Voorkom ziekteverzuim: verminder stress en werkdruk

Stress op het werk is al jarenlang beroepsziekte nummer één, volgens onderzoeksbureau TNO. Werknemers met een burn-out of ziekte, daar zit je niet op te wachten. Een langdurig zieke medewerker kan een flinke kostenpost zijn. Ziekteverzuim kun je niet altijd voorkomen, je kunt het risico erop wel verlagen. Verminder daarvoor de stress en werkdruk bij je werknemers.

Werknemers vallen steeds vaker uit door stress of burn-outklachten. In het eerste kwartaal van 2023 viel ruim 26 procent  van het aantal verzuimdagen onder psychisch verzuim, blijkt uit cijfers van de Arbo Unie. De toename van het verzuim is vooral zichtbaar in de leeftijdsgroep 25 tot 45 jaar. Personeelstekorten zijn een van de oorzaken voor de toename van psychisch verzuim.

Met een langdurig zieke werknemer heb je een groot probleem. Je moet (gedeeltelijk) loon doorbetalen en je bent ook verantwoordelijk voor de kosten van de vervanging, verzuimbegeleiding en re-integratie. Dit kost je gemiddeld zo’n €250 tot €400 per dag. En volgens ArboNed ben je een zieke werknemer gemiddeld 237 dagen kwijt. Bij een burn-out loopt dit zelfs op tot 293 dagen. Een verzuimverzekering kan uitkomst bieden, maar liever voorkom je uitval zoveel mogelijk. Martine Vecht, professional organizer en specialist burn-outpreventie, geeft daarvoor de volgende vijf tips.

1. Dek je zorgplicht

Als werkgever ben je verplicht om te zorgen voor een gezonde en veilige werkomgeving en een verzuimbeleid. In een verzuimbeleid staat hoe je omgaat met verzuim en welke afspraken er zijn. Denk aan een verzuimprotocol met daarin de stappen die een werknemer moet volgen bij ziekmelding. Of een opsomming van alle rechten en plichten die jij en je werknemer hebben. Je verzuimbeleid moet voldoen aan de basisregels in de Wet verbetering poortwachter. Daarnaast kun je specifieke regels opnemen die gelden binnen jouw bedrijf, eventueel in overleg met je arbodienstof bedrijfsarts.

Zorg er daarnaast voor dat:

• je arbobeleid bijdraagt aan de veiligheid en gezondheid van je werknemers.
• er een zo laag mogelijke psychosociale belasting is bij je werknemers
• je een risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) hebt met daarin de arbeidsrisico’s voor je personeel en je bedrijf en de maatregelen die je neemt om je werknemers gezond en veilig te laten werken.

2. Controleer werkdruk en werksituatie

Analyseer de uitdagingen (fysiek werk, nachtwerk, hoog verloop) en de kansen (budget voor scholing, tilhulpmiddelen, veel kennis) voor jouw bedrijf. Elke branche heeft zijn eigen gezondheids- en veiligheidsrisico’s die het ziekteverzuim beïnvloeden. Zo heb je in de bouw te maken met lichamelijk zwaar werk, op hoogte werken en asbest. Bij een kantoorbaan geldt dat veel mensen thuiswerken. Dan is hoge werkdruk weer een risico. “De scheidslijn tussen werk en privé is vervaagt door thuiswerken. Mensen gaan langer door en slaan pauzes over. Uitval door stressklachten of burn-out ligt op de loer.”, zegt Vecht.

Check online welke risico’s jouw branche heeft. Kom je er niet uit? Schakel dan een arbo-expert in.

3. Herken burn-outsignalen

Je wilt ziekteverzuim voorkomen, maar hoe weet je of er in je bedrijf mensen met stressklachten rondlopen? Wees alert op de volgende signalen:

• Lichamelijke klachten, zoals rugpijn, vermoeidheid en ontstekingsreacties.
• Gedragsverandering, zoals zich terugtrekken, een kort lontje hebben, slaapproblemen en prikkelbaarheid.
• Cognitieve problemen, zoals vergeetachtigheid, problemen met concentreren, moeite bij het scheiden van hoofd- en bijzaken en besluiteloosheid.
• Negatieve gevoelens en gedachten, of cynisme.
• Frequent kort verzuim. “Als een werknemer zich vaker achter elkaar kortdurend ziekmeldt, moeten bij jou alarmbellen afgaan.”, legt Vecht uit.

4. Wees betrokken

Tijdig ingrijpen voorkomt langdurige uitval. “Je moet als werkgever alert zijn”, zegt Vecht stellig. “Mensen zijn over het algemeen goed in staat om met kortdurende stress om te gaan, maar chronische stress put je energiereserves uit. Grijp je binnen drie maanden in, dan is de kans op een vlot herstel van je medewerker groot. Bestaan de klachten langer dan zes maanden en is iemand niet meer in staat te werken? Dan spreek je van burn-out. De hersteltijd is dan gemiddeld 242 dagen.”

Blijf in contact met je medewerkers

Realiseer je dat het lastig is voor je werknemer om te vertellen dat het niet goed gaat. “De angst voor verlies van inkomen hangt soms als een donkere wolk boven het hoofd van een medewerker”, vertelt Vecht. “Vraag aan je werknemers of ze deadlines halen binnen de beoogde werkuren en hoe ze ermee omgaan als dit niet lukt. Controleer de gemaakte uren en ga het gesprek aan wanneer je ziet dat iemand structureel te veel uur werkt.”

Blijf regelmatig in contact met je medewerker. Stel gerichte vragen als:

• Hoe voel je je?
• Maak je lange werkdagen?
• Waar maak je je zorgen over?
• Hoe is je privésituatie?
• Wat heb je van mij nodig om je werk goed te kunnen doen?

5. Stimuleer gezonde leefstijl

Het Nationaal Preventieakkoord adviseert om medewerkers bewust te maken van een gezondere leefstijl, om zo ziekteverzuim en zelfs overlijden te voorkomen. Belangrijke pijlers in dit akkoord zijn voeding, beweging, roken en alcohol. Door zelf het goede voorbeeld te geven op de werkvloer, overtuig je je werknemers sneller van het belang van gezondheid. Bijvoorbeeld door elke dag vijftien minuten te wandelen en werknemers te stimuleren dit ook te doen. Of je kunt zorgen voor een fruitmand en je pand of werklocatie rookvrij maken.

Wegwijzer herstel burn-out

Hebben bovenstaande tips geen effect en komt je medewerker toch in een burn-out? Lees dan in onze wegwijzer welke stappen je kúnt zetten en welke stappen je móet zetten om het herstel van je werknemer te bevorderen.