Alles over de eenmanszaak

Wil jij zonder zakenpartners een bedrijf starten? Dan is het beginnen van een eenmanszaak de makkelijkste en snelste manier. Je hebt in het begin meer belastingvoordelen dan bijvoorbeeld bij een besloten vennootschap (bv). Je loopt wel privé risico voor de schulden van je bedrijf. Lees hier alles over de eenmanszaak.

Wat is een eenmanszaak?

Een eenmanszaak is een rechtsvorm waarbij jij, als natuurlijk persoon van vlees en bloed, de enige verantwoordelijke bent voor de leiding van je bedrijf. Jij bent privé verantwoordelijk voor je zakelijke schulden.

Freelancer of zzp’er is geen officiële rechtsvorm. Ben je freelancer of zzp’er? Dan word je meestal ingeschreven als eenmanszaak.

Meld je aan voor een KVK Event

Denk je erover een eigen bedrijf te starten of ben je net begonnen met ondernemen?

Direct aanmelden

Eenmanszaak oprichten

Je kunt maximaal een eenmanszaak oprichten. Je mag hiermee wel meerdere handelsnamen, activiteiten en vestigingen hebben. Daar zit geen grens aan.

Veel ondernemers kiezen voor een eenmanszaak, omdat dit vrij gemakkelijk en goedkoop kan. Om een eenmanszaak te starten hoef je bijvoorbeeld niet naar een advocaat of notaris: je kunt beginnen aan je keukentafel.

Kosten

Het enige wat je nodig hebt voor het oprichten van je eenmanszaak is een inschrijving in het KVK Handelsregister. Je betaalt een inschrijfvergoeding. Bereid je inschrijving online voor. Maak daarna een afspraak om je inschrijving af te ronden. 
KVK geeft vervolgens je gegevens door aan de Belastingdienst, die je binnen twee weken je btw-identificatienummer en omzetbelastingnummer per post toestuurt.

Op de werknemersverzekeringen Ziektewet, WW, WAO of de WIA kun je met een eenmanszaak geen beroep doen. Je bent immers geen werknemer. Je betaalt er ook niet voor via de inkomstenbelasting. Wil je het risico van arbeidsongeschiktheid vermijden? Sluit dan zelf een arbeidsongeschiktheidsverzekering af of zorg voor een spaarpot. Kijk goed naar je huidige en toekomstige situatie en bepaal of zo’n verzekering noodzakelijk is. Afhankelijk van je persoonlijke situatie en bedrijfsactiviteiten kan het verstandig zijn andere aanvullende verzekeringen af te sluiten. Een verzekeringstussenpersoon kan je hierover meer vertellen.

Aansprakelijkheid en schulden

Bij een eenmanszaak ben je privé aansprakelijk voor alle handelingen en financiën. Er is geen onderscheid tussen je privé- en bedrijfsvermogen en schulden.

Ben je in gemeenschap van goederen getrouwd? Dan is ook jouw partner financieel aansprakelijk voor de schulden. Als je huwelijkse voorwaarden opstelt, kun je de risico’s hiervan beperken. Ondanks huwelijkse voorwaarden kan een afgescheiden vermogen toch worden betrokken in een faillissement. Bijvoorbeeld als een huis op naam van de niet ondernemende partner staat en deze te weinig verdient om de hypotheek te betalen. Of als je de regels van de huwelijkse voorwaarden niet nakomt.
Had je een bedrijf voor 1 januari 2018 en ben je daarna in beperkte gemeenschap van goederen gehuwd of een partnerschap aangegaan? Dan valt het bedrijf buiten jullie gemeenschap en is je partner niet aansprakelijk.
Begin je een bedrijf tijdens je huwelijk of partnerschap in beperkte gemeenschap van goederen? Dan valt het bedrijf in de gemeenschap en is de partner wél aansprakelijk.

Tekenbevoegdheid

Als eigenaar van een eenmanszaak ben je altijd tekenbevoegd. Dit houdt in dat je namens het bedrijf contracten mag tekenen of bepaalde rechtshandelingen mag uitvoeren, zoals een wijziging in het Handelsregister doorgeven aan KVK. Soms is het handig dat je partner, een personeelslid of iemand anders namens jou kan tekenen. Bijvoorbeeld als je voor zaken in het buitenland bent. Dit kan via een volmacht. In zo’n volmacht kun je aangeven wat de gevolmachtigde wel of niet mag doen. Schrijf de gevolmachtigde in het KVK Handelsregister in. Dit is niet verplicht, maar wel handig: zo weten je zakenpartners zeker wie er mag handelen namens het bedrijf.

Heb je schulden?

Je bent persoonlijk aansprakelijk voor de schulden van je eenmanszaak. Heeft je bedrijf schulden en zijn er schuldeisers? Dan kunnen zij aanspraak maken op je privébezit, zoals je huis, auto en spaargeld. Gaat je bedrijf failliet, dan ben jij failliet.
Het is belangrijk snel hulp te zoeken als je schulden hebt. Gebruik het stroomschema schulden en kijk waar jij met zakelijke en/of privéschulden terechtkunt.

Bedrijf starten met schulden

Het starten van een eigen bedrijf tijdens de looptijd van de schuldsaneringsregeling (Wet schuldsanering natuurlijke personen, Wsnp) is niet toegestaan, tenzij de rechter-commissaris hiervoor toestemming geeft. Overleg met je bewindvoerder welke mogelijkheden er zijn.

Belastingen

Over de winst die je maakt met je eenmanszaak, betaal je inkomstenbelasting. Ziet de Belastingdienst je als ondernemer voor de inkomstenbelasting en voldoe je aan het urencriterium, dan heb je recht op belastingvoordeel. Denk hierbij aan de zelfstandigenaftrek en mkb-winstvrijstelling. Als starter kun je de eerste 3 jaar ook gebruikmaken van startersaftrek. Dit voordeel kan oplopen tot enkele duizenden euro’s op jaarbasis.

Voor de btw ben je ondernemer als je zelfstandig een bedrijf of een beroep uitoefent. Een andere term voor btw is omzetbelasting. Of je btw afdraagt of terugkrijgt, hangt af van de activiteiten en omvang van je bedrijf.

Administratie

Je bent verplicht een administratie bij te houden. Je boekhouding is daar een belangrijk onderdeel van. Met de gegevens uit je boekhouding stel je namelijk een jaarrekening op die een overzicht geeft van de financiële positie van je bedrijf. Hierdoor krijg je een overzicht van welke kosten je hebt gemaakt en wat er binnengekomen is. Aan de hand van deze jaarrekening doe je je belastingaangiften.

De balans van een eenmanszaak hoef je niet te sturen aan KVK en is niet openbaar. De Belastingdienst stelt wel eisen aan je administratie. Die bestaat uit meer dan alleen je jaarrekening: ook je agenda of facturatie horen daarbij. Naast dat een administratie verplicht is, is het ook erg nuttig om te weten hoe je ervoor staat. Je mag je administratie zelf doen of laten doen door een boekhouder of accountant.

Personeel

Laat je niet misleiden door de term ‘eenmanszaak’. Het zegt alleen iets over de rechtsvorm, niet over hoeveel mensen er in dienst zijn of mogen zijn. Je mag met een eenmanszaak namelijk personeel aannemen. De term geeft aan dat er een persoon aan het roer staat en verantwoordelijk is. Als je personeel in dienst hebt, ben je werkgever en betaal je sociale premies en loonheffingen voor je personeel.
Neem je voor het eerst een werknemer aan? Registreer je dan als werkgever bij de Belastingdienst.

Eenmanszaak aanpassen of beëindigen

Het is altijd mogelijk om je rechtsvorm te wijzigen. Zo kun je je eenmanszaak omzetten in een bv. Er zijn verschillende redenen om dit te doen. Je wilt bijvoorbeeld:

  • geen persoonlijke aansprakelijkheid meer
  • fiscaal voordeel behalen
  • risico’s spreiden
  • je onderneming makkelijker kunnen verkopen
  • extra financiering binnenhalen

Je kunt er ook voor kiezen je eenmanszaak op te laten gaan in een personenvennootschap, zoals een vof of maatschap. Je werkt dan samen met een of meer vennoten/maten.

Stoppen

Er kunnen verschillende redenen zijn om te stoppen met je eenmanszaak. Leeftijd, geen opvolger, mindere resultaten of je wilt een andere koers gaan varen. Als je stopt, schrijf je je eenmanszaak uit bij KVK. Met de Belastingdienst reken je vervolgens fiscaal af. Stop je en is je bedrijf in de loop van de tijd meer waard geworden? Dan betaal je over de meerwaarde belasting, de stakingswinst. Heb je een fiscale oudedagsreserve opgebouwd? Dan moet je daar ook over afrekenen.

Stop je met je eenmanszaak of draag je deze over? Neem dan contact op met een boekhouder, accountant of fiscalist om dit in goede banen te leiden. Controleer daarnaast de websites van bijvoorbeeld je gemeente of de bank. Als je je eenmanszaak beëindigt, kan dit namelijk gevolgen hebben voor vergunningen van de gemeente, financiering, verzekeringen, pensioenfonds of bankrekening van je eenmanszaak. Op de websites van de betreffende (financiële) instanties zie je welke stappen je moet volgen als je met je eenmanszaak stopt.

Een eenmanszaak of bv?

Twijfel je tussen een bv of eenmanszaak? Je bepaalt wat voor jou belangrijk is, door de verschillen op een rij te zetten. Bij de keuze tussen een eenmanszaak en bv speelt vooral mee bij welke vorm je het minst belasting betaalt en dus netto het meeste overhoudt.
Vanaf een winst van ongeveer 100.000 euro komt het voordeel van een bv in beeld. Dit bedrag is een indicatie en hangt volledig af van jouw persoonlijke situatie.
De eenmanszaak kent een andere berekening van belastingheffing over de winst. De eenmanszaak is fiscaal aantrekkelijker bij lagere winsten.
Ook het verschil in de privé aansprakelijkheid speelt voor veel ondernemers een rol. Laat je bij je keuze goed voorlichten door een expert of notaris. Kijk naar je persoonlijke situatie en laat alles goed doorrekenen.

Wil jij weten welke rechtsvorm het beste bij jou past? Ontdek het met de keuzehulp rechtsvormen.