Stappenplan samenwerken met een business angel

Doorloop de stappen voor een goede samenwerking met je business angel:

• Een goede pitch maken
• Het eerste gesprek
• Het onderhandelingsproces
• De intentieovereenkomst
• Uitgebreid boekenonderzoek
• Waardebepaling
• Afspraken vastleggen
• Samenwerken met je business angel
• De exitstrategie
• Hulp en advies

1. Een goede pitch maken

Je wilt je business angel overtuigen om geld in jouw plannen te steken. Dat doe je met een goede pitch. Je ondernemingsplan is de basis voor je verhaal. Laat zien dat je bedrijf de investering verdient.

Tips waarmee je een business angel kunt overtuigen:

• Vertel eerst een verhaal en iets over jezelf voordat je begint over je plannen.
• Laat je enthousiasme zien.
• Gebruik beelden in de presentatie en laat het product of de dienst zien.
• Geef aan welk probleem je product of dienst oplost.
• Geef aan wie je ondersteunen, bijvoorbeeld je personeel, familie en deskundigen.
• Vertel wie je concurrenten zijn en hoe jij je van hen onderscheidt.
• Geef een duidelijke omschrijving van je doelgroep en geef een inschatting van het marktaandeel dat je verwacht. Zorg dat deze cijfers kloppen.
• Vertel hoe je de doelgroep wilt bereiken en hoeveel dat kost.
• Geef aan hoeveel geld je nodig hebt, waarvoor je het gaat gebruiken en hoeveel je zelf bijdraagt.
• Maak een goede inschatting van de terugverdientijd en wat de investering oplevert.

2. Het eerste gesprek

Met je pitch heb je een investeerder weten te interesseren voor een afspraak. In dit gesprek kun je het businessplan en verdienmodel nog wat beter uitleggen. Tijdens het gesprek ontdek je ook of het persoonlijk klikt tussen jou en de investeerder. Dat is belangrijk omdat je voor lange tijd met elkaar gaat werken. Als het klikt, kun je een volgende afspraak maken. En vragen of de investeerder een geheimhoudingsverklaring wil ondertekenen. Dit heet ook wel een non disclosure agreement (NDA). De meeste business angels doen dat in deze fase nog niet.

3. Het onderhandelingsproces

Het onderhandelingsproces bestaat uit veel en intensief overleg. Je wilt uiteindelijk tot een deal komen. Dit proces kan drie maanden tot een jaar duren. Nu is het wel gebruikelijk dat de investeerder een NDA ondertekent. Want in deze fase moet je open zijn naar elkaar en veel informatie geven.

Schakel hulp in van een gespecialiseerde adviseur. Doe dat vooral als je voor het eerst met deze situatie te maken hebt. Praat met andere ondernemers die zo'n proces al een keer hebben meegemaakt. Vraag je netwerk of de business angel goed bekend staat.

Soms helpt het als je de onderhandelingen een tijdje stopzet zodat je kunt nadenken. Heb je twijfels of heb je er geen goed gevoel bij? Stop dan zo snel mogelijk met de onderhandelingen.

4. De intentieovereenkomst

Een belangrijk onderdeel van het onderhandelingsproces is de intentieovereenkomst. Daarin staat dat de investeerder geld in je bedrijf wil steken en onder welke voorwaarden dit gaat gebeuren. Vaak staat in de intentieovereenkomst een exclusiviteitsbeding. Dat betekent dat je tijdens de onderhandelingen geen gesprekken voert met andere mogelijke investeerders. De intentieovereenkomst is de basis voor de participatieovereenkomst (stap 8).

Een intentieovereenkomst bevat vaak de volgende onderdelen:

• Het voorgestelde investeringsbedrag.
• Beschermende bepalingen voor de investeerder bij de uitgifte van extra aandelen.
• Rechten en plichten van beide partijen.
• Ontbindende voorwaarden (bijvoorbeeld afhankelijk van de uitslag van de due diligence).

5. Uitgebreid boekenonderzoek

De investeerder wil het risico van zijn investering inschatten. Daarom zal hij kritische vragen stellen of een due diligence laten uitvoeren. Een due diligence is ook gebruikelijk bij bedrijfsovername en gaat verder dan een boekhoudkundig onderzoek. Je kunt het vergelijken met een bouwkundige inspectie als je een huis gaat kopen. Bij due diligence gaat het over de volgende onderwerpen:

• financiën van het bedrijf
• product/dienst
• behoefte en marktonderzoek
• ondernemer en onderneming
• personeel en partners
• successen en falen
• concurrentie
• marketing en communicatie
• bescherming intellectueel eigendom

Zorg dat je zoveel mogelijk gegevens bij de hand hebt. Dan kun je alle vragen beantwoorden. De uitkomst van het onderzoek bepaalt onder andere of de investeerder verder wil gaan en onder welke voorwaarden.

6. Waardebepaling

De business angel wil zo goed mogelijk bepalen wat de aandelen van je bedrijf waard zijn. Er is geen juiste of verkeerde waarderingsmethode. Het waarderen van een onderneming is geven en nemen. Alleen je eigen belang voorop stellen, is niet goed voor de verdere samenwerking. Dat geldt ook voor de investeerder. De volgende zaken hebben invloed op de waardering:

• Is er intellectueel eigendom in de vorm van bijvoorbeeld octrooien?
• Wat is het menselijk kapitaal: hoeveel kennis en vaardigheden heeft het personeel?
• Hoe groot is het marktpotentieel?
• Welke mogelijkheden heeft de investeerder om zich terug te trekken als investeerder (= exit)?
• Zijn er al (vaste) klanten of intentieverklaringen van potentiële klanten?

Waarderingsmethoden

Er zijn drie soorten waarderingsmethoden:

• Intrinsieke waarde: De optelsom van de zichtbare (inclusief eventuele overwaarde) economische bezittingen op een bepaald moment. Bij start-ups kan dit vaak niet.
• Rentabiliteitswaarde: Deze bepaal je met de genormaliseerde winstverwachting. Deze winst heeft te maken met de resultaten die de onderneming in het verleden heeft behaald. Bij start-ups kan dit niet.
• Discounted Cash Flow-methode (DCF): Dit is de meest objectieve manier waarop de waarde van je onderneming kunt bepalen. De DCF-methode gaat uit van de toekomstige kasstromen van de onderneming.

Aandelenpercentage bepalen

De investeerder krijgt aandelen in ruil voor de investering. Hoeveel procent hangt af van hoeveel geld je nodig hebt voor je bedrijf. Ook de waarde van je bedrijf speelt mee. De investeerder wil graag een beloning voor het risico dat hij loopt en zal een hoger percentage aandelen vragen. De hoogte van het percentage bepaal je in de onderhandelingen. Bijvoorbeeld: bij een investering van 100.000 euro ligt het gemiddelde percentage aandelen op ongeveer 30%.

7. Afspraken vastleggen

Aan het eind van het onderhandelingsproces staan alle afspraken formeel en juridisch op papier. Zorg ervoor dat in de toekomst ook een makkelijke exit mogelijk is. De deal is pas echt na ondertekening van de volgende documenten, opgesteld door een jurist:

• Een participatieovereenkomst en aandeelhoudersovereenkomst: dit is een uitgebreid document met alle voorwaarden van de investering.
• Een eventuele geldleningsovereenkomst.
• De statuten: hierin staan de vormen en soorten van aandelen.
• De managementovereenkomst: hierin staan alle andere zaken die jij en de investeerder met elkaar regelen. Met de rechten en plichten van beide partijen.

De business angel maakt daarna het geld over op de zakelijke bankrekening van je onderneming.

8. Samenwerken met je business angel

De handtekeningen staan onder de documenten en het geld staat op je rekening. Vanaf nu zorg je ervoor dat je onderneming gaat groeien. Hoe sterk de investeerder betrokken is, kan verschillen:

• Niet tot weinig actief betrokken. Je moet het als ondernemer vooral zelf doen.
• Niet betrokken bij de dagelijkse dingen in je bedrijf. Wel beschikbaar als coach.
• Weinig tot regelmatig actief betrokken. De investeerder heeft niet veel tijd voor je en verwacht regelmatig een financiële rapportage.
• Actief betrokken. De business angel besteedt veel uren aan de onderneming en jullie nemen samen beslissingen.

9. De exitstrategie

De investeerder wil een zo hoog mogelijk redement op de investering behalen als hij zich terugtrekt uit je bedrijf. Al in de participatieovereenkomst beschrijf je onder welke voorwaarden en omstandigheden een exit mogelijk is. Als het zo ver is, is het verstandig om hulp in te schakelen van een externe adviseur. Ga vooral niet overhaast te werk. Ook bij een exit moet je de waarde van je bedrijf bepalen.

Mogelijke exit scenario's zijn:

• De business angel verkoopt zijn aandelen aan jou.
• Jullie verkopen allebei jullie aandelen aan een derde partij.
• Met de aandelen van de business angel haal je een andere investeerder binnen.
• Een beursgang (dit komt vrij weinig voor).

Hulp en advies

Hulp vergroot je kansen op financiering. Met de juiste adviseur en een goede financiële onderbouwing krijg je makkelijker een positief antwoord op je financieringsaanvraag. Deze adviseurs helpen je op weg. Heb je vragen over samenwerken met een business angel? Bel dan met de adviseurs van de KVK Financieringsdesk via 0800 10 14.