In 2 stappen naar meer inclusie op de werkvloer

Over diversiteit en inclusie is veel te doen. Meer vrouwen in de top? Anonieme sollicitaties om discriminatie te voorkomen? Als mkb’er ben je allang blij als je überhaupt personeel kunt vinden. Toch kun je ook op kleinere schaal aan de slag met diversiteit en inclusie. En dat draagt bij aan hoe succesvol je bedrijf is. Saniye Çelik, lector Diversiteit aan de Hogeschool Leiden, vertelt wat je kunt doen om divers personeel aan te nemen en inclusiever te worden.

De laatste jaren vinden er allerlei initiatieven plaats om diversiteit en inclusie in het bedrijfsleven vooruit te helpen. Denk aan de invoering van een vrouwenquotum en campagnes over gender en leeftijdsdiscriminatie. Door de druk vanuit de samenleving kunnen grote bedrijven niet meer om een diversiteitsbeleid heen. Maar het mkb blijft achter. Niet omdat mkb’ers het onderwerp niet belangrijk vinden, maar, zo is te lezen in een artikel van FD, omdat ze het momenteel als luxeprobleem ervaren. Toch loont het voor het mkb om juist nu aandacht te besteden aan inclusief ondernemen.

Betekenis diversiteit en inclusie

Diversiteit gaat over zichtbare en onzichtbare verschillen tussen mensen. Zichtbare verschillen zijn bijvoorbeeld huidskleur, geslacht en leeftijd. Onzichtbare verschillen zijn onder andere religie, cultuur, normen, waarden en karaktereigenschappen. Wanneer je medewerkers een mix vormen van al deze verschillen, heb je een divers team of personeelsbestand.

Voorbeelden van diversiteit

Inclusie gaat over hoe we onderling met deze mix van verschillen omgaan. Over wie wel en niet ergens aan mee mag doen of over mee mag beslissen. Inclusie zegt dus iets over het gedrag van mensen ten opzichte van elkaar.

Diverser is succesvoller

Uit onderzoek van organisatieadviesbureau McKinsey blijkt dat bedrijven die inclusief ondernemen meer winst maken. Dat komt omdat ze op uiteenlopende punten beter presteren. Bedrijven met een divers personeelsbestand hebben bijvoorbeeld:

Een hogere flexibiliteit en productiviteit

Door de mix van medewerkers met uiteenlopende perspectieven vinden teams sneller creatieve oplossingen voor problemen.

Betere klantkennis

Een divers team is een betere afspiegeling van de samenleving. Hierdoor kennen medewerkers de wensen en behoeften van klanten beter, en kunnen ze sneller inspelen op maatschappelijke ontwikkelingen.

Minder personeelstekorten

Diversiteit onder medewerkers zorgt voor bredere sociale netwerken, waarbinnen sneller nieuw, divers personeel wordt gevonden.

Een positiever imago

Diversiteit en inclusie vallen onder maatschappelijk verantwoord ondernemen. Wanneer je zichtbaar met dit onderwerp bezig bent, heeft dit een positief effect op het beeld dat mensen van jouw bedrijf hebben. Dit zorgt voor meer klanten en voor meer mensen die bij je willen werken.

Van diversiteit naar inclusie

Diversiteit in je bedrijf brengt dus allerlei voordelen met zich mee, maar zonder inclusie levert het niks op. Daarom is het nodig om met alle medewerkers concrete afspraken te maken over diversiteit en inclusie. Het doel is om een veilige werksfeer te creëren en zo effectief mogelijk samen te werken. Niet ondanks, maar ongeacht de verschillen.

Saniye Çelik, die onderzoek doet naar diversiteit en inclusie bij organisaties, licht toe: “Wanneer er wel diversiteit is, maar niet iedereen omarmt die verschillen, dan kan dat juist voor meer problemen zorgen.” Om dit te voorkomen, moeten managers en leidinggevenden volgens Çelik hun rol pakken. Zij zijn aan zet om de eerste stappen te nemen.

Stap 1: bewustwording

Als je iets wilt doen met diversiteit en inclusie, is bewustwording de eerste stap. Door op een paar aspecten te letten kun je al vaststellen hoe inclusief je op dit moment werkelijk bent.

1. Sociale netwerken

Kijk bijvoorbeeld eens naar de contactenlijst in je telefoon. Hoeveel mensen hebben een andere etnisch-culturele achtergrond dan jijzelf? En hoe zit het met je medewerkers? Hoe verschillend zijn zij? Çelik licht toe: “Dit kan je inzicht geven in de sociale netwerken waarbinnen je opereert en welke kansen je laat liggen. Voor ondernemers loont het om actief verbinding te zoeken met klanten en ondernemers uit andere culturen. De ondernemer van de toekomst is crosscultureel.”

2. Mind-set

Als je wilt dat je bedrijf inclusiever wordt, neem dan verschillende lagen van je bedrijf onder de loep. Hoe toegankelijk is je kantoor voor mensen in een rolstoel? Hoeveel begrip toon je voor de persoonlijke situatie van je medewerkers? Hoeveel werknemers met een andere achtergrond dan jijzelf hebben invloed op de besluitvorming binnen je bedrijf? Een paar kleine aanpassingen kunnen al bijdragen aan een andere mind-set.

Iedereen moet achter de aanpak staan om van diversiteit en inclusie een succes te maken

3. Inclusiescan

Çelik maakt daarnaast gebruik van de InclusieScan. Hiermee stelt ze vast hoe inclusief medewerkers en leidinggevenden denken, voelen en handelen. De InclusieScan kun je als persoon doen, maar ook als team of als gehele organisatie.

Stap 2: divers werven

Een tweede stap om diversiteit en inclusie in je bedrijf de bevorderen, is om je werving- en selectieprocedure opnieuw te bekijken. Bij het aannemen van nieuw personeel kiezen managers en leidinggevenden namelijk vaak onbewust voor personen die op henzelf lijken. Hierdoor sluiten ze onbedoeld sollicitanten uit.

Je kunt 3 dingen doen om dit zoveel mogelijk te voorkomen:

1. Werf nieuw personeel via de netwerken van je eigen (diverse) medewerkers.
2. Train je managers en leidinggevenden in divers werven en selecteren. In het kennisdocument ‘Divers werven en selecteren’ van de Sociaal Economische Raad (SER) staan aanbevelingen over het hele proces: vanaf het opstellen van de vacaturetekst tot en met de selectieprocedure van kandidaten.
3. Schakel een (gespecialiseerd) werving- en selectiebureau in dat let op het voorstellen van kandidaten met uiteenlopende achtergronden en kwaliteiten.
4. Lees meer tips hierover in de online pdf Handreiking voor het MKB: Inclusieve werving & selectie.

“Betrek je hele organisatie bij het proces”, besluit Çelik. “Richt je niet alleen op de minderheid, maar juist op de meerderheid binnen je bedrijf. Iedereen moet namelijk achter de aanpak staan om van diversiteit en inclusie een succes te maken.”

Er bestaan verschillende subsidies om divers werven eenvoudiger te maken.