamer volstaat. Als je zo’n ruimte niet hebt, kun je de werknemer ook toestaan het gebed in een lokale moskee te verrichten.”

Organiseer een gezamenlijke maaltijd

Tenslotte tipt Boukrab: “De maaltijden die men tijdens de ramadan na zonsondergang nuttigt, heten iftars. Als er meerdere werknemers vasten, kun je als werkgever een gezamenlijke iftar organiseren, waarbij ook niet-moslims aan kunnen sluiten om mee te eten en meer over de ramadan te leren.”

Denk mee over Eid-ul Fitr

Op de laatste dag van de maand wordt de ramadan afgesloten met Eid-ul Fitr. De coronamaatregelen hebben de mogelijkheden hiervoor de afgelopen jaren beperkt. Dit jaar is de moskee weer open. Boukrab vertelt dat sommige moslims op deze dag werken, maar dat de meesten vrij nemen om ‘s ochtends het speciale Eid-gebed in de moskee bij te wonen. Ook hier kun je als werkgever laten zien dat je graag meedenkt door te vragen wat de medewerker prettig vindt op deze dag.