Meer doen met minder werknemers: zo regel je dat

Als je duurzaam wilt groeien met je bedrijf, vraagt dat om meer productiviteit. Maar het personeelstekort is hoog. Daarom moet je waarschijnlijk meer doen met minder mensen. Goedele Geuskens van TNO vertelt welke ontwikkeling dit vraagt van je bedrijf.

KVK Ondernemerskompas

Staat je bedrijf over 10 jaar nog als een huis? Deze e-mailserie biedt je daarvoor actuele kennis, praktische inzichten en ondernemersverhalen.

Schrijf je direct in

“Meer waarde creëren met minder mensen, betekent niet dat je iedereen twee keer zo hard laat werken”, zegt Geuskens die gespecialiseerd is in productief en duurzaam werken. “Het gaat er vooral om dat je ánders gaat werken.” Voor meer productiviteit en duurzame groei zijn volgens Geuskens minstens drie dingen belangrijk:

  1. Maak slim gebruik van innovaties in je bedrijf.
  2. Werk samen met mensgerichte technologie.
  3. Zorg dat je medewerkers blijven leren en ontwikkelen.

  1. Kies slim welke innovaties je gebruikt  

Volgens Geuskens kun je met een mkb-bedrijf veel winst behalen in werkprocessen. “Zet als eerste innovaties in die ervoor zorgen dat je meer kunt doen in minder tijd.” Denk aan een digitaal boekhoudsysteem dat je koppelt aan andere systemen, zoals je kassa, CRM-systeem of voorraadsysteem. Bij elke bestelling wordt de factuur automatisch naar de juiste klant gestuurd en je voorraad bijgewerkt. Dit soort digitale oplossingen scheelt je niet alleen veel tijd, maar kan je ook winst opleveren. Voor een kapper in Brabant zorgde een automatische afspraakherinnering via e-mail bijvoorbeeld al voor zo’n drie ton extra omzet per jaar.

Daarnaast is organisatorische innovatie volgens Geuskens ook belangrijk. “Hiermee bedoel ik bijvoorbeeld samenwerken met partners zoals leveranciers. Wissel gegevens en ervaringen met elkaar uit. Dat voorkomt dubbel werk en herstelwerkzaamheden. En het verhoogt de kwaliteit van je producten.”  

Laat medewerkers meedenken over verandering

“Om innovaties succesvol te organiseren op de werkvloer, is het belangrijk dat je de medewerkers erbij betrekt”, zegt Geuskens. “Dit kan al vanaf het begin. Vaak ziet of bedenkt de directeur of een innovatiemanager een innovatie, maar er zijn ook bedrijven die medewerkers een rol geven in het volgen van trends en ontwikkelingen. Zo zijn er bouwbedrijven die op vaste momenten met medewerkers en de directie kansen en ideeën uitwisselen over biobased en circulair werken. Ze bespreken met elkaar: hoe kunnen we beter, slimmer, sneller en productiever werken?” 

Zelf ervaren

“Zeker in de volgende fasen van het innovatieproces is betrokkenheid van medewerkers belangrijk”’ zegt Geuskens. “Laat medewerkers in verschillende rollen de innovatie uitproberen en meedenken over aanpassingen. Alleen door iets uit te proberen, zien en ervaren collega’s hoe een innovatie werkt. Zeker in het mkb is innoveren learning by doing.” 

Laat tot slot medewerkers het vernieuwde werkproces vastleggen. “Enthousiaste collega’s ‘verkopen’ het aan andere collega’s, wat vaak beter werkt dan wanneer iets door de directeur wordt opgelegd.” Kortom, je hebt medewerkers nodig die samen met jou het innovatieproces vormgeven. “Het voordeel is, dat je medewerkers veel gemotiveerder en betrokken zijn bij hun werk als ze mogen meedenken.”    

Personeel is sleutel tot succes bij invoering nieuwe techniek

2. Werk samen met technologie

Mensgerichte technologie, zoals robots of digitale assistenten, zijn niet alleen goed voor de productiviteit van het bedrijf, maar ook voor de kwaliteit van de arbeid. Denk aan robots die herhalend of fysiek zwaar werk overnemen of persoonlijke digitale assistenten die medewerkers helpen bij sneller leren of werk gemakkelijker uitvoeren.

Een digitale assistent zoals ChatGPT zorgt ervoor dat je minder tijd kwijt bent aan bijvoorbeeld het schrijven van een tekst. Je bent vooral bezig met het stellen van de juiste vragen aan je digitale assistent zodat je tekst goed past bij jouw doel en doelgroep. 

Digitale vaardigheden worden steeds belangrijker

Met de komst van mensgerichte technologie, zoals digitale assistenten, veranderen taken. Vaardigheden die medewerkers in de toekomst nodig hebben verschuiven. Doordat we steeds vaker gebruikmaken van digitale programma’s en applicaties worden digitale vaardigheden steeds belangrijker. 

Medewerkers die verantwoordelijk zijn voor het productieproces in een voedingsmiddelenfabriek doen bijvoorbeeld zelf geen metingen meer, maar controleren automatisch verzamelde gegevens om te bepalen of ze moeten ingrijpen.

Ook in de zorg helpen innovatoies de mens. Thuiszorgmedewerkers bepalen bijvoorbeeld op basis van informatie van een camera in de woning of een cliënt zorg nodig heeft. Ook via een slimme wc bril die hartslag en bloeddruk meet, komen signalen binnen bij zorgmedewerkers. “Beide voorbeelden laten zien dat het vaak gaat om een combinatie van digitale vaardigheden om een programma te bedienen, het begrijpen van de data en bepalen welke actie nodig is.”

3. Laat medewerkers leren en ontwikkelen

Innovaties volgen elkaar steeds sneller op. Je moet zorgen dat je medewerkers zich steeds ontwikkelen om bij te blijven. “Aan de ene kant moeten medewerkers openstaan voor verandering en regie pakken op hun eigen ontwikkeling. Aan de andere kant moet je hen als werkgever steun, middelen en tijd geven om te kunnen leren."

Ontwikkelen hoeft lang niet altijd een opleiding of cursus te zijn. "Dat wil een deel van de medewerkers ook niet. Juist informeel en laagdrempelig leren tijdens het werk kan goed werken. Laat iemand bijvoorbeeld regelmatig meelopen met een andere collega of afdeling of met een bedrijf dat al een stapje verder is. Of laat medewerkers gezamenlijk een probleem oplossen, of een innovatie uitproberen en ideeën voorstellen voor verbetering.”

Vaardigheden in plaats van cv

Om toekomstbestendig te blijven, kun je volgens Geuskens ook personeel werven op basis van de skills (ook wel vaardigheden) die het werk vraagt. Denk aan repareren, samenwerken, communiceren, reflecteren en analytisch denken. Let je vooral hierop, dan wordt een diploma of cv minder belangrijk.

“Je komt zo niet alleen tot betere matches, maar kunt ook uit een grotere groep kandidaten selecteren. Een administratief medewerker kan op basis van de overeenkomsten in skills bijvoorbeeld heel goed een overstap maken naar helpende zorg en welzijn.” 

Op dit moment wordt een landelijke standaard ontwikkeld voor het beschrijven van skills. Dit heet CompetentNL. Hier kun je per functie zien welke skills nodig zijn om het werk goed te kunnen uitvoeren. Ook komt er een zogenaamd skills paspoort. CompetentNL wil bedrijven helpen om medewerkers op een betere manier te werven.