Zakendoen met Duitsland, dit moet je weten

Duitsland is de belangrijkste handelspartner van Nederland. Volgende stap in de relatie is die van sterke innovatiepartner. Duitsers houden van de innovatieve en creatieve oplossingen die Nederlandse ondernemers bieden. Zo vormen Duitse degelijkheid en Nederlandse kennis een goede combinatie. De Duitse overheid zet met haar economisch stimuleringspakket sterk in op duurzame mobiliteit. Daarnaast liggen er kansen op het vlak van digitalisering en gezondheid.

De stabiele economische situatie, omvang van de afzetmarkt en ligging maken dat veel Nederlandse ondernemers al actief zijn op de Duitse markt. In dit artikel lees je over de zakelijke kansen die Duitsland biedt en welke regels je tegenkomt als je goederen en diensten importeert of exporteert.

• Actueel
• Wederzijdse handel
• Kansrijke sectoren
• Contacten leggen
• Zakelijke cultuur
• Afspraken schriftelijk vastleggen
• Goederen exporteren
• Goederen importeren
• Dienstverlening

Actueel

H2Global

Nederland en Duitsland gaan meer samenwerken op het gebied van energie en klimaat. Zo trekken beide landen samen op in het Duitse project H2Global. Dit project startte in juni 2021 met 900 miljoen euro aan staatssteun van Duitsland en moet de ontwikkeling van waterstof versnellen. Vooral in de industrie neemt de vraag naar groene waterstof naar verwachting snel toe.

Innovatiepact

Op 21 januari 2021 ondertekenden Nederland en Duitsland een innovatiepact. Dit pact beoogt een intensievere samenwerking tussen de overheid en het bedrijfsleven van beide landen op het gebied van een innovatieve en duurzame industrie.

Wederzijdse handel

Van oudsher staat Duitsland bekend als industrieland met sectoren als automotive en machines. Door de jaren heen groeide de dienstensector, zoals zakelijke dienstverlening, logistiek en telecom.

In 2021 exporteerden Nederlandse ondernemers goederen ter waarde van ruim 133 miljard euro naar Duitse afnemers. Dit is 24,9% meer dan in 2020. Exportproducten waren vooral elektrische apparaten, toestellen voor telecommunicatie, groente en fruit. Belangrijkste importproducten uit Duitsland waren voertuigen voor wegvervoer, elektrische apparaten, machines, medicinale en farmaceutische producten. De totale import uit Duitsland bedroeg in 2021 bijna 92 miljard euro. Een stijging van 22,6% ten opzichte van 2020. Bekijk de belangrijkste cijfers over de Nederlands-Duitse handel.

Kansrijke sectoren

Met ruim 83 miljoen inwoners is de Duitse economie de grootste van Europa. Er liggen kansen voor Nederlandse ondernemers door de hoge welvaart en omdat we buren zijn. Duitsland is uitgestrekt. De regio Noordrijn-Westfalen is alleen al zo groot als Nederland. Focus daarom op de regio met de beste kansen voor je product of dienst. Kansen liggen onder andere in de sectoren ICT, duurzame mobiliteit, e-health, smart industry, agritech en windenergie, digitalisering landbouw, gezondheid en zorg.

In bovenstaande sectoren zijn kansen voor de innovaties van Nederlandse startups. Ook Nederlandse bedrijven met veel ervaring in het bedenken en toepassen van digitale oplossingen in deze sectoren maken kans op de Duitse markt. Zeker als je een bewezen verdienmodel, betrouwbare data en aanpassingsvermogen hebt.

Contacten leggen

Duitsers hebben het liefst contact met lokale zakenpartners of bedrijven. Duits personeel aanstellen of inhuren vergemakkelijkt het zakendoen. Daarnaast kun je een lokale distributeur of handelsagent aanstellen, verkopen via een webshop of lokaal een eigen vestiging oprichten. Waarvoor je ook kiest, zorg dat je Nederlandse bedrijf een aantrekkelijke uitstraling heeft. Dit doe je met een Duits telefoonnummer, Duitstalige website en Duits verkoopmateriaal zoals brochures.

Beursland Duitsland

Duitsland is beursland nummer één in Europa en staat bekend om haar vaktechnische beurzen voor vrijwel alle sectoren. Door een bezoek aan een lokale vakbeurs krijg je snel inzicht in de Duitse markt. Je legt hier je eerste zakelijke contacten en bouwt zo een netwerk op. In de AUMA Trade Fair-database staat een overzicht van de lokale (digitale) beurzen en tentoonstellingen.

Ondersteuning

Verschillende organisaties ondersteunen je bij je zoektocht naar geschikte partners, al dan niet tegen betaling.

• Enterprise Europe Network (EEN) vormt een professioneel netwerk van 600 organisaties in ruim 70 landen waaronder Duitsland. In de digitale databank van EEN staan profielen van Duitse bedrijven die op zoek zijn naar samenwerkingspartners.
• RVO helpt bij het vinden van betrouwbare Duitse zakenpartners. Hiervoor gebruikt RVO haar buitenlandnetwerk, waaronder ambassades en Netherlands Business Support Offices (NBSO’s). RVO maakt een overzicht van zakenpartners voor je op basis van je specifieke vragen en eisen. Ook een persoonlijke introductie is mogelijk.
• Nederland heeft in Duitsland drie NBSO’s, in Frankfurt, Hamburg en Stuttgart. Deze handelskantoren van de Nederlandse overheid helpen je bij het vinden van vertegenwoordigers, samenwerkingspartners, marktinformatie en informatie over lokale wet- en regelgeving. De medewerkers kennen de Duitse markt, spreken de taal en beschikken over een zakelijk netwerk.
• Duitse kamers van koophandel helpen je verder bij het vinden en checken van de juiste contacten of de registratie van je nevenvestiging of filiaal.

Zakelijke cultuur

We zijn dan wel buren, toch is de Duitse zakelijke cultuur anders dan de Nederlandse. Een paar voorbeelden: Duitsers zijn formeler en werken vaak in bedrijven met duidelijke hiërarchische verhoudingen. Gebruik bij je eerste contact geen voornamen en onderhandel op het juiste niveau. Acquisitie bij medewerkers die geen beslissingen mogen nemen brengt je niet verder. Investeer tijd in je zakelijke relaties en bouw zo wederzijds vertrouwen op. Duitsers houden van specialisten. Wees trots op je specialisme en laat dit tijdens een gesprek duidelijk blijken. En straal degelijkheid en kwaliteit uit. Zo zijn er nog meer do’s en don’ts.

Afspraken schriftelijk vastleggen

Leg afspraken met je Duitse partners schriftelijk vast. Een Duitser houdt zich aan de gemaakte afspraken en verwacht dit ook van zijn zakelijke partner. Betrouwbaar zijn helpt je bij het zakendoen. Laat je contract beoordelen door een jurist met kennis van het Duitse recht. Schakel voor het vertalen van juridische documenten een beëdigd vertaler in.

Bij een eenmalige koop of levering kun je afspraken ook in een offerte vastleggen. Naast prijzen en de gewenste manier van betalen leg je ook voorwaarden vast. Daarnaast spreek je af wie het transport betaalt en regelt. Bespreek met elkaar onder welke Incoterm® de levering plaatsvindt en neem deze op in je offerte of contract. Gebruik bijvoorbeeld deze modelcontracten. Voorkom problemen en vraag je Duitse partner om een schriftelijk akkoord op je offerte of algemene voorwaarden.

In Duitsland geldt voor een offerte dezelfde verplichte informatie als voor andere zakelijke correspondentie. Op de website van evofenedex lees je hoe je juridische verrassing voorkomt bij transacties in Duitsland.

Goederen exporteren

Je hebt een zakelijke deal gesloten en exporteert je product naar Duitsland. Binnen de EU zijn geen fysieke grenzen, de EU is een zogeheten interne markt met vrij verkeer van goederen. Je doet geen uitvoeraangifte en je klant betaalt geen invoerrechten. Je Duitse klant draagt de btw af. Dit kan alleen wanneer beide partijen een geldig btw-identificatienummer hebben. Wanneer je Duitse klant geen btw-id heeft, factureer je met Nederlandse btw.

Wanneer je accijnsgoederen exporteert, draagt je Duitse klant accijns af. Voor de btw-heffing over accijnsgoederen gelden afwijkende regels. De Duitse douane vertelt je meer over accijns en andere verbruiksbelastingen.

Wetten en regels voor producten

Omdat Nederland en Duitsland EU-landen zijn is de wet- en regelgeving voor producten deels gelijk. Een paar afwijkingen:

• Het ‘Produktsicherheitsgesetz’ (ProdSG). Deze productveiligheidswet zorgt voor gelijkvormige veiligheidsnormen voor (consumenten)producten. Daarnaast zijn hierin specifieke etiketteringseisen opgenomen voor het opsporen van producten en de aanbieder ervan.
• Product- of garantie-eisen kunnen afwijken. Duitsland eist bijvoorbeeld zwaardere kwaliteitsbewijzen voor installatietechniek en ICT met de DIN-norm (Deutsches Institut für Normung). In Nederland heb je voldoende aan de NEN-norm (NEderlandse Norm). Wanneer je hetzelfde product in Duitsland wilt verkopen, moet dit naast de NEN- ook de DIN-norm hebben.
• Houd rekening met productaansprakelijkheid. Als producent ben je aansprakelijk voor schade, veroorzaakt door een gebrek van jouw product. Dit geldt ook als je geïmporteerde producten verkoopt binnen de EU. Bij productaansprakelijkheid ziet de wet een importeur als producent. Wet- en regelgeving per dienst of product is vastgelegd in het IXPOS, ‘The German Business Portal’. Of neem voor meer informatie contact op met het Duitse Product Contact Point.
• Controleer bij export van planten, groenten, fruit of plantaardige producten of dieren of dierlijke producten of er extra bepalingen gelden voor Duitsland. Wanneer je geneesmiddelen aan Duitsland wilt leveren, heb je mogelijk een exportcertificaat van Farmatec nodig.
• Wanneer je verpakte producten op de Duitse markt brengt, gelden er andere verplichtingen rondom de terugname van verpakking dan je in Nederland gewend bent. De Duitse verpakkingswetgeving ‘VerpackGesetz’ (VerpackG) schrijft een verplichte terugname van verpakkingen voor. De eerste partij in de keten, die de producten inclusief verpakking op de Duitse markt brengt, moet ook de verpakking terugnemen. Dit is de zogeheten ‘Erstinverkehrbringer’.
• Voor het verkopen van elektrische of elektronische apparaten geldt in Duitsland het ‘Elektrogesetz’. Deze wet geldt voor alle producenten en verkopers. Ook voor buitenlandse aanbieders. Je moet je onder andere aanmelden bij de instantie ‘Stiftung Elektro-geräte Register' (ear). Dit doe je voordat je producten op de markt brengt. Ook ben je bij B2C-verkopen verantwoordelijk voor het betalen van de kosten van het terugnemen en verwijderen van apparaten.

Goederen importeren

Goederen die je koopt van ondernemers uit andere EU-landen zijn voor de btw meestal belast in Nederland. Een invoeraangifte is niet nodig en je betaalt geen invoerrechten. Van je Duitse leverancier ontvang je in de meeste gevallen een factuur met 0% btw. De verschuldigde btw bereken je zelf en geef je op in je btw-aangifte.

Als je accijns-of verbruiksbelastinggoederen uit Duitsland invoert in Nederland gelden mogelijk afwijkende regels. Bij import van een personenauto, motor of bestelauto uit Duitsland betaal je bpm en omzetbelasting. De Belastingdienst geeft informatie over de btw bij import van specifieke goederen en in bijzondere situaties.

Europese wetten en regels

Wanneer je producten uit Duitsland importeert, zijn deze producten vaak al goedgekeurd voor gebruik in andere Europese landen zoals Nederland. Alleen bij uitzondering mag de Nederlandse overheid een Duits product verbieden. In de Warenwet staan algemene regels over de veiligheid van jouw product. De Warenwet regelt dat levensmiddelen en andere consumentenproducten de gezondheid of veiligheid van consumenten niet in gevaar mogen brengen. Houd daarnaast rekening met de productaansprakelijkheid.

Rijverbod Duitsland

Op het gehele Duitse wegennet geldt op zon- en officiële feestdagen een rijverbod van 0.00 tot 22.00 uur voor vrachtwagens en trekker- of opleggercombinatie.

Binnen de EU gelden regels voor de transportsector met strenge controle op rij- en rusttijden voor chauffeurs. Een chauffeur heeft een maximale arbeidstijd van 60 uur per week. Daarnaast moet een chauffeur in de tachograaf aangeven dat hij de Duits-Nederlandse grens passeert.

Dienstverlening

Nederlandse dienstverleners mogen hun diensten ook in Duitsland aanbieden. Dit kan zonder lokale vestiging. Net als in Nederland mag je in Duitsland niet alle beroepen vrij uitvoeren. Beroepen als fotograaf, adviseur of tekstschrijver zijn vrije beroepen. Hiervoor heb je geen diploma of vergunning nodig. Duitsland kent veel beschermde beroepen, waarvoor je een diploma nodig hebt om jezelf zo te mogen noemen. Bijvoorbeeld een bakker, kapper of orthopeed.

Vergunningsplicht

Bij het uitvoeren van werkzaamheden in bijvoorbeeld de bouw stelt Duitsland eisen aan je vakbekwaamheid. Ga na of dit ook voor jouw branche geldt. Op de site van het ‘Zentralverband des Deutschen Handwerks (ZDH)’ vind je een actueel overzicht van vergunningsplichtige beroepen. Met een EU-verklaring van KVK toon je aan dat Nederlandse diploma’s en daarmee je vakbekwaamheid overeenkomen met de verplichtingen in Duitsland.

Arbeidswetgeving

Wanneer jij of een medewerker tijdelijk in Duitsland aan de slag gaat, controleer dan vooraf of je dit digitaal moet melden bij de ‘Finanzkontrolle Schwarzarbeit’ van de Duitse douane. Bij het verrichten van werkzaamheden op Duits grondgebied geldt de Duitse arbeidswetgeving, het ‘Arbeitnehmer-Entsendegesetz’ (AEntG). Je houdt je hierbij aan Duitse regels voor onder meer minimumlonen, minimumaantal betaalde vakantiedagen en voorwaarden voor gezondheid, veiligheid en hygiëne op het werk. In Duitsland vindt, vooral op bouwlocaties, actieve controle plaats.

Sociale zekerheid

Met een A1/certificate of coverage toon je aan dat je sociaal verzekerd bent in Nederland. Dit certificaat vraag je aan bij de Sociale Verzekeringsbank Je betaalt in Duitsland dan geen sociale premies.

Belastingen

Of je btw in rekening moet brengen aan je Duitse klant hangt af van het soort klant aan wie je de dienst verleent. Bij dienstverlening aan een particulier breng je meestal Nederlandse btw in rekening. Wanneer je opdrachtgever een bedrijf is, breng je geen btw in rekening. Je verlegt deze naar je afnemer. Je Duitse klant berekent in dat geval zelf de btw en geeft deze lokaal aan.

Werkt jouw werknemer in een periode van twaalf maanden meer dan 183 dagen per jaar in Duitsland? En verricht hij deze werkzaamheden vanuit jouw vaste inrichting in Duitsland? Dan betaalt hij inkomstenbelasting in Duitsland vanaf de eerste dag dat hij in Duitsland werkt. Dit is geregeld in de 183-dagenregeling.

Fiscaal vertegenwoordiger

Het begrip fiscaal vertegenwoordiger zoals we dat in Nederland kennen, bestaat niet in Duitsland. Als je voor lokale verkopen of dienstverlening een Duits btw-nummer nodig hebt, vraag je dit zelf aan bij het belastingkantoor in Kleef. Wel kun je een fiscaal agent in Duitsland aanwijzen. Deze agent kan namens jou een btw-nummer aanvragen en al jouw btw-verplichtingen in Duitsland vervullen. Dit is bijvoorbeeld een accountant of boekhouder met een vestiging in Duitsland.