Zo help je een werknemer met geldzorgen

Het aantal mensen met financiële problemen loopt op door de stijgende energieprijzen en hoge inflatie. Vermoed je dat je werknemers geldzorgen hebben of vragen ze om een voorschot van salaris? Weet wat je als werkgever kunt doen om je werknemers te ondersteunen. Geldzaken-expert Clairette van der Lans en werkgever Martin Kniest geven tips.

Op dit moment heeft een op drie huishoudens moeite om financieel rond te komen. En een medewerker met geldzorgen is gemiddeld zeven dagen extra ziek per jaar en 20% minder productief, blijkt uit het onderzoeksrapport van Nibud over personeel met schulden. “Schulden van de werknemer kosten een werkgever dus duizenden euro’s per jaar”, stelt Van der Lans, projectleider bij Wijzer in geldzaken, een initiatief van het ministerie van Financiën. Werkgever Martin Kniest herkent dat geldzorgen leiden tot stress: “Zorg daarom goed voor je personeel. Als zij uitvallen, kan je bedrijf niet blijven draaien.”

NIBUD start binnenkort een onderzoek naar geldzorgen en geldproblemen op de werkvloer. Ben je werkgever of leidinggevende in het MKB en wil je meewerken aan dit onderzoek over geldproblemen bij je personeel? Meld je dan aan bij NIBUD. Je vindt daar ook meer informatie over het onderzoek.

Werknemer met geldzorgen helpen

De meerderheid van de werkgevers (77%) wil werknemers met schulden helpen. De volgende tips van Van der Lans en Kniest helpen je op weg:

1. Wees alert op signalen

Herken de signalen die kunnen duiden op geldzorgen bij je personeel. “Uit angst voor onbegrip blijven werknemers doorlopen met steeds groter wordende geldstress”, stelt Van der Lans. “Voorbeelden van signalen zijn als de werknemer vraagt ‘wanneer komt mijn salaris’ (als dat later is dan verwacht), inhouding van de zorgpremie op het salaris (CAK-melding) en ziekteverzuim zonder duidelijke reden.” Weet welke signalen er nog meer zijn via de Signaalcheck.

2.  Bespreek de stijgende inflatie

Ga regelmatig het gesprek aan met je werknemers over economische veranderingen. Maak de drempel om erover te praten zo laag mogelijk. “Vraag bijvoorbeeld ‘Hoe gaat het thuis?’, ‘Veel mensen hebben vanwege de hoge energieprijzen moeite om rond te komen. Hoe is dat bij jou?’. Of neem een levensgebeurtenis als haakje, zoals: ‘Je vertelde laatst dat je gaat scheiden, hoe gaat het nu?’”, adviseert Van der Lans. Ontdek meer gesprekstips om stress, schaamte of ziekteverzuim te beperken.

3. Verwijs door naar hulpinstanties

Niet elke werkgever heeft (voldoende) verstand van geldzaken of -problemen, merkt Kniest op. “Dan is het nodig dat je samenwerkt met experts. Maak het laagdrempelig en laat regelmatig een hulpverlener van de of maatschappelijk werker langskomen tijdens de lunch. Kies voor experts die echt verstand hebben van geldzorgen, zonder dat ze in driedelig pak lopen. Een werknemer moet zich kunnen herkennen in iemand voordat hij zich openstelt.” Er zijn verschillende organisaties die helpen bij geldzorgen en schulden.

4. Bied een budgetcoach aan

Je kunt je werknemer een budgetcoach aanbieden en hiervoor betalen. Een budgetcoach helpt in een kortdurend en intensief traject met het zoeken naar een structurele oplossing voor de financiële situatie van de werknemer. Een budgetcoach is de basis voor het oplossen van geldproblemen, stelt Kniest. “Ik zie vaak dat mensen niet weten hoe ze slim met geld moeten omgaan. Het gaat dan om een diepgaand probleem of gebrek aan inzicht. Het probleem is niet dat ene extra lunchbroodje maar een bepaald patroon. Zorg ervoor dat je werknemer zelfstandig en verantwoordelijk met zijn geld om kan gaan.”

5. Betaal studiekosten

Mensen met een hoog opleidingsniveau zijn vaker financieel gezond dan mensen met een laag opleidingsniveau, blijkt uit onderzoek van Deloitte (pdf). Hoe hoger het opleidingsniveau is, hoe meer kennis mensen hebben van geldzaken. Scholing versterkt ook hun arbeidsmarktpositie waardoor ze kans hebben op een hoger salaris. Zorg dus dat je werknemers voldoende kennis hebben en houden en bied ze scholing aan. Studiekosten zijn voor werkgevers als bedrijfskosten aftrekbaar.

6. Maak gebruik van de werkkostenregeling

Met de werkkostenregeling (WKR) mag je onbelast vergoedingen geven aan je personeel zodat bepaalde producten of diensten voor hen gratis zijn. Je kunt de WKR bijvoorbeeld gebruiken voor telefoons, computers, verjaardagscadeaus, een fiets van de zaak of sportabonnementen voor je werknemers. Ook kun je via de WKR een energiecompensatie geven. Zo kun je iets extra’s bieden zonder dat je hierover belasting betaalt.

Financiële ondersteuning

Hogere of (tijdelijk) extra inkomsten via salaris of toeslag kunnen een oplossing zijn voor je werknemer, maar er zitten mogelijke problemen aan. Zo kijkt de Belastingdienst in de meeste gevallen mee en kan het recht op toeslagen veranderen. Check bij je accountant wat de gevolgen van een financiële steun zijn voor je werknemer en jou.

1. Wijs op de energietoeslag

Verdienen jouw medewerkers minder dan 1.310 euro (alleenstaand) of 1.871 euro (met partner) netto per maand? Dan kunnen ze bij de gemeente energietoeslag aanvragen van 1.300 euro per jaar, zowel in 2022 als in 2023. Veel werkenden weten niet dat ze in aanmerking komen, dus attendeer je werknemers erop. In sommige gemeenten geldt een hogere drempel. Het juiste gemeenteloket vind je via Geldfit.

2. Breid werkuren uit

Ervaar je personeelstekort of seizoensdrukte, bied dan extra uren aan. Check wel van tevoren of het werken van extra uren uiteindelijk zorgt voor extra inkomen voor je werknemer. Handige websites daarvoor zijn Bereken Uw Recht en de werkUren Berekenaar van het Nibud. Meld aan de werknemer dat meer uren invloed kan hebben op belasting en eventuele toelasten zoals zorgtoeslag. Structureel overwerk kan leiden tot recht op meer contracturen. Laat je indien nodig voorlichten door je accountant.

3. Pas inflatiecorrectie toe

Bij inflatiecorrectie pas je het salaris van je personeel aan op basis van de huidige inflatie. Volgens het CBS waren goederen en diensten in oktober 2022 14,3% duurder dan een jaar eerder. Als werkgever kun je de salarissen (deels) hieraan aanpassen.

4. Geef een eenmalige uitkering

Keer eenmalig een bedrag uit aan al je werknemers. Ter compensatie van de inflatie of als bonus. Kies voor een vast bedrag voor alle werknemers of voor een percentage van het jaarsalaris. Let op: bij een percentage krijgen de werknemers met een lager loon dus een lagere uitkering. Je kunt dit omdraaien, zoals Telecombedrijf KPN deed. Zij gaven juist degene met een lager loon een hoger bedrag.

5. Geef een voorschot

Denk aan een voorschot van salaris, vakantiegeld of eventuele dertiende maand. Een voorschot betekent wel dat de werknemer later dit bedrag niet meer krijgt. Geldproblemen kunnen zich hierdoor verplaatsen of zelfs oplopen. Ook weet je niet zeker of het geld op de juiste plek terecht komt. Kniest: “Een voorschot is vaak alleen een pleister op een wond en geen echte oplossing.”

6. Financieel plan met lening

Lopen de schulden van je werknemer enorm op? Marijke Honing, franchise-ondernemer McDonald’s Utrecht, legt uit dat je als onderdeel van een financieel plan tijdelijk de last kunt verlichten met een (renteloze) lening. “Maar een lening moet altijd samengaan met de juiste hulp en ondersteuning op langere termijn. Je wilt dat een werknemer financieel zelfstandig wordt, en niet op jou leunt.” Stel samen met je accountant en/of een budgetcoach een financieel plan inclusief afspraken op. Bepaal hierin het maandelijkse aflosbedrag en de terugbetaaltermijn.

Geldzorgen personeel en wetgeving

Zorg dat je je aan de wet houdt wanneer je werknemer geldzorgen heeft. Zo moet je je als werkgever houden aan de privacywet AVG. Dit betekent onder andere dat je geldzorgen van een werknemer of een verzoek om een voorschot niet zomaar mag delen binnen je bedrijf. Lopen de geldproblemen van je werknemer op? Dan kan dit resulteren in loonbeslag of inhouding van zorgpremie. Als werkgever moet je hieraan meewerken. Check waar je nog meer op moet letten als je werknemer schulden heeft.