Waarom een winst- en verliesrekening?

Hoe staat jouw bedrijf er financieel voor? Met een winst- en verliesrekening maak je inzichtelijk hoe jouw bedrijf in een bepaalde periode draait. Zo’n rekening heet ook wel resultatenrekening, exploitatiebegroting of exploitatierekening.

De winst- en verliesrekening vormt samen met de balans van je onderneming de jaarrekening. Voor eenmanszaken is het niet verplicht om een jaarrekening op te stellen. Voor bv's is dit wel verplicht. Hoe maak je een winst- en verliesrekening en wat heb je er aan?

Wat is een winst- en verliesrekening?

Een winst- en verliesrekening is een periodiek overzicht van opbrengsten en kosten van een onderneming. Het is het financiële huishoudboekje over een periode, meestal een jaar. Je maakt een optelsom van alle opbrengsten in je bedrijf en haalt daar de kosten van af.

Wat zet je er in?

Deze getallen zet je op je winst- en verliesrekening: omzet, kosten en winst. Winst kan ook negatief zijn, dan is het een verlies.

Omzet is het resultaat van de verkopen van producten en/of diensten in een jaar. Van de omzet trek je de inkoopwaarde af. Dan tel je alle bedrijfskosten die je maakt om het verkoopresultaat te halen, op. De winst is de uitkomst van: omzet min inkoopwaarde en kosten.

Op pagina 17 van het Geldboek voor ondernemers vind je een voorbeeld van een winst- en verliesrekening (exploitatiebegroting).

Jaaropgave

Werknemers ontvangen elk jaar een jaaropgave van hun werkgever. Daarop staan de loonsom, ingehouden premies en de loonheffing. Zo ziet een werknemer in een oogopslag hoeveel zijn werkgever heeft uitbetaald en hoeveel salaris hij heeft ontvangen. Kon hij van het geld leven, wonen, kopen, huren of aflossen? Bovendien is de jaaropgave een controlemiddel voor de mogelijke aangifte inkomstenbelasting, het UWV of de hypotheekverstrekker.

Ben je eigen baas? Dan ontvang je niet automatisch een jaaropgave waarin staat wat je onderneming in een bepaald jaar aan geld heeft opgeleverd. Toch wil je graag weten waarvoor je hebt gewerkt. De winst- en verliesrekening is een soort jaaropgave van je bedrijf. Daarmee zie je ook wat binnenkwam aan omzet, wat je uitgaf aan inkoop en wat je betaalde aan kosten. Net als een werknemer kijk je terug. En je rekent uit of je onderaan de streep genoeg overhoudt voor privébestedingen, aflossingen en rente.

Wat kun je er mee?

Met de cijfers uit je winst- en verliesrekening kun je je bedrijf bijsturen. Is de nettowinst op niveau of er onder? Een positief resultaat wil je vasthouden of zelfs ophogen. Bespreek de cijfers met je financieel adviseur. Overleg over bijvoorbeeld kosten, hoe je kunt besparen, prijsberekeningen en inkoopvoordelen. Ook kun je jouw gegevens vergelijken met die van ondernemers in jouw branche. Haal ze op bij je brancheorganisatie of bank.

Financiering

Financiers, zoals banken, kunnen uit de winst- en verliesrekening en balans waardevolle informatie halen. Dat doen zij met rekenformules (kengetallen). Die kengetallen heeft een financier nodig om te weten of jouw zaak gezond is. Om dat te beoordelen, kijkt een financier naar jouw omzet- en inkoopgegevens. Hij legt jouw cijfers naast die van andere bedrijven in jouw branche voor een vergelijking.

Ben je op zoek naar financiering? Zorg dan voor een realistische winst- en verliesrekening. Maak ook een ‘B-scenario’ met 15% minder omzet. De inkoop- en variabele kosten pas je aan. De vaste kosten als huur en personeel blijven wel gelijk. Vraag jezelf dan af of je onder de streep nog steeds voldoende winst overhoudt. Houd daarbij ook rekening met je privébegroting.

Financieel inzicht

Met je winst- en verliesrekening krijg je financieel inzicht. Gebruik daarvoor een aantal rekenoefeningen uit de Handleiding jaarrekeningen, onderdeel 'informatie over kengetallen'. Of schakel hulp in van een expert zoals een boekhouder of accountant via NOAB of NBA. Met kennis over je cijfers ben je voor hen en bijvoorbeeld financiers een goede gesprekspartner.

Inzicht vergroten

Vergroot je financiële inzicht met de tips uit de video:

Bewijs voor de Belastingdienst

Over de verdiensten van je bedrijf betaal je belasting. Hoeveel hangt onder andere af van de winst en het soort belasting (inkomstenbelasting of vennootschapsbelasting) en de fiscale regelingen. Ook heb je een administratieplicht. Na controle van je administratie door de Belastingdienst, bepalen zij de aanslag. Heb je een correcte winst- en verliesrekening? Dan betaal je het correct verschuldigde belastingtarief via een aanslag. Een onjuiste weergave van je behaalde winst leidt tot een winstschatting door de Belastingdienst. In de praktijk pakt dat onvoordelig voor je uit.