Een duurzaam businessmodel: hier liggen je kansen

Verduurzamen biedt kansen voor extra inkomsten. Bovendien moet je als ondernemer steeds meer vergroenen vanwege wet- en regelgeving. Maar waar begin je? Bij het Business Model Canvas. Dat is een praktische invuloefening die je helpt om je bedrijfsmodel te beschrijven en te onderzoeken. Zo ontdek je de sterke en zwakke punten van je organisatie en product of dienst. En het model kan je helpen bij het verduurzamen van je bedrijf. Door alle onderdelen af te gaan vind je kansen om duurzaamheid een plek te geven binnen je bedrijf.

Zo breng je duurzaamheid in je businessmodel

Zelf aan de slag met het Business Model Canvas? Met dit voorbeeldtemplate kun je gelijk van start. Vul het digitaal in, of print het uit op een groot formaat en plak het op de muur. Volg de stappen hieronder en geef invulling aan de verschillende onderdelen van je bedrijf, ook wel bouwstenen genoemd. Dat kan alleen of tijdens een brainstorm met je team.

1. Weet wie je klant is

Wie zijn je klanten en wat zijn hun behoeften? Het zijn de eerste vragen die je beantwoordt als je aan de slag gaat het met canvasmodel. De kans is groot dat je klanten duurzaamheid belangrijk vinden, net als de meeste Nederlandse consumenten. Onderzoek of je klanten aantrekt en behoudt als je je product of dienst duurzamer maakt. Bijvoorbeeld door je te verdiepen in onderzoeken over klantgedrag in jouw branche. Of stuur bijvoorbeeld een korte vragenlijst uit naar je klanten. Ook kun je bij de verkoop vragen naar de aankoopreden. Zo krijg je stap voor stap inzicht in de duurzame wensen van je klant.

2. Waarde van je product of dienst

Waardepropositie is de tweede bouwsteen. Je beschrijft hier waarom mensen voor je product of dienst kiezen. Is vooral het merk belangrijk of is het je prijs? Of kiezen klanten voor je product omdat het milieuvriendelijker is dan dat van de concurrent? Onderzoek of je je product eerlijk produceert, bijvoorbeeld met de MVO Risicochecker. Is je product al duurzaam? Laat dat zien met een duurzaamheidskeurmerk. Wees kritisch bij de keuze voor een betrouwbaar keurmerk en pas op voor greenwashing: je duurzamer voordoen dan je bent.

3. Vergroen je kanalen

Via distributie- en verkoopkanalen belandt jouw product in de handen van je klant. Om die kanalen draait het bij dit onderdeel. Is je bedrijf duurzaam bezig, maar je bezorger niet? Onderzoek of je kunt overstappen op een bezorger met uitstootvrije vervoersmiddelen. En kies voor ophaalpunten in plaats van thuisbezorging. Daarmee verminder je CO2-uitstoot.

4. Klantrelaties: groen contact met je klant

Bij de vierde bouwsteen beschrijf je je relatie met de klant. Is die relatie persoonlijk of geautomatiseerd? Is het contact online of offline? Misschien past het bij je bedrijf om klanten te belonen voor groen gedrag met een korting of spaarkaart. Bijvoorbeeld wanneer ze oude verpakkingen komen navullen, of wanneer ze hun eigen beker meenemen voor een kop koffie.

5. Kans voor extra inkomsten

Je bent aangekomen bij bouwsteen vijf: inkomsten. Hier stel jezelf de volgende vragen: kan ik met duurzaamheid geld verdienen? En kan ik mijn bestaande verdienmodel een duurzame draai geven? Speelgoed, kleding of gereedschap kun je bijvoorbeeld naast verkopen ook verhuren. Minder kopen leidt tot minder produceren en is daardoor duurzamer. Is je bedrijf duurzaam? Dan kom je eerder in aanmerking voor overheidsaanbestedingen.

6. Onderzoek je kernmiddelen

De zesde bouwsteen gaat over je kernmiddelen, zoals machines en grondstoffen. Onderzoek welke aanpassingen je hier kunt doen. Onderneem je circulair? Dan ben je minder afhankelijk van prijzen en levertijden van grondstoffen. Bekijk ook hoe je omgaat met afval. En of je grondstoffen langer en opnieuw kunt gebruiken. Goed om te weten: de overheid stimuleert circulair ondernemen met financiële hulp.

7. Verleng de levensduur van je product

Vul bij zevende bouwsteen je kernactiviteiten in. Dat zijn je belangrijkste bedrijfsactiviteiten. Bij deze bouwsteen kijk je naar het ontwerp en naar hoe je product gemaakt is. Produceer je veel voor weinig of kies je voor topkwaliteit? Misschien hecht je klant waarde aan zo min mogelijk afval . Onderzoek dan of je de kwaliteit van je product kunt verbeteren. Zo zorg je ervoor dat je product langer meegaat en daardoor duurzamer is. Als extra kernactiviteit kun je bijvoorbeeld hulp bij reparaties aanbieden. Vanaf 2026 wordt dat zelfs verplicht. Zo is je product voor de klant een duurzame keuze. 

8. Wees onderdeel van een verantwoorde keten

Met de juiste partners verduurzaam je sneller. Kies bijvoorbeeld voor partners die maatschappelijk verantwoord werken. Denk aan een samenwerking met een sociale werkplaats of een Repair Café. Heb je voor jezelf de duurzaamheidslat hoog gelegd? Dan mag je dat ook zeker voor je partners doen. Neem bijvoorbeeld mvo-afspraken op in je leverancierscontracten. Of stel samen met je parters verbeteringsplannen en -doelen op voor de hele keten.

9. De kosten van verduurzamen

Bij het verduurzamen van je businessmodel horen kosten. Breng in kaart wat je financieel nodig hebt. En zoek uit of je gebruik kunt maken van subsidies en regelingen. Aftrekregelingen zoals de KIA, EIA, MIA en Vamil maken investeren in duurzaamheid voordeliger. En via het Social Sustainability Fund kunnen jij en je toeleveranciers subsidie krijgen voor het verduurzamen van de productieketen. 

Moet je geld lenen voor je groene plannen? Dan kun je gebruik maken van de Borgstelling MKB-Kredieten Groen. Daarmee staat de overheid garant, waardoor je makkelijker een lening kunt krijgen.