Bescherm jezelf tegen ransomware met deze 5 tips

Ransomware is schadelijke software, of malware, die computers en bestanden gijzelt. Daarom de Nederlandse naam ‘gijzelsoftware’. Criminelen blokkeren of versleutelen je computers, bestanden, of soms zelfs hele netwerken, en geven die pas weer vrij als je losgeld betaalt. Dubbele versleutelingkomt steeds meer voor: de ransomware versleutelt je data dan niet één keer, maar twee keer. Voor beide sleutels moet je losgeld betalen. Volgens de Autoriteit Persoonsgegevens zijn er honderden Nederlandse organisaties geraakt door ransomware in 2023.

Bestanden gegijzeld

Ransomware kan op verschillende manieren op je systeem komen. Via links, via bijlages in e-mail en via online advertenties. Maar ook via gerichte aanvallen op servers proberen criminelen hun schadelijke software een systeem binnen te brengen. Is de ransomware binnen, dan blokkeert het de toegang tot je computer of netwerk. Ook versleutelt het vaak je bestanden.

Losgeld

Versleutelde computersystemen kun je niet meer gebruiken. In het ergste geval ligt daardoor je bedrijf helemaal stil. Wil je weer bij je bestanden kunnen, dan moet je de criminelen betalen. Ze eisen losgeld, vaak in bitcoin of in een andere cryptovaluta. Zo werd een bibliotheek in Gouda in juni 2023 slachtoffer van ransomware. Ze konden daardoor niet meer alle diensten aan hun leden bieden. Ook stalen de hackers persoonsgegevens zoals e-mailadressen en bankrekeningnummers van leden. Een cybersecuritybedrijf hielp bij het opnieuw starten van de bibliotheek na de ransomware-aanval. Het is niet bekend of ze losgeld aan de criminelen betaalden.

Beveiliging tegen ransomware

Geef criminelen geen kans je systeem op slot te zetten met ransomware. Beveilig je bedrijf met deze vijf tips.

1. Maak regelmatig back-ups

Met een goede back-up repareer je zelf je bestanden. Als dit lukt, kun je snel weer aan de slag. Door zo’n back-up kon de bibliotheek in Gouda weer snel beginnen na de ransomware-aanval.

2. Installeer een goed antivirusprogramma

Het is een open deur, maar alleen met een goede virusscanner die ook ransomware herkent, ben je beschermd. De kans op besmetting is kleiner met zo’n virusscanner. Maar pas op: ook de beste antivirussoftware kan nooit álle schadelijke software tegenhouden.

3. Update je software

Cybercriminelen misbruiken zwakke plekken in software om je systeem met ransomware te besmetten. Zorg dat je deze kwetsbaarheden zo snel mogelijk repareert met updates.

4. Zorg voor een plan B

Met een plan B kun je sneller weer aan de slag na een cyberaanval. In je plan B staat wat je moet doen als alles opeens stil ligt. Hoe je een back-up met belangrijke data snel en veilig terugzet bijvoorbeeld. Of wie je moet bellen om je computers weer te kunnen gebruiken. Wees goed voorbereid op een cyberincident.

5. Blijf opletten

Mensen zijn een zwakke schakel in de beveiliging van IT-systemen. Je klikt zo op een schadelijke link. Of je opent zonder dat je oplet een schadelijke bijlage van een e-mail. Wees daar dus voorzichtig mee. Vertrouw mails van onbekenden niet zomaar. En zorg ook dat medewerkers weten welke digitale gevaren er zijn.

Meer advies

• Het Digital Trust Center (DTC) geeft je onder andere advies over hoe je ransomware voorkomt. Ontvang via de DTC Community informatie over cyberdreigingen die er nu zijn.
• Het Nationaal Cyber Security Center (NCSC) bestrijdt cybercrime in Nederland. Het NCSC geeft regelmatig tips over het voorkomen van ransomware en andere cybercrime.