Hackers beschadigen bedrijven met malware. Dit kun je doen

Goldoson, Chameleon en Rorschach. Dit zijn geen namen van schurken in de nieuwste James Bond-film, maar van schadelijke software, ofwel malware. Ben je plotseling bestanden kwijt, of werkt je computer helemaal niet meer? Grote kans dat malware de oorzaak is. Ontdek hoe je je bedrijf ertegen beschermt.

Cybercriminelen verzinnen steeds nieuwe manieren om malware te verspreiden. Zo misbruikten ze begin 2023 de groeiende interesse in AI-chatbots, zoals ChatGPT. Op social media verspreidden ze reclame met een link naar handige software gebaseerd op ChatGPT. Dit was in werkelijkheid malware. Klik dus nooit zomaar op een link. En neem maatregelen om malware buiten de deur te houden.

• Wat is malware?
• Bescherm je bedrijf
• Soorten malware
• Een besmetting herkennen 

Wat is malware?

Malware is een verzamelnaam voor schadelijke software. De naam is een samentrekking van de twee woorden 'malicious' en 'software'. Op alle apparaten met software kan malware terechtkomen. Denk aan laptops, tablets en smartphones. Een voorbeeld van malware is spyware die je computer in de gaten houdt en gegevens steelt. Of ransomware die je computer op slot zet, totdat je losgeld aan criminelen betaalt. Criminelen vallen regelmatig bedrijven aan met malware en richten zo grote schade aan.

Malware installeert zich vaak op je computer zonder dat je het merkt.

Ongemerkt besmet

Malware installeert zich vaak op je computer zonder dat je het merkt. Bijvoorbeeld als je een besmette bijlage van een e-mail opent. Of als je een schadelijke link aanklikt in een bericht op social media. Ook door een bezoek aan een schadelijke website kan malware op je computer komen, soms zelfs zonder iets aan te klikken.

Schade

Soms willen hackers met malware zo veel mogelijk schade aanrichten. Dan verwijderen ze bijvoorbeeld je bestanden of leggen je computernetwerk plat. Maar vaak zetten cybercriminelen malware in om geld te verdienen. Bijvoorbeeld met ransomware die je computer vergrendelt of je bestanden versleutelt. De criminelen eisen dat je losgeld betaalt. Pas daarna geven ze je de toegang tot je bestanden terug. Ook gebruiken criminelen malware om je geld en gegevens te stelen. Of om je computer als onderdeel van een botnet te misbruiken voor het verspreiden van spam of malware.

Bescherm je bedrijf

Met deze tips houd je malware buiten de deur.

Beveilig je apparaten:

• Installeer antivirussoftware op al je apparaten. Deze beveiligingssoftware voorkomt besmettingen met malware. En ruimt malware op als dat mogelijk is.
• Installeer een ad-blocker in je webbrowser. Dit reclamefilter laat alleen advertenties zien op websites die je als betrouwbaar aanmerkt.
• Houd al je apparaten up-to-date en installeer beveiligingsupdates altijd meteen. Malware dringt je computer vaak binnen via kwetsbaarheden in verouderde software.
• Maak regelmatig back-ups. Door malware beschadigde of verwijderde bestanden kun je dan terugzetten vanuit een recente reservekopie.

Blijf alert:

• Download en installeer software alleen van betrouwbare bronnen. Van bekende softwareleveranciers bijvoorbeeld.
• Bezoek alleen websites die je vertrouwt. Van bekende bedrijven en organisaties bijvoorbeeld.
• Klik niet zomaar op een link of een advertentie. Bijvoorbeeld in een e-mail die je niet vertrouwt.
• Open niet zomaar een bijlage van een e-mail of een ander bericht dat je niet vertrouwt.

Soorten malware

Er zijn veel verschillende soorten malware. Deze soorten zijn het meest bekend en komen vaak voor.

Ransomware

Ransomware blokkeert de toegang tot je bestanden door deze te versleutelen. Cybercriminelen eisen dat je losgeld betaalt als je de toegang tot je bestanden terug wilt. Ze willen meestal cryptogeld, zoals bitcoin, want dan blijven de oplichters onbekend.

Virus

Een virus verstopt zich in andere software of in documenten, zoals tekstbestanden en plaatjes. Start je besmette software op, of open je een besmet bestand, dan komt het virus ook in je andere bestanden. Het verspreidt zich razendsnel. Een virus kan schade aanrichten, bijvoorbeeld door bestanden te verwijderen.

Worm malware verspreidt zich automatisch, dus zonder dat jij ergens op klikt.

Worm

Een worm lijkt erg op een virus. Het verschil is dat een virus pas in actie komt als een gebruiker iets doet. Denk aan het openen van een document. Een worm vermenigvuldigt en verspreidt zich automatisch, dus zonder dat jij ergens op klikt.

Adware

Adware toont ongewenste reclame in pop-upschermen op je computer. Of in reclamebanners op websites. Hackers verdienen geld als je op de advertenties klikt. Ook kom je via een advertentie mogelijk op een schadelijke website terecht.

Spyware

Spyware steelt gegevens van je computer en stuurt die door aan cybercriminelen. Denk aan je inloggegevens en creditcardnummer. Ook houdt deze malware je computer in de gaten. Wat er op je scherm staat en wat je met je toetsenbord invoert bijvoorbeeld. Cybercriminelen verkopen je gegevens door of misbruiken ze voor identiteitsfraude.

Trojaans paard

Deze malware doet zich voor als nuttige software of een handige tool. Nietsvermoedend installeer je deze software. Vervolgens beschadigt de software je systeem. De malware maakt bijvoorbeeld je computer onderdeel van een botnet. De hacker die het botnet aanstuurt, misbruikt je computer om bijvoorbeeld DDoS-aanvallen uit te voeren of om phishingberichten te verspreiden.

Remote Access Trojan

Met een Remote Access Trojan (RAT) heeft een cybercrimineel de volledige controle over je computer. Op afstand en zonder dat je het weet. Deze malware heet ook wel Remote Access Tool of Remote Administration Trojan. De crimineel kan zo op elk moment commando's aan je computer geven. Bijvoorbeeld een commando waarmee die je webcam aanzet en je bespioneert. Of een instructie waarmee die je geld overmaakt naar een eigen rekening.

Een besmetting herkennen

Soms is het duidelijk dat je computer besmet is met malware. Als je opeens een melding op je scherm krijgt dat je losgeld moet betalen na een ransomware-aanval bijvoorbeeld. Maar vaak blijft malware lange tijd onopgemerkt. De volgende punten kunnen wijzen op een besmetting met malware:

• Je computer is trager dan normaal, of programma's werken minder goed.
• Je antivirussoftware is opeens automatisch uitgeschakeld en je krijgt deze niet meer aan.
• In je webbrowser zie je opeens advertenties, toolbars of plug-ins die er eerder niet waren.
• Op je computer staat software die je niet zelf hebt geïnstalleerd.
• Je merkt dat sommige bestanden plotseling ontbreken of dat je ze niet kunt openen.
• Je krijgt opeens een melding op je scherm dat al je bestanden versleuteld zijn. En dat je geld moet betalen om ze terug te krijgen.
• Je antivirussoftware geeft een melding dat er malware op je computer staat. Let op: dit kan ook een nepmelding zijn die je verleidt schadelijke software te downloaden.

Zit er eenmaal malware op je computer, dan kan antivirussoftware dit mogelijk verwijderen. Lukt dit niet, dan moet je misschien bestanden uit je back-up terugzetten. Ontdek ook wat je kunt doen als een hacker je bestanden op slot zet en losgeld eist.