Waarom een winst- en verliesrekening?

Hoe staat je bedrijf er financieel voor? Met een winst- en verliesrekening maak je inzichtelijk hoe je bedrijf in een bepaalde periode draait. Zo’n rekening heet ook wel resultatenrekening, exploitatiebegroting of exploitatierekening.

De winst- en verliesrekening vormt samen met de balans van je onderneming de jaarrekening. Voor eenmanszaken is het niet verplicht om een jaarrekening op te stellen. Voor bv's is dit wel verplicht. Zo maak je een winst- en verliesrekening.

Wat is een winst- en verliesrekening?

Een winst- en verliesrekening is een overzicht van opbrengsten en kosten van een onderneming. Het is het financiële huishoudboekje over een periode, meestal een jaar. Je telt alle opbrengsten in je bedrijf op en haalt daar de kosten van af.

Wat zet je er in?

Op je winst- en verliesrekening zet je: omzet, kosten en winst. Winst kan ook negatief zijn, dan is het een verlies.

Omzet is het totaal van de verkopen van producten en/of diensten in een jaar. Van de omzet trek je de inkoopwaarde af. Dan tel je alle bedrijfskosten op. De winst is de uitkomst van: omzet min inkoopwaarde en kosten.

Op pagina 17 van het Geldboek voor ondernemers vind je een voorbeeld van een winst- en verliesrekening (exploitatiebegroting).

Jaaropgave

Werknemers ontvangen elk jaar een jaaropgave van hun werkgever. Daarop staan de loonsom, ingehouden premies en de loonheffing. Zo ziet een werknemer in een oogopslag hoeveel zijn werkgever heeft uitbetaald en hoeveel salaris hij heeft ontvangen. Kon die van het geld leven, wonen, kopen, huren of aflossen? Bovendien is de jaaropgave een controlemiddel voor de mogelijke aangifte inkomstenbelasting, UWV of de hypotheekverstrekker.

Ben je eigen baas? Dan ontvang je niet automatisch een jaaropgave waarin staat wat je onderneming in een bepaald jaar heeft opgeleverd. Toch wil je graag weten waarvoor je hebt gewerkt. De winst- en verliesrekening is een soort jaaropgave van je bedrijf. Daarmee zie je ook wat binnenkwam aan omzet, wat je uitgaf aan inkoop en wat je betaalde aan kosten. Net als een werknemer kijk je terug. En je rekent uit of je onderaan de streep genoeg overhoudt voor privéuitgaven, aflossingen en rente.

Wat kun je er mee?

Met de cijfers uit je winst- en verliesrekening kun je je bedrijf bijsturen. Is de nettowinst op niveau of er onder? Een positief resultaat wil je vasthouden of zelfs ophogen. Bespreek de cijfers met je financieel adviseur. Overleg over bijvoorbeeld kosten, hoe je kunt besparen, prijsberekeningen en inkoopvoordelen. Vergelijk je gegevens met die van ondernemers in je branche. Haal ze op bij je brancheorganisatie of bank.

Financiering

Financiers halen waardevolle informatie uit de winst- en verliesrekening en balans. Dat doen zij met rekenformules (kengetallen). De uitkomst van zo'n rekenformule geeft aan of je zaak gezond is. Een financier kijkt naar je omzet- en inkoopgegevens. Hij vergelijkt je cijfers met cijfers van andere bedrijven in jouw branche.

Ben je op zoek naar financiering? Zorg dan voor een realistische winst- en verliesrekening. Maak ook een ‘B-scenario’ met 15% minder omzet. De inkoop- en variabele kosten pas je aan. De vaste kosten als huur en personeel blijven wel gelijk. Vraag jezelf dan af of je onder de streep nog steeds voldoende winst overhoudt. Houd daarbij ook rekening met je privébegroting.

Financieel inzicht

Met je winst- en verliesrekening krijg je financieel inzicht. Of schakel hulp in van een expert zoals een boekhouder of accountant via NOAB of NBA. Met kennis over je cijfers ben je voor hen en bijvoorbeeld financiers een goede gesprekspartner.

Inzicht vergroten

Vergroot je financiële inzicht met de tips uit de video:

Bewijs voor de Belastingdienst

Over de winst van je bedrijf betaal je belasting. Hoeveel hangt onder andere af van de hoogte van de winst en het soort belasting (inkomstenbelasting of vennootschapsbelasting). En ook van fiscale regelingen.

Voor je bedrijf moet je een administratie bijhouden. De Belastingdienst bepaalt de aanslag na controle van je administratie. Heb je een foutloze winst- en verliesrekening? Dan betaal je het  verschuldigde belastingtarief via een aanslag. Bij een onjuiste weergave van je winst maakt de Belastingdienst een schatting van de winst. In de praktijk pakt dat vaak onvoordelig voor je uit.