April: 34% minder starters, 13% minder stoppers en 36% meer faillissementen

In de maand april zijn 34% minder starters ingeschreven in het Handelsregister van KVK (Kamer van Koophandel) ten opzichte van april 2019. Bijzonder is wel dat er ook 13% minder ondernemingen gestopt zijn. Het aantal faillissementsverklaringen nam toe met 36% (343 in april 2020 tegenover 253 in 2019). Opvallend hierbij is de toename van faillietverklaringen in de provincies Noord-Holland (+60), Zuid-Holland (+ 18) en Limburg (+17), terwijl in de overige provincies geen sprake is van een toename in het aantal faillissementen. Sterker nog, in een aantal provincies nam het aantal juist af, zoals in Utrecht (-12) en Overijssel (-11). Dit blijkt uit de extra Bedrijvendynamiek die KVK vandaag publiceert.

De KVK Bedrijvendynamiek geeft een beeld van het aantal starters, stoppers en faillissementsverklaringen per kwartaal. Vanwege de ontwikkelingen rondom de Coronacrisis zoomt KVK scherper in op de ontwikkelingen in het Handelsregister door de frequentie van de KVK Bedrijvendynamiek op te voeren van 1 keer per kwartaal naar 1 keer per maand.

Totaal aantal ondernemingen

Het aantal ondernemingen in Nederland bedraagt op 1 mei van dit jaar 2.022.058. Dit zijn er 3.318 meer dan op 1 april 2020 en 21.654 meer dan op 1 januari dit jaar. In vergelijking met 1 mei 2019 is het aantal ondernemingen met +4% gegroeid. Toen waren er 1.937.838 ondernemingen in Nederland. In totaal kwamen er sinds 1 mei vorig jaar 84.220 ondernemingen bij.

Starters

In de maand april 2020 zijn 12.595 starters ingeschreven in het Handelsregister. In vergelijking met april 2019, toen er nog 18.956 nieuwe ondernemingen werden ingeschreven, is dit een afname van 34%. Deze afname is in alle segmenten, sectoren en provincies zichtbaar. Voor het segment ZZP (zowel fulltime als parttime) is de daling het grootst van 15.444 in 2019 naar 9.818 in april 2020. Bij het MKB daalde het aantal starters van 1.569 in april 2019 naar 1.211 in april 2020.

Groei starters per sector

De sectoren waar op dit moment de meeste ondernemers een bedrijf starten zijn:

	Starters april 2019	Starters april 2020	Toename/afname april 2019-2020
Zakelijke diensten	5.034	3.116	-38%
Detailhandel	2.296	2.896	+26%
Bouw	2.303	1.394	-39%
Gezondheid	1.737	966	-44%

In absolute aantallen zijn de meeste starters te vinden in de zakelijke dienstverlening, bouw en gezondheid, maar de detailhandel is de enige sector die ook een daadwerkelijke een groei laat zien van +26%. Op brancheniveau zien we dat de toename vooral te zien is op het gebied van detailhandel via internet (reparatie en postorders).

Stoppers

In de maand april 2020 heeft KVK 9.535 stoppers geregistreerd in het Handelsregister. Dit is een afname van -13% ten opzichte van april 2019 toen we 10.980 stoppers registreerden. Alleen in de provincie Friesland is een toename van het aantal stoppers te zien van 341 in april 2019 naar 351 in april 2020. Alle andere provincies laten een afname zien in het aantal stoppers. In de provincie Noord-Brabant is de afname in absolute aantallen het grootste. Er stopten 287 minder bedrijven (van 1.583 in april 2019 naar 1.296 in april 2020).

Faillietverklaringen

In de maand april is er een toename van +36% meer faillietverklaringen (zowel natuurlijke als niet natuurlijke personen) ten opzichte van april 2019 (343 in 2020 tegenover 253 in 2019). De toename bevindt zich vooral bij het MKB waar in 2019 nog 138 faillietverklaringen geregistreerd werden voor april en in 2020 dit is gestegen naar 193 faillietverklaringen.

Op regionaal niveau zien we de grootste toename in de provincie Noord-Holland (+60: van 33 faillietverklaringen in april 2019 naar 93 in april 2020), Zuid-Holland (+18) en Limburg (+17). De provincies Utrecht (-12) en Overijssel (-11) laten de grootste afname zien in absolute aantallen qua faillietverklaringen.

Duiding

Uit de gegevens die KVK bijhoudt is niet af te leiden of het coronavirus hiervan de oorzaak is, daarom vraagt KVK een onafhankelijke deskundige om een impressie van de cijfers te geven:

Karen Harmsen, lid adviescommissie insolventie van de Nederlandse Orde van Advocaten (op persoonlijke titel) en advocaat bij TOONadvocaten:
“Opvallend aan de cijfers is de grote stijging van het aantal faillietverklaringen in Noord-Holland en in mindere mate in Zuid-Holland, Noord-Brabant, Limburg en Groningen, terwijl de overige provincies een daling laten zien (behoudens Gelderland dat gelijk blijft). Als er al sprake is van een Corona-effect, dan is dat in elk geval niet landelijk in gelijke mate aanwezig.

Hoewel een verklaring van het aantal faillissementen in april 2020 en met name de stijging ten opzichte van 2019 zonder verdere gegevens moeilijk te verklaren is, lijkt de invloed van Corona voor de hand te liggen. Het gaat dan vermoedelijk vooral om een toename van het aantal faillissementen op eigen aangifte, omdat die verzoeken door de rechtbank snel worden behandeld, terwijl voor de behandeling van faillissementsverzoeken van crediteuren naast een terughoudende toetsing door de rechtbank ook een oproepingstermijn geldt. De rechtbanken hanteren hiervoor een termijn tot enkele weken.”

Sectoren

In de bijlage KVK Bedrijvendynamiek april 2020 bij dit persbericht zoomt KVK in op de cijfers van de maand april van de sectoren waar in de media veel aandacht voor is omdat zij het hardst getroffen lijken te worden door de corona maatregelen. Dit zijn de sectoren cultuur, sport en recreatie, de horeca, persoonlijke dienstverlening en de detailhandel. Een aantal opvallende cijfers op een rijtje:

Sector	Starters	Stoppers	Faillissementen	Groei (t.o.v. 2019)
Cultuur, sport en recreatie	-59%	-8%	7	5%
Horeca	-53%	-12%	45	5%
Persoonlijke dienstverlening	-69%	-32%	15	3%
Detailhandel	+26%	-6%	51	6%

Noot voor de pers:

Kwartaal versus maand

In deze extra KVK Bedrijvendynamiek vergelijken we de cijfers van de eerste vier maanden van 2019 met de eerste vier maanden van 2020. De KVK Bedrijvendynamiek verschijnt iedere drie maanden en in deze rapportage worden bewust kwartalen met elkaar vergeleken en geen maanden om zo de effecten van seizoenen en feestdagen tot een te fluctuerend beeld kunnen leiden. In dit persbericht zullen we echter op een aantal vlakken ook inzoomen op de maand april aangezien de coronacrisis in maart begonnen is en het geen helder beeld geeft om alleen maar meerdere maanden met elkaar te vergelijken.

Vertekend beeld stoppers

Als er in de KVK Bedrijvendynamiek gekeken wordt naar het aantal stoppers in de afgelopen vier maanden, dan lijkt dit aantal op het eerste gezicht te zijn toegenomen, maar dit is niet het geval. In de eerste vier maanden van 2020 werden 54.909 ondernemingen uitgeschreven. Dit is een toename van +19% toegenomen ten opzichte dezelfde periode in 2019. Deze toename is echter te verklaren door de bijna 10.000 ambtelijke uitschrijvingen (zogenoemde deregistraties op verzoek van de Belastingdienst) in het eerste kwartaal van 2020. Deze deregistraties worden gedaan als is gebleken dat een onderneming al langere tijd niet meer actief is. Als van het aantal geregistreerde stoppers de deregistraties worden afgetrokken dan zien we dat het aantal stoppers in de eerste vier maanden van 2020 iets is gedaald ten opzichte van dezelfde periode in 2019 (44.909 stoppers in 2020 en 46.275 in 2019).

Coronacontent

In de bijlage  KVK Bedrijvendynamiek april 2020  een overzicht van mogelijk interessante content op de site van KVK: www.kvk.nl/corona.

Voor vragen over de KVK Bedrijvendynamiek neem contact op met KVK woordvoering via pers@kvk.nl of bel 06-30 35 29 21.