Ondernemen en scheiden: dit moet je weten

Het is belangrijk dat je bedrijf ook na de scheiding blijft bestaan. Het is een deel van je leven en geeft je inkomen. 

Zorg ervoor dat je in gesprek blijft met je partner en maak goede afspraken. Daarbij zijn twee zaken belangrijk: op welke manier je huwelijk juridisch is vastgelegd en welke rechtsvorm je bedrijf heeft.

Vorm van samenleven

De manier waarop je huwelijk is geregeld, bepaalt hoe je de bezittingen en schulden verdeelt bij een scheiding.

Huwelijkse voorwaarden

Heb je huwelijkse voorwaarden opgesteld, dan staat daarin hoe je de bezittingen tussen jou en je partner verdeelt als je uit elkaar gaat. Je kunt bijvoorbeeld afspreken dat je het bedrijf niet deelt. Controleer bij een scheiding of de huwelijkse voorwaarden nog actueel zijn.

In huwelijkse voorwaarden zit vaak een verrekenbeding. Dat gaat over het verdelen van inkomen of vermogen tijdens het huwelijk en bij een scheiding. Het is belangrijk om te weten of dat verrekenbeding tijdens het huwelijk is uitgevoerd. Is dat niet gebeurd, dan kan dat invloed hebben op de verdeling bij een scheiding.

Stel dat je de winst in je bedrijf laat zitten in plaats van het uit te keren. Maar in het verrekenbeding staat dat je die winst ieder jaar met je partner moet delen. Dan heeft je partner daar bij de scheiding alsnog recht op.

Gemeenschap van goederen en beperkte gemeenschap van goederen

Was je bruiloft voor 2018 en hebben jullie geen huwelijkse voorwaarden opgesteld? Dan ben je getrouwd in gemeenschap van goederen. Alle bezittingen en schulden zijn van jullie allebei. Ook je bedrijf.

Ben je getrouwd na 2017 en hebben jullie geen huwelijkse voorwaarden opgesteld? Dan ben je getrouwd in beperkte gemeenschap van goederen. Alleen het vermogen dat jullie tijdens het huwelijk hebben opgebouwd, is van jullie samen.

Bezittingen en schulden die je al voor het huwelijk had, zijn niet gezamenlijk. Had je al een bedrijf voor je huwelijk, dan is dat privébezit. Maar je moet bij een scheiding misschien wel een vergoeding betalen aan je partner voor het vermogen dat je tijdens het huwelijk met je bedrijf hebt verzameld.

Geregistreerd partnerschap

Geregistreerd partnerschap is hetzelfde als trouwen en kan op huwelijkse voorwaarden of in (beperkte) gemeenschap van goederen. Ook hier geldt dat als je na 2017 een geregistreerd partnerschap bent aangegaan, dat automatisch binnen de beperkte gemeenschap van goederen valt.

Het enige verschil tussen geregistreerd partnerschap en trouwen is de manier van beëindiging. Bij een huwelijk heb je de rechter nodig en bij geregistreerd partnerschap niet, behalve als je kinderen hebt.

Samenlevingscontract

Hebben jij en je partner een samenlevingscontract? Bekijk dan welke afspraken daarin zijn opgenomen over gezamenlijk vermogen, gezamenlijke schulden en het delen van pensioenen.

Rechtsvorm van je bedrijf en scheiding

De rechtsvorm van je bedrijf is van belang bij een scheiding. Je vindt hieronder de drie meest voorkomende rechtsvormen. Daarbij staat welke gevolgen een scheiding hebben voor privé-eigendom en aansprakelijkheid.

Scheiding en eenmanszaak

Privé-eigendom: Je bedrijf is van jou, maar de waarde van je bedrijf valt in de gemeenschap van goederen. Dat betekent dat je partner bij een scheiding recht heeft op de helft van de waarde. Behalve als er huwelijkse voorwaarden zijn. Of als je na 2017 getrouwd bent in beperkte gemeenschap van goederen.

Aansprakelijkheid: De eigenaar van een eenmanszaak is persoonlijk aansprakelijk voor alle schulden van de onderneming. Als je in gemeenschap van goederen bent getrouwd, is je partner ook aansprakelijk. Dat eindigt op het moment van scheiden. 

Scheiding en vof

Privé-eigendom: Als je samen met je partner een vennootschap onder firma (vof) hebt, vallen de waarde en bezittingen van het bedrijf in de gemeenschap van goederen. Behalve als er huwelijkse voorwaarden zijn.

Aansprakelijkheid: De vennoten zijn persoonlijk verantwoordelijk voor de schulden van de vof. Je partner kan besluiten de vof te verlaten op het moment van scheiden. Daarna blijft je ex-partner aansprakelijk voor schulden die zijn gemaakt in de periode dat die vennoot was.

Scheiding en besloten vennootschap (bv)

Privé-eigendom: De aandelen van je besloten vennootschap bepalen de waarde van je bv. Die waarde valt in de gemeenschap van goederen. De waarde van de aandelen moet je daardoor bij een scheiding delen met je partner. Behalve als er huwelijkse voorwaarden zijn waarin andere afspraken zijn gemaakt.

Is je partner ook aandeelhouder en wil die de aandelen verkopen? Dan moeten de aandelen eerst aan jou of andere aandeelhouders worden aangeboden. Tenzij dat volgens de statuten van de bv niet hoeft. 

Aansprakelijkheid: Aandeelhouders van een bv zijn niet persoonlijk verantwoordelijk voor de schulden van de onderneming. De aansprakelijkheid is beperkt tot het bedrag dat zij hebben geïnvesteerd in de bv.

Bij een scheiding verandert er niets aan deze beperkte aansprakelijkheid. De aandeelhouders blijven alleen aansprakelijk voor hun investering in de bv en niet voor eventuele schulden van de onderneming.

Je partner uitkopen en de waarde van je bedrijf

Bij een scheiding is het belangrijk dat je weet wat je bedrijf waard is. Als je je partner moet uitkopen, bepaalt de waarde van het bedrijf welk bedrag je moet betalen. Je kunt afspreken dat bedrag in delen te betalen, zodat je bedrijf financieel gezond blijft. 

Hoe bereken je de waarde van je bedrijf?

1. Balans van de boekhouding: Kijk hoe de financiële situatie van je bedrijf nu is.
2. Toekomstige inkomsten en risico's: Schat de winst en mogelijke risico’s in de toekomst in.
3. Goodwill: Houd rekening met de meerwaarde van je bedrijf, zoals een goede naam of personeel met specialistische kennis en ervaring.

Een accountant kan je helpen bij het berekenen van de waarde van je bedrijf.

Hulp bij scheiden

Als je gaat scheiden, komt er veel op je af. Het liefst wil je er samen met je partner uitkomen en rechtszaken voorkomen. Je kan daarbij hulp inroepen van een mediator.

Samen met de mediator schrijven jij en je partner de afspraken op in een convenant. Die kunnen onder meer gaan over alimentatie, pensioen en de verdeling van bezittingen.

In het convenant leggen jullie ook vast wat met het bedrijf gebeurt. Dat kan privébezit blijven, maar daarover zijn afspraken nodig. Bijvoorbeeld over de waarde van een vergoeding voor je partner.

Scheiden is een ingewikkeld proces. Heb je vragen op het gebied van scheiden en je bedrijf en kom je er niet uit? Neem dan contact op met KVK. Samen kunnen we onderzoeken wat je situatie is en hoe we je verder kunnen helpen. Of luister de podcast: 'De baas gaat scheiden'.