Voor jezelf beginnen in de kinderopvang

Henk Herkink
23 mrt 2023
Bijgewerkt 23 feb 2023
8 min
Starten

Je werkt graag met kinderen en wilt ondernemer worden. Een eigen kinderopvang beginnen ligt dan voor de hand. Maar hoe pak je dat aan? Als starter in de kinderopvang onderzoek je de levensvatbaarheid van je bedrijf en de uitgebreide regelgeving. Maar ook de administratieve impact is iets om bij stil te staan. Waar krijg je allemaal mee te maken als je voor jezelf begint in de kinderopvang?

Voor alle starters geldt: als je een eigen bedrijf start, moet je denken aan een bedrijfsnaam, administratie en verzekeringen. Daarnaast moet je je bedrijf inschrijven bij KVK. In dit artikel lees je waaraan je specifiek moet denken als je start in de kinderopvang.

Vormen van kinderopvang

Start je een kinderopvang met de bedoeling winst te maken? Dan is er sprake van een bedrijf. Bij bedrijfsmatige opvang kun je kiezen uit deze vormen:

Gastouderopvang

Als gastouder vang je kinderen op in hun of jouw eigen huis. Je hebt geen personeel. Je bent aangesloten bij een gastouderbureau. Dit zijn de eisen waar je aan moet voldoen als gastouder. Of je als gastouder ondernemer bent, hangt onder andere af van of je winst maakt, hoe zelfstandig je bent, het aantal opdrachtgevers dat je hebt en of je promotie maakt. Doe de ondernemerscheck bij de Belastingdienst en check of je je moet inschrijven bij KVK.
Een gastouderbureau bemiddelt tussen ouders en gastouders en vangt zelf geen kinderen op. Het gastouderbureau ondersteunt je met administratieve zaken en het leveren van klanten.

Kinderopvang

Doe je zowel de opvang van kinderen, de werving en administratie zelf? Dan heb je een kinderopvang. Ook wel kindercentrum of crèche genoemd. Aan huis of op een externe locatie, met of zonder personeel. Kinderopvang is voor baby’s of peuters tot 4 jaar, die nog niet naar de basisschool gaan. Je kunt ook kinderopvang bieden in combinatie met buitenschoolse opvang.

Buitenschoolse opvang

Buitenschoolse opvang (BSO) is voor kinderen die op de basisschool zitten. BSO is het totaalbegrip voor opvang buiten schooltijden. Voor- en naschoolse opvang, vakanties en dagen waarop de scholen zijn gesloten, zoals studiedagen.

Opvang voor familie of vrienden

Houd je de opvang beperkt tot kinderen van familie of vrienden? Dan heb je geen bedrijf, maar een ‘informele’ opvang. De inkomsten voor deze opvang moet je aan het einde van het jaar bij je aangifte inkomstenbelasting opgeven. De informatie hieronder is niet op jou van toepassing.

Regelgeving kinderopvang

In het voldoen aan de regelgeving voor de kinderopvang gaat veel tijd en voorbereiding zitten. De overheid heeft een omvangrijk pakket aan voorschriften opgesteld, zodat ouders zeker zijn van een veilige en verantwoorde opvang voor hun kind. Die voorschriften op basis van de Wet Kinderopvang gaan over jou als ondernemer, de bedrijfsvoering en je opvanglocatie.

Een vergunning aanvragen

Je hebt een vergunning nodig van de gemeente waar je je wilt vestigen. Voldoe je aan de eisen, dan word je ingeschreven in het Landelijk Register Kinderopvang (LRK-register).De gemeente hanteert de werkwijze ‘Streng aan de Poort’. De GGD controleert in opdracht van de gemeente, voordat je start, of je aan alle eisen voldoet. Na 3 maanden volgt een hercontrole en daarna kun je jaarlijks een controle verwachten. Blijkt na opening dat je de regels niet goed naleeft? Dan moet je bij de gemeente reageren met een ‘zienswijze’. Hierin leg je uit waarom je het niet eens bent met de door de GGD geconstateerde tekortkomingen of geef je aan hoe je die gaat oplossen. De gemeente kan je een korte termijn geven om eenvoudige zaken op te lossen. Bij grote misstanden kun je een boete krijgen of wordt je bedrijf zelfs gesloten. Het controlerapport van de GGD en jouw zienswijze moet je openbaar publiceren op je website.

Eisen aan ondernemen in de kinderopvang

Eigenaren of medewerkers van een kinderopvang hebben diploma’s nodig. Heb je als eigenaar de diploma's niet, dan moeten je medewerkers ze hebben. Voor gastouderopvang is mbo helpende welzijn niveau 2 het basisdiploma. Voor kinderopvang heb je minimaal een diploma pedagogisch medewerker mbo niveau 3 nodig. Alle andere aangewezen diploma’s kun je hier vinden. Daarnaast moet je een EHBO-certificaat en een Verklaring Omtrent Gedrag (VOG) hebben. Met een VOG bewijs je dat je gedrag in het verleden geen bezwaar is voor het uitoefenen van je werk in de kinderopvang. De VOG vraag je aan bij de gemeente of Justis.

Eisen aan bedrijfsvoering en opvanglocatie

Per X-aantal kinderen moet er op je opvanglocatie een minimum aantal beroepskrachten aanwezig zijn (kinderratio). Ook moet er een minimaal aantal vierkante meters ruimte per kind zijn. Er zijn eisen aan de kwaliteit van bedjes en boxen, brandveiligheid en het vervoer van kinderen. Vergeet ook niet een pedagogisch beleidsplan op te stellen. Dit plan is verplicht en omvat een beschrijving van jouw pedagogische visie.

Een specificatie van alle voorschriften voor de kinderopvang vind je in het stappenplan kinderopvang starten.

Marktonderzoek

Een marktonderzoek laat zien of je plannen voor een kinderopvang haalbaar zijn. Het vormt de basis voor hoe je marketing inzet. Je vormt een strategie voor het benaderen van klanten, welk tarief je in rekening brengt en wie je concurrenten zijn.

In 2022 waren er in Nederland 20.171 bedrijven actief in de kinderopvang. Het aantal bedrijven is de laatste vijf jaar met 20% gestegen. Het gaat hierbij vooral om startende zzp’ers met kleinschalige opvang. In 2021 gingen ruim 1.075.000 kinderen naar een formele kinderopvang (CBS). Ook dit aantal is de laatste jaren gestegen. In 2018 ging het nog om 946.000 kinderen.

Deze landelijke cijfers kun je doorvertalen naar je eigen regio. Trek een denkbeeldige cirkel om je bedrijf, om het gebied af te bakenen waarin je klanten logischerwijs wonen. Hoeveel kinderen in welke leeftijden wonen hier? Wie zijn je concurrenten? En zijn zij aangesloten bij grotere organisaties of een stichting die samenwerkt met het basisonderwijs? Welke andere kenmerken hebben ze?

Op basis van jouw persoonlijke en regionale kennis beantwoord je deze vragen. Je kunt ook informatie inwinnen bij organisaties als CBS, Brancheorganisatie Kinderopvang, Branchevereniging Maatschappelijke Kinderopvang of het Landelijk Register Kinderopvang (LRK). En gebruik de KVK Locatiescan of KVK Bedrijventeller om de marktpotentie van jouw vestigingsplaats te verkennen.

Marketing

Het marktonderzoek helpt je bij het maken van een marketingplan. Waarom zouden klanten voor jouw opvang kiezen? Omdat die kleinschalig is bijvoorbeeld, omdat jij altijd het vaste gezicht op de groep bent of omdat je flexibele opvang aanbiedt. Die eigenschappen vormen je unieke verkoopargumenten.

Je promoot je kinderopvang daar waar je doelgroep te vinden is. Dat betekent dat je gericht netwerkt of social media inzet. Huis-aan-huis folders bezorgen is schieten met hagel. Mond-tot-mondreclame is daarentegen enorm waardevol. Toekomstige of jonge ouders praten met elkaar bij zwangerschapsgym of op het schoolplein. Ze gaan naar het consultatiebureau en bezoeken babywinkels. Hoe zorg je dat zij weten van jouw kinderopvang en onderscheidende eigenschappen?

Als je dit soort dingen in kaart hebt, weet je hoe en waar je toekomstige klanten kunt benaderen. Enkele voorbeelden:

Zorg dat je weet wat de strategische plekken zijn om je folders neer te leggen.
Post teksten met aansprekende foto’s in regionale Facebookgroepen.
Laat een shirt met duidelijk logo maken en trek dat aan als je de kinderen ophaalt uit school.
Maak passend informatiemateriaal dat je ouders na een kennismakingsgesprek kunt meegeven.
Laat kinderen zonder verplichtingen een middagje proefdraaien.

Tarief

Je mag het uurtarief voor kinderopvang zelf bepalen. Je kunt hiervoor kijken naar de tarieven van concurrenten of het bedrag dat de Belastingdienst hanteert voor de berekening van de Kindertoeslag.

Voor sommige soorten opvang maak je extra kosten. Flexibele opvang geeft ten opzichte van vaste uren meer administratieve en organisatorische belasting. Doe je buitenschoolse opvang, dan kan het voorkomen dat je kinderen moet vervoeren naar school. Deze kosten wil je doorberekenen in je tarief.

Iedere maand stuur je ouders een nota voor de opvanguren. Ouders krijgen op hun beurt een gedeeltelijke vergoeding van de Belastingdienst voor de opvangkosten: Kinderopvangtoeslag.
De Belastingdienst hanteert hiervoor verschillende tarieven. In onderstaande tabel staan de bedragen die gelden in 2023.

Vergoedingen voor	Tarief per uur
Kinderopvang	9,06 euro
Buitenschoolse opvang	7,79 euro
Gastouderopvang	6,80 euro

De Belastingdienst bepaalt hiermee niet jouw tarieven. Heb je vanwege je verdienmodel argumenten om een hoger tarief te bereken, dan ben je daar vrij in. Over het bedrag boven de uurtarieven van de Belastingdienst ontvangen ouders geen kinderopvangtoeslag meer.
De hoogte van de kinderopvangtoeslag zal vanaf 2023 niet meer afhankelijk zijn van het aantal gewerkte uren van de ouder die het minste werkt.

Algemene voorwaarden

Niet verplicht, maar wel aan te raden: algemene leverings- en betalingsvoorwaarden. Hierin beschrijf je de voorwaarden die je met je klant afspreekt in het opvangcontract. De voorwaarden moeten bekend zijn voordat je klant het contract tekent.
In algemene voorwaarden kun je bijvoorbeeld opnemen dat je rekeningen automatisch incasseert, dat ouders zelf luiers moeten meegeven of welke opzegtermijn je hanteert.

De bedrijfsnaam

Een bedrijfsnaam mag geen verwarring geven. Check dus of er niet al een kinderopvang of bedrijf in jouw buurt is met dezelfde naam of een die op jouw bedrijfsnaam lijkt.

Kies ook niet zomaar een bekend figuur uit een kinderboek of film. Op die namen rust auteursrecht. Degene met het recht op die naam kan eisen dat je de bedrijfsnaam aanpast of het recht afkoopt.

Belastingen en administratie

Kinderopvang is vrijgesteld van btw (omzetbelasting). Dat betekent dat je geen btw in rekening brengt bij ouders en geen btw-aangifte doet. Door deze vrijstelling mag je op kosten en inkopen ook geen btw terugvragen. Let op! Werk je als zzp’er in de kinderopvang? Dan breng je op de facturen wel btw in rekening aan je klanten. Over de nettowinst uit je bedrijf betaal je jaarlijks inkomstenbelasting.

Bij de start van je bedrijf is het goed om te informeren en te overleggen met een accountant of boekhouder. Zij kunnen je administratief op weg helpen. Flexibele opvang is administratief intensief. Voor het inplannen van kinderen en de doorberekening op een factuur naar de ouders zijn speciale softwarepakketten beschikbaar.

Privacywet AVG

Houd met het opbouwen van een klantenbestand rekening met de privacywet AVG. Zonder toestemming van je klanten, mag je niet meer registreren dan strikt noodzakelijk voor je bedrijf. Een kaartje sturen voor een verjaardag of een mooie foto van knutselende kinderen op social media posten? Daarvoor is vooraf toestemming van de ouders nodig.

Begeleiding bij je start

Lokaal zijn franchiseorganisaties of stichtingen te vinden die startende ondernemers in de kinderopvang begeleiden met cursussen of bij het voldoen aan de regelgeving. Ook de GGD adviseert, tegen vergoeding, startende ondernemers over het bouwen of verbouwen van een pand en de inrichting van de kinderopvang. Of bezoek de site kinderopvang werkt voor meer informatie over het beginnen van je eigen opvang.

Meer Startersinformatie

Als starter krijg je ook te maken met:

Een overzicht van alle stappen die je neemt bij het starten van een eigen zaak, lees je in de menukaart bedrijf starten.

Tip: liep je tijdens het lezen van deze pagina tegen lastige termen aan? Bekijk deze begrippenlijst voor een eenvoudige uitleg van moeilijke woorden als franchise, omzetbelasting en verdienmodel.