KVK Data Dinsdag: aantal wijnproducenten in Nederland afgelopen vijf jaar flink gestegen

Het totaal aantal wijnproducenten in Nederland is de afgelopen vijf jaar flink toegenomen. In 2018 stonden er 136 wijnproducenten ingeschreven bij KVK. In het derde kwartaal van 2023 zijn dit er 194, een toename van 43%.

Eén van hen is Henk Marmelstein, wijnbouwer op de Reeborghesch in Winterswijk. ‘Lange tijd was het onmogelijk goede wijn te maken in Nederland’ zegt Marmelstein. ‘Te weinig zon, teveel vocht. Dat geeft schimmelziekten vrij spel. Met nieuwe druivensoorten en nieuwe manieren van aanleg en onderhoud lukt het nu wel.’

Aantal wijnproducenten in Nederland (2018-2023)

Marmelstein ziet het als een uitdaging om ook hier in Nederland mooie ambachtelijke wijnen te verbouwen met een uniek karakter. ‘We zijn heel lang bezig geweest om mensen te laten zien dat het kan, te laten proeven hoe goed het is. Als ik mensen bij ons op de wijngaard ontvang voor een proeverij, dan zijn er heel wat die nog nooit ook maar een slok Nederlandse wijn hebben gehad. Gelukkig ontdekken steeds meer mensen Nederlandse wijn. Een mooie ontwikkeling!’

‘Het blijft overigens wel ingewikkeld hoor’, zegt Marmelstein. ‘Het is niet zo dat je Franse druivenrassen zomaar in Nederland kunt neerzetten omdat hier de temperatuur nu ook hoger is. Een Chardonnay kan, maar ik heb m’n twijfel over de Merlot.’

Aantal wijnproducenten in Nederland (2018-2023)

Meeste wijnproducenten in Gelderland en Limburg

Uit het Handelsregister blijkt dat de meeste wijnproducenten (bijna 46%) zijn gevestigd in Gelderland en Limburg.

Volgens Manon de Boer, woordvoerder van de Vereniging Nederlandse Wijn Producenten (VNWP) zijn daar meerdere redenen voor. Eén daarvan is de juiste grondsoort. ‘West- en Noord-Nederland bestaat namelijk grotendeels uit laagveen. Dit bodemtype is minder geschikt voor wijnbouw dan bijvoorbeeld kalk of zand’, aldus De Boer. De tweede reden heeft betrekking op het landschap. ‘Limburg is traditioneel een geschikte wijnregio dankzij de zuidelijke ligging en hellingen. Ook de Achterhoek is licht glooiend wat weer voordelig is, gecombineerd met zandgronden.’ De hoeveelheid wijnproducenten in Gelderland (24%) is volgens De Boer deels vanuit het verleden te verklaren. ‘Een deel van de varkenshouders daar, is rond 2003 dankzij subsidies voor plattelandsvernieuwing een wijngaard gestart.’ Tot slot ziet De Boer dat ‘als er in een bepaalde regio meerdere wijnboeren zitten, dit aanstekelijk werkt voor starters in die regio’s.’

Ontwikkelingen

De VNWP signaleert dat wijnboeren die al langer bezig zijn steeds meer kennis vergaren. ‘Dat betekent een betere kwaliteit én de mogelijkheid om te investeren. Onder meer in de aanschaf van machines en uitbreiding van het aantal hectaren’, aldus De Boer. Ook de naamsbekendheid is groeiende. ‘Dit is te danken aan de groeiende kwaliteit, maar de pandemie heeft hier ook zeker haar steentje aan bijgedragen.’

Hoewel de bekendheid groeit, zouden er volgens Marmelstein best wel wat meer restaurants Nederlandse wijnen mogen serveren. ‘Ik zou zeggen, haal eens een paar mooie flessen lokaal en zet die op de kaart. Mogelijk is het net iets duurder dan een buitenlandse wijn, maar hoe prachtig is het als je een streekwijn kunt bieden die niet onderdoet voor een Franse of Australische wijn?! We gebruiken tegenwoordig graag en bij voorkeur streekproducten, ik zou zeggen, waarom niet ook een mooie streekwijn daarbij!’