Controleer je rekening, trap niet in factuurfraude

Oplichters gebruiken informatie over je aankoop en sturen een valse factuur naar je toe die sterk lijkt op een factuur van je leverancier. Soms weten criminelen de echte factuur zelfs te onderscheppen, en krijg je in plaats hiervan een nepfactuur met een ander rekeningnummer. Deze vorm van criminaliteit heet factuurfraude. Lees hoe je nepfacturen herkent en voorkomt dat je een valse betaling doet.

Factuurfraude kwam 10 jaar geleden weinig voor, maar is tegenwoordig één van de meest gemelde fraudevormen bij de Fraudehelpdesk. Het is een vorm van zakelijke identiteitsfraude, de oplichter gebruikt de naam, de identiteit, van een bekend bedrijf. Oplichters doen bij factuurfraude net alsof ze je leverancier zijn, waar je recent iets besteld hebt of waar je regelmatig bestellingen doet. De oplichter stuurt je een nepfactuur uit naam van je leverancier. Als je betaalt gaat het geld niet naar je leverancier, maar komt het op de bankrekening van de fraudeur.

Beschermen tegen factuurfraude

Met deze tips herken je valse facturen en bescherm je jezelf tegen factuurfraude:

  • Ontvang je een factuur? Controleer dan of je werkelijk een bestelling hebt gedaan. Vraag bij twijfel aan de afzender waarom je een factuur hebt ontvangen. Zonder bewijs dat je opdracht hebt gegeven voor het leveren van een product of dienst, ben je nooit verplicht een factuur te betalen.
  • Heb je inderdaad een bestelling gedaan? Check het order- en/of factuurnummer op de factuur. Controleer in je administratie of je een inkooporder of orderbevestiging vindt die hoort bij de factuur. Controleer of het bankrekeningnummer voorkomt in je administratie. Fraudeurs maken vaak gebruik van buitenlandse bankrekeningen.
  • Controleer vanaf welk e-mailadres de factuur is verzonden en of deze de juiste domeinnaam bevat. Fraudeurs gebruiken vaak domeinnamen die erg lijken op een echte bedrijfsnaam. Kijk of de domeinnaam overeenkomt met het websiteadres. Fraudeurs vervangen bijvoorbeeld letters uit de domeinnaam door cijfers. Zo valt het bijvoorbeeld niet op wanneer je het cijfer 1 en de letter ‘l’ in een e-mailadres verwisselt.
  • Vertrouw je de factuur niet? Controleer bij enige twijfel de juistheid van de afzender door de opdrachtgever te bellen. Gebruik het telefoonnummer uit je eigen administratie en niet het nummer uit de factuur of uit de begeleidende mail.
  • Wees extra alert op zogenaamde spoedbetalingen waarbij je afwijkt van normale procedures. Bioscoopketen Pathé maakte in 2018 na ‘verzoek om spoed en geheimhouding’ in totaal 19,2 miljoen over aan oplichters. De fraudeur deed zich in dit geval voor als de hoger leidinggevende van het bedrijf, die truc staat bekend als CEO-fraude.

Betaald aan de verkeerde

Jacob van der Vis, ondernemersadviseur bij het KVK-Adviesteam, spreekt met ondernemers over fraude. Een slachtoffer van factuurfraude vertelde: ‘We plaatsten een bestelling en ontvingen een niet van echt te onderscheiden e-mailbericht, zogenaamd van onze leverancier in Engeland. In het bericht stonden andere bankgegevens en zo maakten we ongemerkt een flink bedrag over naar de bankrekening van een crimineel. We kwamen er pas achter toen de leverancier een paar weken later vroeg naar de openstaande factuur. We hebben het gemeld bij Fraudehelpdesk, de bank, verzekeringsmaatschappij en bij de politie. De 17.000 euro die we aan de crimineel overmaakten zijn we kwijt.’

Spookfactuur

Soms stuurt een oplichter je een factuur terwijl je niets hebt besteld. Het gaat vaak om kleine bedragen. Bedrijven sturen je zo’n spookfactuur in de hoop dat je niet oplet en toch betaalt.

Spookfactuur herkennen

Bij spookfacturen gaat het vaak om relatief lage bedragen. De fraudeur gaat er vanuit dat je facturen met kleine bedragen niet uitvoerig controleert. Aan wie is de factuur gericht? Bij een spookfactuur wordt vaak een algemene aanhef gebruikt, de factuur is dan niet aan een specifiek persoon gericht. Het versturen van een spookfactuur is een vorm van acquisitiefraude en is strafbaar. Maak er melding van bij de Fraudehelpdesk en doe aangifte bij de politie.

Wie vergoedt de schade?

Vooral bij internationale betalingen is het moeilijk om je geld terug te halen. Aangifte doen bij de politie is belangrijk voor het onderzoek en ook om het groeiende probleem van factuurfraude zichtbaar te maken. De identiteit van internationale internetcriminelen is moeilijk te achterhalen.

Als de crimineel een Nederlands bankrekeningnummer heeft gebruikt, zijn er meer mogelijkheden om je geld terug te krijgen. Heb je een neppe factuur per ongeluk betaald? Neem dan contact op met je bank. Die kan proberen om de transactie bij de bank van de fraudeur terug te draaien. Is de transactie niet terug te draaien? Via je bank kun je de NAW-gegevens van de verzender opvragen als je bent opgelicht. Begin 2022 is een geslaagde proef gedaan, waarbij incassobureaus Nederlandse oplichters aansprakelijk stelden.

Controleer je zakenpartner

Bij KVK kun je 24/7 controleren met wie je zakendoet. Check bijvoorbeeld wie mag tekenen namens een bedrijf. In het Handelsregister staan alle bedrijven, rechtspersonen en andere organisaties die deelnemen aan het economisch verkeer. Je kunt via de zoekfunctie informatie opvragen over bedrijven. Doe je zaken met het buitenland? Controleer je zakenpartner dan in de buitenlandse handelsregisters.

Factuur van KVK

Wees ook alert op facturen die je van KVK ontvangt. Er zijn oplichters die nepfacturen uit naam van KVK versturen. Heb je een factuur van KVK ontvangen? Controleer dan of deze klopt. Ook zijn er oplichters die online zogenaamd ‘Handelsregister uittreksels’ aanbieden. Trap hier niet in. Officiële uittreksels uit het Handelsregister zijn alleen aan te vragen via KVK, nooit via andere aanbieders.