Bouwwerkzaamheden uitvoeren in Duitsland

De bouwsector in Duitsland heeft veel beschermde en ambachtelijke beroepen zoals timmerman, schilder of stukadoor. Voor het uitoefenen van zo’n beroep vraagt de lokale overheid om een diploma. Ook als je vanuit je Nederlandse bedrijf in Duitsland dit soort werkzaamheden verricht. Daarnaast zijn er meer verplichtingen voor Nederlandse ondernemers die over de grens gaan klussen.

Duitsland heeft een groeiende vraag naar nieuwbouwwoningen. Samen met een tekort aan geschoold personeel biedt deze sector kansen voor Nederlandse ondernemers. Voor het succesvol uitvoeren van een klus in Duitsland heb je kennis nodig van de lokale wet- en regelgeving, ofwel de Bauordnung. In dit artikel lees je hoe je voldoet aan de eisen die de Duitse overheid stelt aan het uitvoeren van bouwwerkzaamheden in Duitsland. Zo voorkom je boetes, vertragingen en aansprakelijkheid. De Duitse douane controleert regelmatig of Nederlandse bedrijven de regels volgen.

Vooraf aanmelden

Ambachtslieden die in Duitsland zelfstandig werkzaamheden uitvoeren moeten zich volgens het Handwerksrecht registreren in de zogeheten Handwerksrolle. De Handwerksrolle is het Duitse ambachtenregister en een onderdeel van de Handwerksordnung. In de Handwerksordnung staat welke werkzaamheden vergunningsvrij en welke vergunningsplichtig zijn.

Voordat je bedrijf start met vergunningsplichtige werkzaamheden in Duitsland schrijf je jouw bedrijf in de Handwerksrolle van de regionale Duitse Handwerkskammer (HWK) in. De plaats waar de eerste dienstverlening plaatsvindt bepaalt de HWK van inschrijving. Onder de vergunningsplicht vallen ook ambachtelijke beroepen die niet bouwgerelateerd zijn zoals kapper of bakker. Na je aanmelding krijg je een vergunning per activiteit voor één jaar die je daarna kosteloos kunt verlengen.

Wanneer je een vergunningsvrij ambachtelijk beroep uitvoert, meld je dit bij de lokale HWK. Je hebt hiervoor geen inschrijving in de Handwerksrolle nodig.

Meisterpflicht

Voor het uitoefenen van beroepen binnen het Duitse ambachtenregister geldt in Duitsland een ‘Meisterzwang’. Je mag je beroep alleen zelfstandig uitoefenen, wanneer je voor je ‘Meisterprüfung‘ slaagt. Deze Meisterprüfung is een ’meesterexamen’ dat je in je eigen vakgebied moet afleggen. Na het behalen van het examen ontvang je de ‘Meisterbrief’. Met deze brief toon je jouw vakbekwaamheid aan. Zo’n kwalificatievereiste beschermt sommige beroepen en waarborgt een bepaalde mate van kwaliteit in de dienstverlening. Deze kwalificatievereiste wordt ook wel de Meisterpflicht genoemd en is op alle rechtsvormen van toepassing (bron: Strick, Rechtsanwälte & Steuerberater).

De Meisterpflicht geldt voor vergunningsplichtige Nederlandse ondernemers die:

• Gevestigd zijn in Nederland, en zelfstandig werkzaamheden in Duitsland uitvoeren.
• Een bedrijf in Duitsland oprichten, en van daaruit hun werkzaamheden in Duitsland uitvoeren.
• Vanuit hun vestiging in Nederland of Duitsland, via onderaanneming zelfstandig werkzaamheden in Duitsland uitvoeren.

EU-verklaring

Een Nederlandse vakman, die in Duitsland bouwwerkzaamheden uitvoert, kan vrijstelling voor de Meisterprüfung krijgen. Als je jezelf als Nederlandse ondernemer inschrijft bij de Handwerksrolle toon je jouw vakbekwaamheid aan met een EU-verklaring. Hiernaast overleg je een uittreksel van je bedrijf uit het Handelsregister van KVK.

Je krijgt een EU-verklaring als je aan de voorwaarden voldoet. In Nederland opgedane langdurige ervaring als zelfstandige of bedrijfsleider telt hierbij mee. Eventueel in combinatie met een voor dat beroep behaald diploma. De zogeheten Handwerkskarte is het bewijs van inschrijving in de Handwerksrolle. Deze kaart moet je medewerker of jijzelf altijd meenemen naar de locatie waar de werkzaamheden plaatsvinden.

Als je in het buitenland met diploma-eisen te maken krijgt en hierover vragen hebt, bel dan het KVK-Adviesteam: 0800 21 17.

Duits bouwrecht

Het Duitse bouwcontractenrecht is onderdeel van het Duits Burgerlijk Wetboek (BGB). Laat je door een juridisch adviseur informeren, voordat je aan de slag gaat. Ga na of je werkwijze aan de Duitse regels voldoet.

Aanmelden medewerkers

Als je medewerkers in Duitsland werkzaamheden verrichten, meld ze dan voor aanvang van hun werkzaamheden digitaal aan bij de Finanzkontrolle Schwarzarbeit van de Duitse douane. Met deze melding voldoe je aan de grondslag detacheringsrichtlijn, het Arbeitnehmer-Entsendegesetz - AEntG inzake naleving van de minimale arbeidsvoorwaarden in Duitsland. De meldplicht geldt ook voor kleine werkzaamheden zoals reparatie-, service- en onderhoudsklussen. De Duitse douane heeft meer informatie over cao’s en andere richtlijnen.

Regels voor werkgevers

Duitsland heeft een minimumloonwet, het Mindestlohngesetz. Deze wet regelt het algemeen wettelijk minimumloon. De Mindestlohnkommission stelt de tarieven voor. Elke twee jaar controleert deze commissie of het minimumloon aangepast moet worden. Het wettelijk minimumloon is momenteel 12 euro bruto per uur. De Duitse regering stemde in met een wetsvoorstel voor het verhogen van het minimumloon.

Bepaalde branches hebben een Duitse cao met een hoger minimumloon. Dit Tarifvertrag geldt bijvoorbeeld voor de bouw en voor elektriciens, dakdekkers, schilders en lakwerkers.

Werkgevers houden verplicht een arbeidstijdoverzicht bij per medewerker en bouwplaats. De vereiste documenten moeten op de bouwplaats aanwezig zijn. Denk aan in het Duits vertaalde arbeidsovereenkomsten, bewijs van betaling van Duitse minimumlonen, recente loonstroken, A1-certificaten en controleerbare ziektekosten- en pensioenverzekeringen.

Het team Grensoverschrijdend Werken en Ondernemen (GWO) van de Belastingdienst beantwoordt vragen over loonbelasting in Duitsland.

Digitale meldplicht

Werkgevers die werknemers naar Duitsland sturen, melden hun medewerkers digitaal aan bij de douane. De meldplicht geldt ook voor werkgevers die werknemers inzetten via een uitzendbureau met een zetel in het buitenland. Het gaat hierbij om meldingen over ‘Mindestlohn’, ‘Arbeitnehmer-Entsendegesetz’ en ‘Arbeitnehmer-Überlassungsgesetz‘. De Duitse douane gebruikt het elektronische Meldeportal Mindestlohn.

A1-certificaat

Wanneer je tijdelijk in Duitsland werkt, kun je in Nederland sociaal verzekerd blijven. Met een A1/certificate of coverage toon je aan dat je sociaal verzekerd bent in Nederland. Dit certificaat vraag je aan bij de Sociale Verzekeringsbank (SVB). Je betaalt dan in Duitsland geen sociale premies. Vragen over sociale verzekeringen beantwoordt het Bureau voor Duitse Zaken (BDZ) van de SVB.

Btw-regels

Als je diensten voor particuliere klanten in Duitsland uitvoert, kan de Duitse omzetbelasting van toepassing zijn. Voor zakelijke klanten is eventueel verlegging van de btw mogelijk. Zo werkt de btw bij internationale dienstverlening.

Het Finanzamt Kleve regelt voor Nederlandse ondernemers de btw-registratie. Ga vooraf na of je jezelf voor de btw moet registreren.

Vrijstellingsverklaring

In Duitsland houdt de opdrachtgever van een bouwopdracht doorgaans Bauabzugsteuer in. Deze belasting bedraagt 15% van het factuurbedrag en draagt de opdrachtgever af aan de Duitse belastingdienst. Wanneer je als Nederlands bouwbedrijf aan de voorwaarden voldoet, kun je dit bedrag achteraf terugvragen bij de Duitse belastingdienst.

Je kunt ook vooraf een vrijstellingsverklaring, de Freistellungsbescheinigung, aanvragen bij het Finanzamt Kleve. Wanneer je deze verklaring aan je opdrachtgever overlegt, mag hij de volledige opdrachtsom uitbetalen.

Vakantieregeling

Als je medewerkers werkzaamheden in de bouw uitvoeren kun je als werkgever onder de premieplicht van de Urlaubs- und Lohnausgleichskasse (ULAK) van de SOKA-Bau vallen. Deze Sozialkasse der Bauwirtschaft is het Duitse vakantiefonds voor werknemers in de bouw.

Neem voor vragen hierover contact op met team Nederland van de SOKA-Bau.