Voorkom verkoop onveilige producten op online platforms

Verkoop je producten via een online marktplaats als bol.com, Amazon of Marktplaats? Dan blijf je zelf verantwoordelijk voor de veiligheid van deze producten. ‘Veel ondernemers willen het goed doen, maar kennen de regels onvoldoende’, stelt de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA). Zo komen er toch onveilige producten op de markt. Deze producten kan een marktplaats offline halen. En mogelijk moet je door je verkochte goederen terughalen of een boete betalen.

Een online marktplaats is een digitaal platform waar vraag en aanbod elkaar ontmoeten. Bijvoorbeeld voor verkoop van producten. Veel platforms zijn niet wettelijk aansprakelijk voor de veiligheid van producten die ondernemers hierop aanbieden. Maar hebben hierin wel een verantwoordelijkheid. Spencer Paul en Martine Lohues van de NVWA vertellen hoe zij samen met platforms zorgen voor minder onveilige producten op de markt.

Onvoldoende kennis regels

Paul werkt bij de unit Expertise van de Directie Handhaving van de NVWA. Hij merkt dat dropshippers regelmatig onveilige producten aanbieden. “Veel van deze ondernemers willen het wel goed doen, maar kennen de regels onvoldoende.”

Lohues is projectleider Toezicht op Internethandel bij de NVWA. Ze vult aan: “De NVWA heeft een online tool, een zogeheten crawler. Hiermee zoek je het internet af naar mogelijke dropshippers. Zij krijgen vervolgens informatie van de NVWA over de regels voor productveiligheid.”

Dropshippers houden zelf geen voorraad aan. Bedrijven die wel voorraad aanhouden moeten zich aan dezelfde regels houden. “Ook een groot deel van deze bedrijven kent de regels niet goed genoeg. Het zijn echt niet alleen de dropshippers. Daarom is het zo belangrijk dat platforms meewerken aan het geven van informatie aan hun aanbieders”, maakt Paul duidelijk.

Regels lastig leesbaar

“De regels voor productveiligheid zoals CE-markering zijn lastig leesbaar”, vindt Paul. “De wet hierover bestaat al 35 jaar en was vooral bedoeld voor grote producenten. Maar de tijden veranderen. Nu zijn er ook kleine importeurs of dropshippers die online actief zijn en producten uit landen buiten de EER halen. Voor hen telt deze wet ook. Deze groep geeft aan dat de regels ingewikkeld zijn.”

“Maar er is hoop”, vervolgt Paul: “Kleine importeurs hebben een EG-verklaring van overeenstemming en een technisch dossier nodig van hun leverancier. We verwachten niet dat importeurs technische dossiers uitpluizen van alle producten die ze leveren. Maar hiermee tonen importeurs in ieder geval aan dat iemand keek of de producten voldoen aan de EU-regels.”

Importeurs verantwoordelijk

“Importeurs zijn verantwoordelijk voor het op de markt brengen van veilige producten”, herhaalt Lohues. “Daar hoort deze kennis bij. Hiermee beslis je of je deze producten wel of niet importeert. In de praktijk start je vrij eenvoudig met een webshop en begint al snel met producten verkopen. Maar behalve verkopen, moet je als importeur ook de wetten en regels hiervoor kennen. Ondernemen is meer dan alleen producten verkopen.”

Wil je meer weten over je verantwoordelijkheid als importeur? Neem dan contact op met het KVK Adviesteam: 0800 21 17.

Gevolgen voor verkopers

Als je merkt dat je product onveilig is, meld je dit zelf bij de NVWA. Bijvoorbeeld doordat je leverancier je waarschuwde. Bijna dagelijks geven grote en kleine bedrijven veiligheidswaarschuwingen door. De NVWA grijpt in met een zogeheten interventiebeleid.

Interventiebeleid

De NVWA heeft een interventiebeleid voor productveiligheid. Hierin staat hoe de NVWA een overtreding beoordeelt en hierop ingrijpt. Paul: “Afhankelijk van de ernst van de overtreding volgt in de meeste gevallen een schriftelijke waarschuwing of boete. Het leidt soms zelfs tot waardevolle spullen innemen. Of producten terugvragen van klanten, ofwel een terugroepactie.”

Ondernemen is meer dan alleen producten verkopen.

Terugroepactie

Soms importeren verkopers producten direct van buiten de Europese Economische Ruimte (EER). Ze hebben dan dezelfde verplichtingen als een producent. Dit betekent dat je aansprakelijk bent voor schade, veroorzaakt door een fout aan een product. Dit heet productaansprakelijkheid. “Producten die een ernstig risico voor de gezondheid van mensen of dieren vormen, kan de NVWA verplicht laten terughalen door de importeur. De kosten hiervoor betaalt de importeur zelf. Ook verkochte producten in andere EU-lidstaten moet een importeur terughalen”, waarschuwt Paul. De NVWA informeert daarna de betrokken zusterorganisaties in die landen.

Voor platforms is er geen verplichte terugroepactie. Toch werken ze daar vaak vrijwillig aan mee. Lohues legt uit: “Ze voelen zich betrokken. En de verkoop van onveilige producten is slecht voor hun goede naam.”

Hulp voor verkopers

Platforms nemen hun verantwoordelijkheid bij onveilige producten. Ze geven aandacht aan fouten voorkomen bij de aanbieders ervan. Paul: “Zo heeft bol.com 35.000 aangesloten ondernemers die actief zijn met producten verkopen. Een deel van hen heeft weinig kennis van de regels voor productveiligheid.”

We hebben de platforms nodig voor een veiliger internethandel.

“Vooral Amazon biedt veel hulp aan ondernemers met informatie en trainingen over productveiligheid. Bol.com zet deze stappen inmiddels ook”, constateert Lohues. Bol.com noemt aanvullende veiligheidsvoorwaarden waaraan goederen van verkopers op hun platform aan moeten voldoen. En geeft ook uitleg over CE-markering.

Lohues gaat verder: “Speciale adviesbureaus helpen kleine ondernemers. Ze begeleiden hen met het voldoen aan de eisen voor productveiligheid, en rekenen hiervoor kosten. Veel kleine ondernemers zien deze kosten helaas als drempel waardoor ze de stap niet zetten.”

Rol platforms

De online verkoop via platforms groeit. Hun rol wordt dan ook steeds belangrijker. “Als NVWA kunnen we het toezicht niet alleen aan. We hebben de platforms nodig voor een veiliger internethandel”, geeft Lohues aan. De NVWA maakt daarom werkafspraken met deze online marktplaatsen. Dit is nodig omdat er weinig wettelijke verplichtingen voor hen zijn. In deze werkafspraken staan drie onderdelen:

1. Notice and takedown

In de wet staat dat online marktplaatsen niet actief op zoek hoeven naar onveilige producten. "Eerst ontvangen ze een melding van onveilige producten, ofwel ondeugdelijk aanbod. Pas wanneer ze geen actie ondernemen, zijn ze verantwoordelijk voor de verkoop ervan. In werkafspraken spreken de NVWA en de marktplaats af hoe de NVWA melding doet van een ondeugdelijk aanbod. De marktplaats haalt het onveilige product van diens website. Hiermee voorkom je verdere verspreiding ervan. Doet het platform dit niet, dan kunnen we een boete opleggen”, legt Lohues uit.

2. Maatregelen tegen verkoop onveilige producten

Paul vult aan: “De werkafspraken zijn een soort intentieverklaring. Met het ondertekenen van werkafspraken laten platforms zien dat ze verkoop van onveilige producten willen tegengaan. Onveilige producten voor consumenten, dieren of de natuur. We overleggen regelmatig met de marktplaatsen hoe ze dit aanpakken. De NVWA vraagt dan of ze maatregelen nemen tegen de verkoop van onveilige producten."

"Dit gaat om aanbod van producten met een ernstig veiligheidsrisico", legt Paul verder uit. "We vragen of de marktplaats op diens website bijvoorbeeld een filter zet op een bepaald trefwoord. Hierdoor wordt een advertentie met dat trefwoord automatisch verwijderd na plaatsing. We vragen ook of de marktplaats adverteerders informeert over wettelijke verplichtingen.”

Het idee hierachter is dat 'wij steeds minder toezicht hoeven houden op digitale marktplaatsen. Omdat de verkoop van onveilige producten zo afneemt. Het platform beslist zelf of het ook echt maatregelen neemt: de wet verplicht dit niet. Maar als de marktplaats maatschappelijk verantwoord onderneemt en geen slechte naam wil krijgen werkt die hieraan mee'.

3. Opeisen van gegevens

De NVWA eist soms gegevens op bij online marktplaatsen. Lohues: “Als we zien dat een aanbieder onveilige producten verkoopt, vragen we het platform om de gegevens van die aanbieder. Tegen deze verkoper nemen we dan een maatregel.”