Tech startup? Ondernemen en studeren combineren

Ben je student en heb je een idee dat de wereld kan veranderen? Dan is een onderneming starten waarschijnlijk een slimme stap. Lees hoe je de productontwikkeling aanpakt, welke subsidies er zijn voor startups en hoe je met je innovatie kunt bijverdienen naast je studie.

Startups zijn steeds vaker ambitieuze studenten. Ze hebben grote plannen en willen snel groeien. Startupplatform Sprout verkiest elk jaar 25 veelbelovende startups onder de 25 jaar.

De innovatieve onderneemsters Jessica Eijgelsheim en Sharina Kiesebrink ontwikkelden tijdens hun studie de Code Qube: een lesmethode waarmee kinderen leren programmeren. Inmiddels bestaat het bedrijf vijf jaar. De onderneemsters blikken terug op de start van hun bedrijf en vertellen hoe ze van een idee tot een succesvol product kwamen.

Bedrijf als afstudeeropdracht

Er zijn steeds meer onderwijsinstellingen die een bedrijf naast studie stimuleren met een Topondernemersregeling. Toelating tot zo’n regeling heeft voordelen. Denk aan een aangepast onderwijsprogramma, coaching en spreiding van vakken en tentamens. Als je tijdens je studie een bedrijf start, kun je meestal ook in je eigen bedrijf afstuderen of stage lopen. De precieze invulling van de regeling en de eisen aan deelname verschillen per opleiding. Check de website van jouw opleiding of informeer bij je studiebegeleider.

Voor hun afstudeeropdracht kozen Eijgelsheim en Kiesebrink als onderwerp ‘Kinderen en programmeren’. Via Google verkenden ze de markt. De bestaande producten vonden zij te kinderlijk. “Kinderen kunnen best met een programmeercode werken. Echt leren om een website te bouwen dus. We wilden inspelen op de vaardigheden die kinderen nodig hebben voor de toekomst, de 21ste century skills. Denk aan technologische vaardigheden, samenwerken, kritisch denken, reflecteren en creatief denken. Scholen zijn zich bewust dat ze daar iets mee moeten.”

“Gelukkig kregen we op de opleiding alle ruimte om onze ideeën te ontwikkelen. Maar we namen niet zomaar iets van iemand aan. Ook niet van een docent. Je moet stevig in je schoenen staan en flink eigenwijs zijn als het nodig is. Je moet wel een beetje ballen hebben.”

Neem timemanagement serieus

Als ondernemende student heb je een druk bestaan: studie, bedrijf, sport, commissiewerk, bijbaan, tijd voor familie en vrienden. Dit allemaal combineren is een ware uitdaging. Eijgelsheim en Kiesebrink sloten zichzelf regelmatig een week helemaal af van de buitenwereld om onderzoek te doen en plannen uit te werken. “We moesten ervoor waken dat we niet te veel wilden in ons enthousiasme. Wat we vooral nodig hadden voor ons bedrijf was focus, focus, focus!”

Onderzoeken en vastleggen

Elke dag komen er nieuwe producten en diensten op de markt, bijvoorbeeld op het gebied van milieu, geneeskunde, voeding en elektronica. Dat vraagt om een grondig onderzoek naar welke oplossingen al bestaan. Gebruik hiervoor de octrooidatabank. Je moet er niet aan denken dat je hard werkt aan een idee dat al bedacht en geclaimd is. Check ook aan welke wetten en regels jouw product moet voldoen en welke richtlijnen of normen van toepassing zijn.

Ontwikkelen product

Wil je na je onderzoek en het uitwerken van je idee direct met produceren aan de slag? Denk daar eerst goed over na. Voordat je veel geld uitgeeft aan de ontwikkeling van je product, kun je met een prototype waardevolle informatie verzamelen. Als je je eerste idee omzet in een werkend voorbeeld, ervaar je meteen wat wel en wat (nog) niet werkt.

Besteed tijdens het productontwikkelingsproces aandacht aan testen bij de doelgroep. De onderneemsters van Code Qube boden op scholen een gratis les programmeren aan. “Dat was altijd goed, gratis wil iedereen wel.” Tijdens de lessen hielden Eijgelsheim en Kiesebrink hun ogen en oren open. “Zo hebben we veel feedback verzameld. Dit hielp ons bij de doorontwikkeling.” Met de lean startup methode kom je snel tot resultaat.

Wedstrijden bieden kansen

Eijgelsheim en Kiesebrink deden regelmatig mee aan wedstrijden. “Dat gaf een boost om door te gaan met de ontwikkeling van de Code Qube. Winnen betekende waardering en erkenning voor ons idee. Met het prijzengeld konden we verder met de ontwikkeling en productie. Ook hebben we veel profijt gehad van de coaching die aan wedstrijden verbonden zit.” Denk aan de innovatiewedstrijd Pitch your project of de Young Inventors Prize voor startups in de sustainability.

Financiering en subsidie

Vlak na de start van het bedrijf gaven Eijgelsheim en Kiesebrink workshops op scholen door het hele land. “Maar er ging veel tijd zitten in het reizen. We wilden iets wat we op konden sturen, een soort bouwpakket.”

Tijd voor doorontwikkeling dus. Ze werden getipt over de MIT-subsidie. Een regeling voor mkb-bedrijven om innovatie te stimuleren. “Dat geld ligt klaar, we wilden het proberen. We zijn met een adviseur in gesprek gegaan. Dat hebben we goed voorbereid en we stelden veel vragen. Je moet iemand wel vertrouwen. Hij heeft de hele aanvraag voor ons geregeld en ingediend op no-cure, no-pay basis.”

“Op vakantie kwamen we erachter dat de aanvraag was toegekend. Er stond ineens een mooi geldbedrag op onze rekening.” Met het geld is de Code Qube Light ontwikkeld. “Deze versie van de kubus is gemaakt van lichtere materialen en kan per post verstuurd worden.”

Veel startups die willen upscalen halen een investeerder aan boord. Een kapitaalinjectie van een business angel kan je helpen volgende stappen te maken. Je haalt niet alleen geld, maar ook kennis binnen. Maar bedenk ook: je kunt dan niet meer helemaal zelfstandig beslissen over jouw bedrijf. Wil je dat? Daarnaast moet je meestal je rechtsvorm aanpassen van eenmanszaak of vennootschap onder firma (vof) naar een besloten vennootschap (bv). Lees hoe startup Shout.Out.vip dit aanpakt.

Tip: Op de website van Rijksdienst voor Ondernemend Nederland vind je een overzicht van subsidies voor startups.

Gebruik je netwerk

Je netwerk, familie en vrienden zijn volgens de onderneemsters goud waard in het ontwikkelproces. Maar student, vrouw en ondernemer zijn biedt meer mogelijkheden: “Een jonge student is een soort toverwoord en vrouwen in de techniek al helemaal. Dit opende deuren. We zijn met de juiste mensen in contact gekomen. Op een gegeven moment zijn we benaderd door de Nederlandse ambassade. Ze zochten Nederlandse innovatieve producten en vroegen of we mee wilden doen aan de onderwijsbeurs in Londen. Dat heeft ons veel connecties opgeleverd.”

Gebruik niet alleen social media om je netwerk uit te breiden, sluit je ook aan bij platformen voor (student)ondernemers en Startup hotspots. Diverse opleidingen organiseren netwerkevents, zoals Fontys Student Startup festival.

Idee beschermen?

Puur een idee is juridisch niet of nauwelijks te beschermen. Je kunt het idee wel schriftelijk laten vastleggen. Bijvoorbeeld in het i-depot van BIOP. Zo hangt in ieder geval jouw naam en de datum aan het idee.

Via intellectuele eigendomsrechten zoals octrooien, auteursrecht of merken kun je een uitgewerkt idee van bescherming voorzien. Denk je dat bescherming geen zin heeft, lijkt het je niet nodig of te duur? Weeg voor en tegens af.

Check de voorwaarden van jouw onderwijsinstelling. Er is nogal eens discussie bij wie de rechten van de innovatie liggen. De koepel voor universiteiten VNSU werkt aan een richtlijn voor universiteiten over hoe ze met uitvindingen van studenten om moeten gaan.

Bedrijf officieel maken

In 2015 studeerden de dames af. “Pas nadat we een ondernemerstraject hadden gedaan en een ondernemerscursus hadden gevolgd, hebben we ons ingeschreven bij KVK.”

Wil je officieel ondernemer worden? Schrijf je in bij KVK. Hiervoor maak je online een afspraak. Voordat je langskomt om de inschrijving officieel te maken, vul je het online inschrijfformulier in. Na inschrijving krijg je direct je KVK-nummer mee. KVK geeft vervolgens je gegevens door aan de Belastingdienst. De Belastingdienst stuurt binnen ongeveer twee weken je btw-id en omzetbelastingnummer per post. Je betaalt een inschrijfvergoeding.

De meeste studenten die starten kiezen voor de rechtsvorm eenmanszaak. Een eenmanszaak kun je snel en eenvoudig oprichten. Nadeel is dat je met je privévermogen aansprakelijk bent voor de schulden van je bedrijf. Verzeker je tegen de risico’s die je niet kunt dragen. Start je samen met anderen? Kies voor een vennootschap onder firma (vof).

Nog geen 18? Check wat je moet regelen.