Alles over samenwerken met je compagnon

Zoek je een zzp’er voor het samen uitvoeren van grote opdrachten? Of wil je jouw ‘gouden ei’ samen met anderen verder ontwikkelen en op de markt brengen? In co-creatie? Lees hoe je een compagnon vindt die bij je past en hoe je een ijzersterke samenwerking met elkaar opbouwt.

1. Wie zoek je en waarom?

Bepaal wat je wilt doen en waar je goed in bent. Zet daarnaast de ondernemersvaardigheden die nodig zijn voor succes, maar die je zelf niet goed genoeg in de vingers hebt. Ben je bijvoorbeeld goed in sales? Dan kan het zijn dat de maandelijkse btw-aangifte niet je grootste hobby is. Of misschien heb je 1001 ideeën, maar lukt het je niet hier geld mee te verdienen.
Zoek een zakenpartner die je aanvult en sterk is in jouw zwakke punten. Dan beheers je samen alle onderdelen van het ondernemerschap.

2. Wat brengen jullie mee?

Voor succesvol ondernemerschap, heb je een aantal dingen nodig. Zoals een netwerk met potentiële klanten, een zak met geld of specifieke kennis. Bijvoorbeeld van de zorgmarkt, stikstofuitstoot of kunstmatige intelligentie. Beschrijf dit overzichtelijk in een profiel, vergelijkbaar met een vacaturetekst. Denk aan:

Jij en je compagnon

• Welke rol spelen jullie ieder bij de samenwerking? Ben je de bedenker, uitvoerder, verkoper, opschaler of verbinder?
• Welk type persoonlijkheid zoek je: iemand met lef die risico’s neemt, iemand die zich liever aan de regels houdt, iemand die snel beslissingen neemt of juist iemand die alle voors en tegens zorgvuldig afweegt, etc.
• Wat zijn je ‘harde’ voorwaarden? Vakkennis? Toegang tot nieuwe distributiekanalen? Opslagruimte voor distributie? Kort gezegd: wat breng jij in? En wat moet je compagnon meenemen?

Hoe willen jullie het organiseren

• Hoe verdeel je de taken: wie doet wat? En wie neemt de voortrekkersrol?
• Hoe zie je je rol over een jaar? En de verdere toekomst: wil je een paar jaar knallen en het bedrijf verkopen? Of ga je door tot je pensioen?
• Welke cultuur past bij jullie bedrijf of nieuwe markt? Innovatief en ‘startup-achtig'? Mensgericht, waarbij het binnenhalen van duurzaam talent voorop staat? Of een duurzame bedrijfscultuur?
• Hoeveel tijd kunnen jullie in het bedrijf steken?

Binnen of buiten je branche, keten, regio of bedrijfstak?

• Zoek je iemand in de buurt, een bepaalde regio of juist een ander land?
• Is het handig dat je compagnon uit een specifieke bedrijfstak komt?
• Wil je grote, complexe problemen helpen oplossen? Bijvoorbeeld de politie helpen met het opsporen van crimineel geld? Of de stikstofuitstoot in de bouw terugdringen? Dan kan het goed werken als je samenwerkt met een ondernemer uit een andere sector, met specifieke ervaringen of ideeën heeft (cross-over).
• Heb je een compagnon nodig uit de productie- of logistieke keten? Zo ja, waar in de keten? Zoek je een toeleverancier? Of iemand met een netwerk met verkooppunten?

3. De beste plekken om te zoeken

Misschien heb je een geschikte compagnon in je netwerk. Of in het netwerk van familie, klanten of leveranciers. Meestal introduceren mensen je graag ‘warm.’ Levert dit niet de juiste samenwerkingspartner op? Zoek verder op deze plekken:

Digitale platforms en databanken

• Via LinkedIn is het makkelijk zoeken én in contact komen. Kijk ook eens in LinkedIn groepen.
• Via sociale media; zoals Twitter met hashtags als #durftevragen (#dtv) of #zzpmatch.
• Op sites als ondernemersforum Higherlevel. Of in groepen op Facebook. Ook zijn er vakinhoudelijke platforms en fora, zoals het platform voor 3D Printen of circulairondernemen.nl.
• Online diensten zoals teamventure.nl.

Netwerken

• Beurzen, businesscafés, bijeenkomsten van brancheorganisaties of ondernemersvereniging, Open Coffee-bijeenkomsten. Op de website van Meetup staan veel evenementen.
• Incubators, broedplaatsen, bedrijfsverzamelgebouwen, (co)workspaces.
• Innofest biedt de mogelijkheid voor het testen van je duurzame innovatie tijdens een festival bij een groot publiek; wie weet tref je mensen die je verder helpen naar de volgende fase van je bedrijf.

Overheid en onderwijs

• Regionale innovatiecentra, zoals het Leiden Bio Science Park, Kennispark Twente, Eindhoven Brainport, RCT Gelderland en Kennispoort regio Zwolle
• Hogescholen en universiteiten
• Bedrijfscontactfunctionarissen van je gemeente of beleidsadviseur regionale economie van de provincie
• Banken en regionale ontwikkelingsmaatschappijen

Via KVK

• Open innovatieplatform KVK Business Challenge

Voor partners in het buitenland

• Zakenpartnerscan van RvO voor distributeurs, productiepartners of franchisenemers
• Ambassades of consulaten. In landen waar geen ambassade is kun je terecht bij Netherlands Business Support Offices.
• Subsidie of financiële regelingen zoals MIT of Horizon Europe waarbij samenwerken met andere ondernemers een voorwaarde is voor deelname.
• Enterprise Europe Network (EEN) biedt toegang tot 600 organisaties in 60 landen. Op hun website kun je je zoekprofiel uploaden of dat van anderen bekijken.
• Innovatie Attaché Netwerk: voor hoogwaardige technologieën en Research & Development partners over de grens.

4. Check je zakenpartner

Het zal niet de eerste keer zijn dat een zakenpartner niet is wie hij zegt te zijn. Voorkom problemen en ga de achtergrond van je nieuwe compagnon na. Dat kan via internet of in je netwerk. Maar je kunt ook:

• Een registratie bekijken in het KVK-Handelsregister. Zo controleer je of een bedrijf bestaat, failliet is, in surseance verkeert of schuldsanering heeft. Van bv’s zijn vaak, naast de statutaire gegevens, ook jaarrekeningen beschikbaar.
• Een gewaarmerkt uittreksel aanvragen bij KVK. Zo heb je bewijs dat een bedrijf wettelijk geregistreerd is en weet je wie officieel de eigenaar én tekeningsbevoegd is.
• Via het European Business Register kun je handelsregisterinformatie opvragen over bedrijven in andere Europese landen.
• Het UBO-register maakt transparanter wie aan de touwtjes trekt bij Nederlandse organisaties. Dit gaat witwaspraktijken en terrorismefinanciering tegen.

Meer weten? Schakel een financieel specialist in voor advies.

5. Communiceer

Zien jullie de samenwerking met elkaar zitten? De Samenwerkingschecker helpt je om uit te vinden hoe jullie denken over zaken waar je mee te maken krijgt. Bespreek jullie meningsverschillen en neem dit mee in de afspraken.
Gestart met jullie business? Zorg dat je regelmatig contact hebt met elkaar. Dan blijf je op de hoogte van waar ieder mee bezig is en waar jullie van wakker liggen. Ondernemers zeggen weleens dat ze een ‘jaarlijkse APK’ met elkaar houden. Ze bespreken dan of, en hoe, ze hun samenwerking willen voortzetten.

6. Afspraken zwart op wit

Een samenwerkingsovereenkomst, zoals een aandeelhoudersovereenkomst, is niet verplicht. Maar om conflicten of onduidelijkheden te voorkomen, is het wel slim om er een op te stellen. Denk voordat je van start gaat na over onder andere:

• Hoeveel investeren jullie in tijd en geld?
• Wat doen jullie met de resultaten (zoals winst, dividend) en hoe verdelen jullie deze?
• Hoe verrekenen jullie kosten?
• Wie is verantwoordelijk voor verliezen en schulden?
• Wie is eigenaar van producten en kennis?
• Zijn er afspraken nodig over geheimhouding?
• Is er een concurrentie- en/of relatiebeding nodig?
• Hoe lang gaat de samenwerking duren?
• Wie mag welke beslissingen nemen? Mogen jullie dit zelfstandig doen of uitsluitend met instemming van de ander? En tot welke omvang van kosten of financieel belang?
• Wie is/zijn tekenbevoegd?
• Hoe jullie willen communiceren, overleggen en rapporteren (mondeling of schriftelijk)?
• Wie zorgt voor naleving van de gemaakte afspraken?
• Kunnen partners toetreden of zich terugtrekken?
• Geschillenregeling; hoe gaan jullie om met verschillen van inzicht en hoe los je dit op?
• Welke mogelijkheden zijn er voor het wijzigen van afspraken of de beëindiging van jullie samenwerking?

Schakel een jurist in als je er zeker van wilt zijn dat de overeenkomst met je compagnon juist, volledig en actueel is. Neem eventueel een compagnonsverzekering.

Let op: met andere bedrijven onderlinge afspraken maken over prijzen of onderling klanten verdelen is niet toegestaan. Dit heet kartelvorming en is verboden omdat je concurrentie belemmert. Je kunt hiervoor een boete krijgen vanuit de Mededingingswet.

Stel, jouw partner of die van je compagnon gaat ook meewerken in jullie bedrijf. Hoe regel je dan de beloning en welke vergoeding is het gunstigst? Er zijn verschillende mogelijkheden.

7. Van wie is het patent, model, merk of idee?

Van wie is straks jouw ‘gouden ei’? Van jou of (ook) van je compagnon? Of misschien zelfs van een concurrent? Denk op tijd aan intellectueel eigendom; een verzamelnaam voor wettelijke beschermingsmogelijkheden van je product, merk of model. Een octrooi aanvragen (in de volksmond ook wel patent genoemd) kan bijvoorbeeld als jullie product nieuw, inventief en industrieel toepasbaar is. En het niet eerder in de openbaarheid verscheen.

Meer weten over octrooien? Laat je informeren door RvO of neem een octrooigemachtigde in de arm. Voor advies over het beschermen van ideeën, merken of modellen, kun je terecht bij Benelux Bureau voor Intellectueel Eigendom (BOIP).

Tip: wist je dat alle octrooien gepubliceerd worden in een voor iedereen toegankelijke database? Zoals in Espacenet. Deze kunnen je veel belangrijke informatie opleveren. Bijvoorbeeld welke bedrijven actief zijn met een bepaalde techniek, wie je (toekomstige) concurrenten zijn of nieuwe samenwerkingspartners.

8. Kies of wijzig een rechtsvorm

Als je besluit samen een bedrijf te starten, moet je kiezen voor een rechtsvorm. Ook kan het zijn dat er iets moet wijzigen aan de rechtsvorm van een bestaand bedrijf van jou of je compagnon. Na het doorlopen van 9 stappen kun je gemakkelijker de keuze voor een rechtsvorm maken. Of gebruik de beslistool. Een nieuw bedrijf erbij kan gevolgen hebben voor je aansprakelijkheid, risico’s en wat je moet afdragen aan de Belastingdienst. Laat je hierover informeren door een fiscalist of je accountant.

9. Wel een goed idee, maar nog geen product?

Heb je wel een goed idee, maar ben je nog op zoek naar een manier om hier snel innovatieve producten en diensten mee te ontwikkelen? Denk dan eens aan de lean startup methode die start ups gebruiken om snel te groeien. Met lean startup leer je sneller wat wel en niet werkt. En kom je samen snel tot concrete resultaten.

10. Verdienmodel nog niet rond?

Een ‘million dollar idea’ is één, maar wie wil het van je kopen? Het antwoord hierop is niet altijd direct te geven. Het Business Model Canvas is een praktisch hulpmiddel voor een werkend verdienmodel. Het omvat alle aspecten van je bedrijf, zoals waardepropositie, klanten, leveranciers, kosten en opbrengsten. En je stelt het makkelijk bij als er iets verandert.

11. Cashflow

Van goede ideeën alleen rookt de kachel niet (gelijk). Zorg dat je kunt terugvallen op een constante geldstroom, zodat je je belastingaangifte en vaste lasten kunt betalen. Met opdrachten die een onderstroom aan werk genereren bijvoorbeeld. Denk aan onderhoud aan geleverde producten, service contracten, updates aanbieden van nieuwe ict-kennis en daar een kleine(re) vergoeding voor vragen. Op deze manier is de stap kleiner als klanten grotere opdrachten te vergeven hebben.