Zakendoen met Iran, dit moet je weten

In de basis biedt Iran kansen voor Nederlandse ondernemers. Zakendoen met dit land is soms lastig. Dit komt door spanningen met de VS, de invloed van Amerikaanse sancties en problemen met het betalingsverkeer. Zo kun je bijvoorbeeld niet met Amerikaanse dollars betalen. Ook zijn er regels voor het doorvoeren van in de VS gemaakte producten.

Wat moet je als ondernemer weten over Iran? In dit artikel lees je informatie over de volgende onderwerpen:

• Actueel
• Contacten leggen
• Betalingsverkeer
• Producten exporteren
• Producten importeren

Actueel

In september 2022 stierf de 22-jarige Mahsa Amini in Iran. De VS legden Iran daarna sancties op voor het schenden van mensenrechten. Ook de EU voerde deze maatregelen in per 17 oktober 2022. Er volgden maandenlang demonstraties  in Iran voor vrouwenrechten en tegen het Iraanse bestuur.
Sinds 20 oktober 2022 gelden voor Iran nieuwe EU-maatregelen als reactie op de levering van drones aan Rusland. Meer informatie over deze maatregelen vind je op de website van de Rijksoverheid.

Reizen

De Rijksoverheid geeft voor Iran kleurcode rood. Advies is: reis niet naar Iran. Ben je op dit moment in Iran? Vertrek dan zo snel mogelijk als dit veilig kan.

Sancties

Iran trok zich in januari 2020 terug uit het atoomakkoord van 2015. Dit akkoord was de reden voor het soepeler maken van sancties tegen Iran. De VN en de EU voerden deze maatregelen sinds 2006 in verschillende besluiten in. Dit omdat het land niet wilde stoppen met het verrijken van uranium. Iran kan met verrijkt uranium kernwapens maken. 

RVO informeert je over sancties tegen Iran. Controleer altijd de laatste versie van de lijst geblokkeerde bedrijven en personen. Zoek uit of je product of dienst Iran in mag. Misschien is er een verbod of heb je een uitvoervergunning nodig. Dit ga je na bij de Centrale Dienst In- en Uitvoer van de Douane (CDIU). 

Gevolgen Amerikaanse sancties

In 2018 ging de VS uit het atoomakkoord met Iran, waarna de Amerikanen opnieuw sancties instelden. Het effect van de gespannen relatie tussen de VS en Iran is groot voor de EU-handelsbelangen. Betalen met Amerikaanse dollars is bijvoorbeeld niet mogelijk in Iran. En het doorvoeren van in de VS gemaakte producten kan lang niet altijd. Dit is bijvoorbeeld al zo als je producten voor 10% uit onderdelen uit de VS bestaan. 

Een bezoek aan Iran vertraagt soms je visumaanvraag voor de VS. Je moet dan een compleet nieuw visum aanvragen. ESTA-vergunningen die al eerder zijn afgegeven gelden niet langer. ESTA is het elektronisch systeem van reisvergunningen voor het reizen naar of via de Verenigde Staten. Meer informatie vind je in het informatieblad van de Rijksoverheid. 

Contacten leggen

Zakendoen met landen buiten Europa zorgt voor extra risico’s. Je partners zitten verder weg. En spreken soms een andere taal. Het vinden van de juiste zakenpartner kost tijd.  
Neem bijvoorbeeld deel aan een beurs. Zo krijg je gevoel bij de Iraanse markt. Tijdens een beurs leg je makkelijk contact en laat je je producten zien. Zo schat je de situatie op de markt in. En ontdek je mogelijke klanten.

Betrouwbaarheid controleren

Heb je contact gelegd? Controleer de betrouwbaarheid van je toekomstige zakenpartner voordat je zakendoet. Neem bijvoorbeeld contact op met de Nederlandse ambassade in Teheran. En vraag hen of deze zakenpartner als ondernemer staat ingeschreven in Iran. Ben je actief in de landbouw? Dan helpt de Landbouwraad van de ambassade je verder. 

Zakelijke cultuur

Er zijn grote sociale en culturele verschillen tussen Iran en Nederland. Bereid je daarom goed voor. Zakendoen in Iran en een netwerk opbouwen kost veel tijd. Je zakenpartner laat je vaak uitgebreid kennismaken met het hele bedrijf. En luncht of dineert daarna uitgebreid met je. Nederlanders vinden vaak dat Iraanse bedrijven traag beslissen. Dit betekent niet altijd  dat je Iraanse tegenpartij geen overeenkomst wil afsluiten. De vertraging komt meestal doordat je partners nog zoeken naar geld. Of wachten op een goedkeuring.

Kledingvoorschriften

Er zijn strenge kledingvoorschriften voor vrouwen in Iran. Zo bedekken zij hun hoofd met een hoofddoek. Blote armen en benen zijn verboden, net als korte mouwen en open schoenen. Mannen mogen wel korte mouwen dragen, maar geen korte broeken. Meer sociale en culturele verschillen tussen Nederland en Iran lees je op RVO.

Betalingsverkeer

Betalen en betaald krijgen is moeilijk in Iran. Iraanse banken hebben geen aansluiting op het SWIFT-systeem. Dit komt door regels van de VS. Hierdoor zijn betalingen van en naar Iran bijna onmogelijk. Zakendoen met Iran levert extra risico’s op door het stroeve betalingsverkeer. Iraanse banken namen in het verleden onvoldoende maatregelen. Hierdoor voldoen ze niet aan strenge internationale regels tegen witwassen, corruptie en financiering van terrorisme.

Producten exporteren

Iran biedt in de basis zakelijke kansen voor het Nederlandse bedrijfsleven. In de agro, food, water- en milieutechnologie bijvoorbeeld. Het land heeft veel jonge mensen met een hoge opleiding. 

Nederlandse bedrijven exporteerden in 2022 voor ruim 3 miljard euro aan goederen naar Iran, blijkt uit voorlopige CBS-cijfers. Belangrijke exportproducten zijn onder andere geneesmiddelen, ruwe dierlijke en plantaardige producten en elektrische apparaten. Voor je export naar Iran zijn wetten en regels. De belangrijkste regels zijn:

Halalcertificaat

Voor bepaalde producten heb je voor export naar Iran een halalcertificaat nodig. Daarmee voldoen je producten aan de islamitische wet. Je bent hier als exporteur verantwoordelijk voor. Bekijk de regels voor het keuren vooraf goed. Ook moet je zeker weten dat Iran de keuringsorganisatie  officieel goedkeurt. Lees hier meer over op RVO.

Bekijk ook Access2Markets van de Europese Commissie. Hier zie je of voor je exportproduct een halalcertificaat nodig is. Het artikel Exporteren met de juiste documenten legt uit hoe je informatie opzoekt in dit systeem.

Plaatselijke wetten en regels

Iran heeft eigen wetten en regels voor producten. Ook voor producten die je naar Iran exporteert. Denk aan technische eisen, etikettering, handleidingen en vertalingen. Meer informatie hierover vind je in Access2Markets.

Douaneprocedures

Bij export naar Iran doe je een uitvoeraangifte bij de Nederlandse Douane. In Iran klaart de importeur de goederen in bij de Iraanse douane. Zoek uit welke exportdocumenten nodig zijn voor je zending via Access2Markets.

Btw bij diensten

Iran gebruikte de afgelopen jaren graag de kennis van Nederlandse dienstverleners. Vooral op het gebied van duurzame energie, olie- en gasindustrieën. Ook leveren Nederlandse bedrijven diensten voor bijvoorbeeld engineering, architectuur en agricultuur. Ben je actief in de dienstensector? Let op de btw-regels bij dienstverlening in het buitenland. En vraag voordat je naar Iran vertrekt eerst een visum aan.

Praten met een adviseur

Wil jij zakendoen met Iran en je plannen bespreken met een adviseur? Bel dan met het KVK Adviesteam, 0800 21 17.

Producten importeren

In 2022 importeerde Nederland volgens voorlopige cijfers van het CBS voor 87 miljoen euro aan goederen uit Iran. Nederlandse ondernemers importeren vooral ijzer en staal, bereide oliën en vetten en groenten en fruit. Importeer je Iraanse producten in Nederland? Er zijn regels voor de import van producten van buiten de EU. Gebruik het stappenplan importeren zodat je weet wat je moet regelen.

Goederencodes

Voer je producten uit Iran in? Dan doe je invoeraangifte bij de Nederlandse Douane. Meestal betaal je invoerrechten en invoer-btw. De invoertarieven hangen af van de goederencode ofwel Taric-code van je producten. Vaak heb je ook speciale documenten of certificaten nodig. Zoek dit vooraf uit in Access2Markets van de Europese Commissie. Of via het Gebruikstarief van de  douane. Lees het artikel Invoerrechten betalen: een uitleg voor importeurs. En leer hoe je deze informatie opzoekt in beide systemen.

Aansprakelijkheid

Importeurs zijn aansprakelijk voor producten die ze invoeren uit een land buiten de Europese Economische Ruimte (EER). Is het product dat je importeert niet veilig of heeft het een slechte gebruiksaanwijzing? Dan ben je aansprakelijk als dit (letsel)schade oplevert. Je verzekert je tegen productaansprakelijkheid met een bedrijfsaansprakelijkheidsverzekering.