Beste rechtsvorm voor samenwerking

Als je een bedrijf begint, moet je een rechtsvorm kiezen. Deze bepaalt hoe het bedrijf juridisch in elkaar zit. Ook als je samen met een zakenpartner gaat ondernemen heeft je bedrijf een rechtsvorm nodig. Lees hoe je erachter komt welke rechtsvorm het beste past bij jullie samenwerking.

Vof, bv, maatschap en coöperatie zijn rechtsvormen die samenwerkende ondernemers vaak gebruiken. Welke rechtsvorm je kiest, hangt van verschillende zaken af. Bijvoorbeeld hoeveel je maandelijks wilt verdienen en hoeveel risico je privé wilt lopen. Denk in ieder geval na over deze acht punten:

1. Nieuw bedrijf of samenwerkingsovereenkomst
2. Samenwerkingsdoel
3. Omzet, winst en inkomen
4. Wie is aansprakelijk?
5. Vermogen opbouwen
6. Toe- en uittreden van partners
7. Samenwerking overdragen
8. Kosten

1. Nieuw bedrijf of samenwerkingsovereenkomst

Doe je eenmalig een opdracht samen met een andere ondernemer? Of is jullie samenwerking tijdelijk? Dan is het meestal niet nodig om samen een bedrijf op te zetten. Je kunt dan een samenwerkingsovereenkomst opstellen. Dit is goedkoper en sneller te regelen.

2. Samenwerkingsdoel

Ga je voor het samen starten van een bedrijf, dan is het belangrijk om het doel vast te stellen. Willen jullie geld verdienen of uit idealisme samenwerken?

Als je winst wilt maken, kies je voor een van deze rechtsvormen:

• vof
• maatschap
• cv
• bv
• coöperatie

Heeft je bedrijf een maatschappelijk doel en speelt winst maken geen rol? Dan kan een stichting belastingvoordeel bieden.

3. Omzet, winst en inkomen

Hoeveel je verdient (omzet) en hoeveel je daarvan overhoudt (winst) bepaalt voor een belangrijk deel welke rechtsvorm het voordeligst is. Elke rechtsvorm heeft namelijk regels over hoeveel belasting je betaalt. Schat vooraf in hoeveel omzet en winst je gaat maken.

Bij een winst vanaf ongeveer € 120.000 kan een bv of nv voordelig zijn voor je belastingen. Bij een lagere winst is een vof of maatschap mogelijk beter. Maar elke situatie is anders. Zet op een rij  wat de gevolgen per rechtsvorm voor je portemonnee zijn. Of laat een belastingadviseur of accountant jullie inkomens doorrekenen voordat je een rechtsvorm kiest.

4. Wie is aansprakelijk?

Als ondernemer loop je het risico om schulden te maken met je bedrijf. Of om schade te veroorzaken. Wie die schulden of schade moet betalen is aansprakelijk. Het verschilt per rechtsvorm of je ook met je privé vermogen aansprakelijk bent of niet.

Bij een vof of maatschap ben je (deels) privé aansprakelijk als jij of je zakenpartner verplichtingen niet nakomen. Dat wordt ook wel hoofdelijk aansprakelijk genoemd. Ook als je zakenpartner schulden maakt en die niet kan terugbetalen, kun jij aansprakelijk worden gesteld. Je kunt ook kiezen voor een bv of coöperatie. Hiermee beperk je je privé aansprakelijkheid. Tenzij je het bedrijf onbehoorlijk bestuurt, bijvoorbeeld als je grote onnodige financiële risico’s neemt.

Beperkte aansprakelijkheid kan slim zijn. Bijvoorbeeld als je grote projecten uitvoert, waarbij de schade groot kan zijn als er iets misgaat. Vraag een belastingadviseur of accountant welke invloed de aansprakelijkheid heeft op bijvoorbeeld je belastingaangifte of privésituatie.

5. Vermogen opbouwen

Willen jullie vermogen opbouwen binnen het bedrijf? Je houdt dan winst binnen het bedrijf, waardoor je er niet direct belasting over hoeft te betalen. Bij bijvoorbeeld een vof kan dat lastiger zijn dan bij een bv, omdat je bij een vof verplichte winstuitkering hebt. Wel zijn er bij een vof mogelijkheden om fiscale reserves aan te houden. Dat zijn bedragen die je opzij zet voor de belasting en die je mag aftrekken van je winst. De bv kent geen verplichte winstuitkering.

6. Toe- en uittreden van partners

Misschien heb je in de toekomst een extra samenwerkingspartner nodig. Bij een coöperatie kunnen leden vrij eenvoudig toe- en uittreden. Bij andere rechtsvormen is dat vaak wat lastiger. Bij een vof of maatschap bereken je hoeveel waarde iemand inbrengt of uit het bedrijf haalt. Bij een bv gaat dit proces door aandelen te kopen of verkopen. Jullie moeten dan de waarde van de aandelen berekenen. Mogelijk heb je hierbij hulp nodig van een accountant of belastingadviseur.

7. Samenwerking overdragen

Je kunt jouw aandeel in een bedrijf niet zomaar aan iemand anders overdragen. Bij de verkoop van een personenvennootschap, zoals vof of maatschap, moet je de waarde van het bedrijf vaststellen. Dit kan lastig zijn, omdat je de waarde per persoon moet bepalen. Hiervoor zijn meerdere ‘waarderingsmethoden’.

Een personenvennootschap heeft geen onroerend goed op naam. Als je bijvoorbeeld samen een bedrijfspand hebt gekocht, moet je een notaris betrekken als je jouw aandeel in de samenwerking overdraagt. Bij een bv is een aandelenoverdracht nodig om het bedrijf van de een naar de ander over te laten gaan. Vraag een accountant of iemand die is gespecialiseerd in bedrijfswaardering om advies.

8. Kosten

Als je een bv, coöperatie of stichting opricht, moet je langs de notaris voor een notariële akte. Houd rekening met de kosten hiervoor. Die verschillen per notaris, maar zijn minimaal een paar honderd euro. Bij een maatschap, vof of cv heb je geen notaris nodig en kun je zelf afspraken op papier zetten.

Kapitaal inleggen is niet of nauwelijks nodig bij het oprichten van een bv, vof, maatschap, cv, coöperatie of stichting.

Rechtsvormen op een rij

Bekijk alle voorwaarden en kenmerken per ondernemingsvorm:

• vennootschap onder firma (vof)
• commanditaire vennootschap (cv)
• maatschap
• besloten vennootschap (bv)
• naamloze vennootschap (nv)
• coöperatie
• stichting
• buitenlandse rechtsvormen

Deze beslistool kan je helpen bij je keuze. Wil je zeker weten dat je aan alle financiële, belastingtechnische en juridische gevolgen hebt gedacht? Vraag dan advies aan een specialist.