Alles over ondernemersfondsen

Waar ondernemers actief zijn, zijn ondernemersverenigingen. Deze verenigingen behartigen de gemeenschappelijke belangen van hun leden en bieden ze een netwerk. Van de contributie organiseert de vereniging bijeenkomsten en andere activiteiten. Als ondernemers grotere plannen hebben, bijvoorbeeld voor de opwaardering van hun winkelgebied of bedrijventerrein, lukt dit niet alleen met de inkomsten uit de contributie. Een ondernemersfonds kan dan uitkomst bieden.

Een ondernemersfonds is van, voor en door ondernemers. Een gezamenlijke portemonnee van ondernemers in een gemeente, winkelgebied of op een bedrijventerrein. Alle ondernemers in het gekozen gebied dragen verplicht financieel bij.

Oprichting

Voor het instellen van een ondernemersfonds is hulp van de gemeente nodig. De gemeente int de bijdragen van de ondernemers en sluist deze door naar een speciaal hiervoor opgerichte stichting. De gemeenteraad beslist hierover en betrekt het draagvlak voor het fonds bij ondernemers hierbij. Belangrijke voorwaarde is dat het fonds niet in de plaats komt van activiteiten of voorzieningen van de gemeente. Het is een extra voorziening.

Werking

In het bestuur van de stichting zitten (vertegenwoordigers van) ondernemers. Het bestuur zorgt ervoor dat het afgesproken werkplan wordt uitgevoerd. Bij grotere, gemeentebrede fondsen hebben ondernemers van bedrijventerreinen, winkelgebieden of uit bepaalde sectoren zeggenschap over hun eigen deel van de betaalde bijdrage, de zogenaamde trekkingsrechten.

Modellen

Er zijn verschillende modellen voor ondernemersfondsen die op onderdelen van elkaar verschillen. Het gaat dan om de heffingsgrondslag, de geografische afbakening alsmede de regels voor het bepalen van het draagvlak en het soort bestedingen. De 3 meest voorkomende fondsen staan hieronder beschreven.

Ondernemersfonds Leids model

Voor dit fonds -Leids model genoemd naar de stad waar het voor het eerst is toegepast- betalen de eigenaren en gebruikers van niet-woningen een opslag op de onroerendzaakbelasting (ozb). Deze opslag geldt voor de hele gemeente. De bestedingsdoeleinden zijn vrij en de gemeenteraad bepaalt of er voldoende draagvlak is.

Ondernemersfonds reclamebelasting

Dit fonds wordt gevoed door een heffing op de openbare aankondigingen, zichtbaar vanaf de openbare weg. De heffing wordt betaald door degene die de aankondiging heeft geplaatst of laten plaatsen. Reclamebelasting kan voor een bepaald gebied of gemeentebreed worden ingesteld. Ook bij dit model zijn de bestedingsdoeleinden onbeperkt en bepaalt de gemeenteraad of er voldoende draagvlak is.

Bedrijveninvesteringszone (BIZ)

Net als in het ondernemersfonds ‘Leids model’ betalen de deelnemers (gebruikers en/of eigenaren) een opslag op de ozb voor niet-woningen. Een BIZ kan echter alleen gebiedsgericht en niet gemeentebreed worden ingesteld. De BIZ heeft een wettelijke grondslag. Hierin staan onder andere de looptijd, de hoogte van de bijdrage en de oprichtingseisen beschreven. Ook zijn er eisen voor het bepalen van het draagvlak en moeten de bestedingen binnen de thema’s schoon, heel en veilig vallen (activiteiten binnen de openbare ruimte).

Fondsen in Nederland

In Nederland zijn er circa 40 ondernemersfondsen volgens het Leids model actief en naar schatting 100 fondsen op basis van reclamebelasting. Het totaal aantal bedrijveninvesteringszones ligt hoger omdat er meerdere per gemeente kunnen worden opgericht. Zo zijn er alleen al in Amsterdam (62), Rotterdam (24) en Den Haag (20) meer dan 100 bedrijveninvesteringszones opgericht.