Ondernemersvertrouwen minder negatief in derde kwartaal 2025

De stijging van het ondernemersvertrouwen komt vooral doordat ondernemers minder negatieve verwachtingen hebben over het economisch klimaat, over de ontwikkeling ervan zijn ze bijna even negatief als vorig kwartaal. Het ondernemersvertrouwen is bijna gelijk aan het gemiddelde (-3,7) van de reeks vanaf 2012.

Sterkste stijging bij vervoer en opslag

Het ondernemersvertrouwen is in acht bedrijfstakken gestegen en in vier gedaald. In de bedrijfstak vervoer en opslag steeg het ondernemersvertrouwen het sterkst, van -12,0 naar -0,9. Ook in de zakelijke dienstverlening steeg dit en sloeg het om van negatief naar positief. Samen met de informatie en communicatie zijn dit de enige bedrijfstakken met een positief vertrouwen. In de landbouw, bosbouw en visserij daalde het ondernemersvertrouwen het sterkst, en is het cijfer het meest negatief. Ook in de horeca, de verhuur en handel van onroerend goed en de detailhandel daalde het vertrouwen, maar bleef op bijna hetzelfde niveau als vorig kwartaal.

Meer bedrijven ervaren tekort aan arbeidskrachten

Ondernemers noemen het tekort aan arbeidskrachten nog steeds het vaakst als de belangrijkste belemmering voor hun bedrijfsvoering. Het aandeel bedrijven dat dit noemt is na twee dalingen op rij gestegen tot ruim 36 procent aan het begin van het derde kwartaal. Dit is iets hoger dan het aandeel bedrijven dat geen belemmeringen ervaart. Een op de vijf ondernemers ervaart onvoldoende vraag als belangrijkste belemmering, voor ruim 10 procent zijn dit financiële beperkingen. Dit is nagenoeg gelijk aan vorig kwartaal. Minder ondernemers zien een tekort aan productiemiddelen als belangrijkste belemmering.

Ruim helft van de bedrijfstakken verwacht meer te investeren

Bijna evenveel ondernemers verwachten in dit jaar meer te investeren en bijna evenveel ondernemers verwachten minder te investeren. Daarmee zijn de investeringsverwachtingen per saldo nagenoeg gelijk aan een jaar geleden. Zeven van de twaalf bedrijfstakken verwachten per saldo meer te investeren. Ondernemers in de verhuur en handel van onroerend goed zijn het positiefst over investeringen in dit jaar. Per saldo verwacht 17 procent meer te investeren. Vorig jaar was dit nog bijna 25 procent. Ten opzichte van 2024 zijn de verwachtingen het meest verbeterd binnen de vervoer en opslag. Hier nam het saldo toe van 3 naar 12 procent. In de bouwnijverheid, de informatie en communicatie, de detailhandel en de horeca zijn ondernemers negatief over de investeringen. In de horeca zijn ondernemers met een saldo van -12 procent het negatiefst, en hier nam het saldo ook het sterkst af ten opzichte van vorig jaar. In de industrie houden positieve en negatieve ondernemers elkaar bijna in evenwicht.

Meer informatie en de rapportage: Ondernemers over de economie | Ondernemersplein

Ondernemersvertrouwen

Het ondernemersvertrouwen geeft de stemming van het Nederlandse niet-financiële bedrijfsleven weer. Per bedrijfstak wordt het ondernemersvertrouwen samengesteld op basis van vragen over recente ontwikkelingen en verwachtingen van de ondernemers. Bij alle bedrijfstakken worden dezelfde vragen gebruikt, namelijk de ontwikkeling en de verwachting van het economisch klimaat. Het ondernemersvertrouwen wordt vervolgens samengesteld uit een gewogen gemiddelde van het vertrouwen per bedrijfstak. De vragen op basis waarvan het ondernemersvertrouwen wordt samengesteld, komen uit de Conjunctuurenquête Nederland (COEN). Deze wordt gehouden onder bedrijven met 5 of meer werkzame personen in het niet-financiële bedrijfsleven. Dat zijn alle bedrijven exclusief banken, verzekeraars en pensioenfondsen