Concurrentiebeding moet duidelijk en redelijk zijn

Met een concurrentiebeding zorg je ervoor dat een werknemer niet bij de concurrent gaat werken als hij bij jou stopt. De voorwaarden in zo’n beding mogen echter niet onredelijk zijn en moeten duidelijkheid geven over wat wel en niet mag. Maar wat houden deze afspraken in en wat kan je doen wanneer je ex-werknemer het beding overtreedt?

In vaste arbeidscontracten nemen werkgevers soms een concurrentiebeding op waarin afspraken staan tussen een werkgever en werknemer die na beëindiging van het dienstverband blijven gelden. Leg alles goed vast en houd rekening met veranderde omstandigheden.

Concurrentie- en relatiebeding

Een concurrentiebeding zorgt ervoor dat een werknemer na het beëindigen van het dienstverband niet bij je concurrent mag gaan werken of geen eigen bedrijf mag beginnen in dezelfde branche. Aanvullend op een concurrentiebeding kun je een relatiebeding opnemen. Dan mag je ex-werknemer jouw klanten niet benaderen.
Je mag als werkgever zelf bepalen wat de inhoud van het concurrentie- of relatiebeding is, dus voor welke werkzaamheden het geldt en wat de boete is bij overtreding. Een beding is alleen geldig als het voldoet aan bepaalde voorwaarden en als je de afspraken schriftelijk vastlegt, bijvoorbeeld in het arbeidscontract, én de werknemer schriftelijk akkoord gaat met het beding.

Zorg dat het concurrentie- of relatiebeding actueel blijft. Verander de afspraken bijvoorbeeld als de werknemer een nieuwe functie krijgt of als je het werkgebied van je bedrijf vergroot.

Concurrentiebeding ontbinden

In sommige gevallen wil de ex-werknemer van het concurrentie- of relatiebeding af, bijvoorbeeld omdat hij aan de slag kan bij een van je klanten. Als je hiertegen geen bezwaar hebt, kun je samen met je werknemer het concurrentiebeding aanpassen of afspreken dat het concurrentiebeding vervalt. Als dit geen geschikte oplossing is, kan de werknemer naar de rechter stappen om de bedingen te laten schorsen of vernietigen. Stelt de rechter de werknemer vervolgens in het gelijk, dan geldt het beding niet meer en kan de werknemer zonder dat hij in overtreding is, aan de slag bij de concurrent of een klant.

Belangenafweging

Bij een rechtszaak weegt de rechter het belang van de werkgever af tegen het belang van de werknemer. De werkgever sprak het beding af om de opgebouwde kennis, de bestaande relaties en de concurrentiepositie te beschermen. Het belang van de werknemer ligt in de vrije keuze van arbeid. Het recht van vrije keuze op arbeid staat in de grondwet. Ook weegt de rechter een positieverbetering van de werknemer bij de andere werkgever mee in zijn oordeel.

Zo was een werknemer in dienst als hoofdmonteur en wilde aan de slag als toezichthouder bij een klant. Bij de klant waren er voor hem doorgroeimogelijkheden, terwijl hij in zijn huidige functie de top had bereikt. De werkgever kon niet aannemelijk maken dat door het vertrek van de werknemer werk en omzet verloren ging. De vrije keuze van arbeid en de doorgroeimogelijkheden voor de werknemer gingen volgens de rechter voor op het handhaven van het concurrentie- en relatiebeding. De werkgever mocht de werknemer niet onredelijk beperken, dus kon de werknemer zonder probleem in dienst treden bij de klant.

Handhaven van het concurrentiebeding

Wanneer je werknemer ontslag neemt en bij een concurrent aan de slag gaat, terwijl hij is gebonden aan een concurrentiebeding, kun je als werkgever in actie komen. Bepaal of je de werknemer aan het concurrentiebeding wilt houden. Zo ja, breng je werknemer hiervan schriftelijk op de hoogte binnen zijn opzegtermijn en geef aan dat je hem aan het concurrentiebeding houdt. Controleer of de concurrent ook op de hoogte is van het beding. Misschien kun je met de concurrent afspraken maken over het overnemen van de werknemer.

Je kunt ook naar de rechter stappen om te eisen dat de werknemer het concurrentiebeding nakomt en een dwangsom of schadevergoeding betaalt. Een beroep op een concurrentiebeding is alleen gerechtvaardigd wanneer de werkgever daar een zwaarwegend belang bij heeft. Het enkele feit dat de werkgever een goede werknemer verliest door de overstap van deze, is onvoldoende voor een rechter om het concurrentiebeding te handhaven. Zorg dat je het zwaarwegende belang kunt aantonen. Bijvoorbeeld dat het vertrek van kennis en bedrijfsgeheimen naar de concurrent jou benadeelt. Of dat de werknemer klantrelaties van de organisatie meeneemt. Ook kun je schade oplopen door de investering die je hebt gedaan in opleiding en deskundigheid van de werknemer.

Geografische afstand

Je mag afspreken dat de werknemer binnen een straal van een x-aantal kilometer niet bij een concurrent in dienst mag gaan nadat zijn dienstverband is beëindigd. Het is belangrijk dat een werkgever goed kan uitleggen waarom een geografische afspraak is opgenomen. Bijvoorbeeld omdat de reikwijdte van het aantal kilometers afhangt van de afzetmarkt of het werkgebied.