Voor jezelf beginnen als fotograaf

Henk Herkink
29 apr 2021
Bijgewerkt 22 sep 2023
3 min
Starten

Fotograferen: je vindt het leuk en het gaat je goed af. Je schiet vaak het perfecte plaatje en je wordt gevraagd voor fotoshoots of reportages. Wanneer is fotograferen geen hobby meer, maar een onderneming? Hoe zit het met auteurs- en portretrecht? En mag je zomaar een drone gebruiken? Lees waar je mee te maken krijgt als je voor jezelf begint als fotograaf.

Voor alle starters geldt: als je een eigen bedrijf start, moet je denken aan een bedrijfsnaam, administratie en verzekeringen. Daarnaast moet je je bedrijf inschrijven bij KVK. In dit artikel lees je welke onderwerpen specifiek voor fotografen van belang zijn:

Concurrentie

In het KVK Handelsregister staan 23.781 fotografen ingeschreven. Daarnaast zijn er 12.500 ondernemers die fotografie erbij doen naast hun hoofdactiviteit. Het aantal zelfstandig fotografen blijft groeien. Jaarlijks komen er zo’n 2.500 bij.

Parttime ondernemen

Je hobby wordt een bedrijf op het moment dat je fotografeert om winst te maken. Steeds meer hobbyfotografen beginnen parttime voor zichzelf, naast een baan in loondienst, gezin of mantelzorg. Of om een start te maken en te kijken hoe het loopt. Je kunt parttime beginnenen op een later moment uitbreiden naar een fulltime bedrijf.

Uurtarief

Jouw tarief kan voor je klanten een reden zijn wel om jou wel of niet de opdracht te geven. Wat voor jou het juiste tarief is, hangt af van je ervaring, naamsbekendheid, zakelijke kosten, belastingen, gewenste inkomen en aantal opdrachten. Lees hier hoe je je tarief berekent en bekijk hoe andere fotografen hun uurtarief bepalen.

Wetten en regels

De belangrijkste rechten en plichten waar je als fotograaf rekening mee moet houden zijn:

Auteursrecht

Als maker van een foto heb je automatisch auteursrecht op al je foto’s. Dit betekent dat jij beslist wat er met een foto gebeurt. Jij moet iemand toestemming geven om een foto te gebruiken.

Portretrecht

Portretrecht houdt in dat je soms een foto alleen mag publiceren met toestemming van de persoon die op de foto staat. Bij het maken van een foto is het handig om een overeenkomst op te stellen waarin je het portretrecht opneemt.

Fotograferen met drone

Je kunt een drone gebruiken om in de lucht te fotograferen, maar hiervoor gelden een aantal regels. Die regels hebben betrekking op waar je mag vliegen en of je een vliegbewijs moet hebben. Daarnaast moet je je inschrijven in het Europese droneregister.

Suzan Alberts over ondernemerschap

AVG

Als ondernemer heb je te maken met de privacywet Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG). Hierin staat welke verplichtingen je hebt bij het verwerken van persoonsgegevens. Dit zijn bijvoorbeeld naam, adresgegevens en telefoonnummers van je klanten, maar ook foto’s van klanten. Een klant kan vragen om deze gegevens in te zien. Daarnaast kan een klant toestemming voor het gebruik van zijn gegevens intrekken. Maak je foto’s voor journalistieke doelen? De regels van de AVG gelden dan vaak niet.

Wet DBA

Als je particuliere klanten hebt, is het vrij duidelijk dat je ondernemer bent. Is een bedrijf jouw opdrachtgever? En werk je meestal maar voor 1 opdrachtgever? Er kan sprake zijn van schijnzelfstandigheid. Schijnzelfstandigheid is de situatie waarin je een opdracht aanneemt als ondernemer, maar eigenlijk in loondienst bent. Samen met je opdrachtgever ben je verantwoordelijk voor de werkrelatie die jullie aangaan. Met het stroomschema van de Belastingdienst check je of er sprake is van zelfstandigheid of loondienst. Twijfel je? Werk dan volgens een modelovereenkomst.

Naar verwachting gaat in 2025 een nieuwe wet in voor zelfstandigen en opdrachtgevers. Dat staat in een kamerbrief die op 16 december 2022 verscheen. De nieuwe wet zorgt voor meer evenwicht tussen zelfstandigen en medewerkers in loondienst. Er komt meer duidelijkheid over de vraag wanneer je werkt als werknemer en wanneer je werkt als zelfstandige. Ook gaat De Belastingdienst meer controleren op schijnzelfstandigheid.

Brancheorganisaties

Als fotograaf werk je vaak alleen. Door je aan te sluiten bij een branchevereniging ben je onderdeel van een groter geheel en kun je gebruikmaken van de gezamenlijke hulpmiddelen. Denk hierbij aan het delen van kennis, reclamecampagnes, juridisch advies, tariefadvies, belastingtips en verzekeringen voor de leden. Ook organiseren sommige brancheorganisaties fotowedstrijden waar fotografen hun werk aan een grote groep mensen laten zien. Kosten van een lidmaatschap kunnen verschillen. Bekijk zelf of het handig is om lid te worden. Het is niet verplicht. In Nederland zijn deze brancheorganisaties actief:

Algemene startersinformatie

Naast bovenstaande onderwerpen, krijg je als startend fotograaf ook te maken met:.