Beste rechtsvorm voor samenwerking

Als je een bedrijf begint, moet je een rechtsvorm kiezen. Dat geldt ook als je een nieuw bedrijf start met een compagnon. Lees welke rechtsvorm het beste past bij jullie samenwerking.

Vof, bv, maatschap en coöperatie zijn rechtsvormen die ondernemers vaak gebruiken bij een samenwerking. Maar hoe weet je wat bij jouw samenwerkingsverband past? Dit hangt bijvoorbeeld af van welk inkomen je minimaal per maand wil verdienen, hoeveel risico je bereid bent privé te lopen en wat voordelig is voor je belastingaangifte. Dit geldt natuurlijk ook voor je aanstaande zakenpartner. Check de volgende negen punten en kom tot een ondernemingsvorm die voor jullie beide werkt.

1. Duur van samenwerking

Ga je eenmalig, tijdelijk of voor onbepaalde tijd samenwerken? Bij een eenmalige opdracht of tijdelijk samenwerkingsverband kan een samenwerkingsovereenkomst interessant zijn. Daarbij heb je minder formaliteiten en kosten. Ook blijven jullie bedrijven onafhankelijk. Bij een samenwerking voor onbepaalde tijd kan het gunstig zijn om een bedrijf op te richten. Bijvoorbeeld als je in co-creatie met klanten en andere ondernemers een nieuw product ontwikkelt. Een nieuw bedrijf geeft structuur aan de samenwerking en richting aan jullie plannen.

2. Een bedrijf erbij?

Heb je al een eigen bedrijf? Bepaal dan of je daarnaast een nieuw bedrijf wilt opzetten of dat je je bedrijf wilt onderbrengen in jullie nieuwe samenwerking. Deze keuze hangt onder andere af van je toekomstplannen, wensen en persoonlijke situatie. Maar ook hoe risicovol jullie nieuwe business is en of je vermogen hebt opgebouwd in je bedrijf. Het is slim om je hierover te laten adviseren door een specialist.

3. Doel

Wat is jullie gezamenlijke doel? En wil je geld verdienen of uit idealisme samenwerken?

Als je winst wilt maken kies je voor:

• een onderlinge samenwerkingsovereenkomst
• vof
• maatschap
• cv
• bv
• coöperatie

Let op: in hoeverre je aansprakelijk bent en hoeveel belasting je afdraagt, verschilt per rechtsvorm.

Wil je juist een ideëel doel realiseren? Dan kan een stichting belastingvoordeel bieden.

4. Omzet, winst en inkomen

Hoeveel je verdient (omzet) en onder aan de streep overhoudt (winst), bepaalt voor een belangrijk deel welke ondernemingsvorm het gunstigst is voor je belastingaangifte. Elke rechtsvorm heeft regels over hoeveel belasting je moet afdragen aan de Belastingdienst. Schat vooraf in hoeveel omzet en winst je gaat maken. Zet op een rij wat dit per rechtsvorm voor je portemonnee betekent.

Ondernemers vragen vaak of het financieel interessant is om hun rechtsvorm om te zetten naar een bv. Een algemene leidraad is dat bij een winst vanaf ongeveer € 120.000, een rechtspersoon (zoals een bv of nv) belastingtechnisch aantrekkelijker kan zijn. Bij een lagere winst kan een vof of maatschap gunstiger zijn. Maar elke situatie is anders. Laat een fiscalist of accountant jullie inkomens doorrekenen voor jullie een definitieve keuze maken.

5. Aansprakelijkheid

Wil je privé verantwoordelijk zijn voor de schulden van jullie bedrijf of wil je die aansprakelijkheid beperken? In sommige gevallen kan een beperkte aansprakelijkheid fijn zijn. Als je bijvoorbeeld grote projecten uitvoert waarbij de schade flink kan zijn als er iets misgaat.

Bij een vof of maatschap ben je (deels) hoofdelijk aansprakelijk als jij of je zakenpartner de verplichtingen niet nakomen. Alternatieven zijn een bv of coöperatie. Hiermee beperk je je privé aansprakelijkheid, tenzij er sprake is van onbehoorlijk bestuur. Doe navraag bij een specialist welke invloed de aansprakelijkheid heeft op bijvoorbeeld je belastingaangifte of privé-situatie.

6. Opbouw vermogen

Wil je vermogen opbouwen binnen je bedrijf? De ene ondernemingsvorm biedt hier meer mogelijkheden voor dan de ander. Winst binnen je bedrijf houden en opzij leggen (en niet direct belasting over te hoeven betalen) kan binnen een vof bijvoorbeeld lastiger zijn dan bij een bv. Met uitzondering van een aantal erkende reserveringsmogelijkheden voor fiscale reserves. De bv kent, naast de fiscale reserves, geen verplichte winstuitkering. Dit kan meer financiële ruimte geven voor je bedrijfsvoering.

7. Toe- en uittreden van partners

Het kan voorkomen dat je een extra samenwerkingspartner nodig blijkt te hebben. Bij een samenwerkingsovereenkomst kun je onderling besluiten tot het aantrekken van een nieuwe partner. Hiervoor is een nieuwe onderlinge overeenkomst nodig. Bij een coöperatie kunnen leden ook relatief flexibel in- en uittreden.

Bij andere ondernemingsvormen is het ook mogelijk dat later een nieuwe partner toetreed. Wel is dat vaak wat lastiger, net als het uittreden. Bij een vof of maatschap bereken je welk deel iemand inbrengt of eruit haalt. Bij een bv gaat dit proces door de koop of verkoop van aandelen. De waarde van de aandelen moet dan berekend worden. Bedenk of je hulp nodig hebt van een accountant of fiscalist.

8. Overdraagbaarheid samenwerkingsverband

Een samenwerkingsovereenkomst stopt automatisch of beëindig je onderling. Je kunt jouw aandeel in de samenwerking niet zomaar aan iemand anders overdragen. Bij de verkoop van een personenvennootschap, zoals een vof of maatschap, moet de waarde van het bedrijf worden vastgesteld. Dit kan lastig zijn, omdat je per persoon de waarde moet bepalen. Hier zijn meerdere zogeheten ‘waarderingsmethoden’ voor. Leg van tevoren vast welke manier van berekenen jullie gebruiken.

Daarnaast heeft een personenvennootschap geen onroerend goed op naam. Als verkoop of overdracht aan de orde is, moet dat onroerend goed geleverd worden via een notaris. Bij een bv is een aandelenoverdracht nodig voor het over laten gaan van de onderneming van de een naar de ander. Vraag een accountant of business valuator om advies.

9. Bijkomende kosten

Voor het oprichten van een bv, coöperatie of een stichting is een notariële akte nodig. Houd rekening met de kosten van een notaris en/of jurist. Voor een maatschap, vof of cv heb je geen notariële akte nodig en kun je zelf schriftelijke afspraken maken. Zoals over ieders inbreng, de winstverdeling en wie wat mag doen.

In tegenstelling tot wat mensen weleens denken, is er voor de oprichting van een bv geen of nauwelijks (inleg van) kapitaal nodig. Dit geldt ook voor een vof, maatschap, cv, coöperatie of stichting.

Rechtsvormen op een rij

Bekijk alle voorwaarden en kenmerken per ondernemingsvorm:

• Vennootschap onder firma (vof)
• Commanditaire vennootschap (cv)
• Maatschap
• Besloten vennootschap (bv)
• Naamloze vennootschap (nv)
• Vereniging
• Coöperatie en onderlinge waarborgmaatschappij
• Stichting
• Buitenlandse rechtsvormen

Bekijk ook alle ondernemingsvormen in een schema. En gebruik de beslistool die je helpt bij het maken van je keuze.

Wil je zeker zijn van je keuze? Neem voor het in kaart brengen van financiële, belastingtechnische en juridische gevolgen, een specialist in de arm.