Een eenmanszaak of bv als rechtsvorm kiezen?

Als je een bedrijf start, kies je een rechtsvorm. Dat is de juridische jas van je onderneming. Startende ondernemers zijn soms onzeker over welke vorm ze nodig hebben. Wat past het best bij jouw situatie? Er zijn verschillende rechtsvormen waar je uit moet kiezen. Van alle rechtsvormen die er zijn, gaan we in dit artikel in op de verschillen tussen een eenmanszaak of besloten vennootschap (bv). Welke kies jij?

Bij de keuze tussen een eenmanszaak of bv gaat het vooral over belastingen en aansprakelijkheid. Je wilt de rechtsvorm kiezen waarbij je het minste belasting hoeft te betalen en de aansprakelijkheid zo klein mogelijk is. Ook spelen persoonlijke argumenten over de toekomst of investeerders een rol. We zetten de verschillen en de voordelen van deze twee rechtsvormen op een rij. Dan kun je een goede beslissing nemen.

Verschil eenmanszaak en bv

Een eenmanszaak betekent dat de onderneming van een natuurlijk persoon is, van jou. De winst is voor jou en je bent verantwoordelijk voor je bedrijf. Je bent zowel zakelijk als privé aansprakelijk voor bijvoorbeeld schulden.

Een bv is een rechtspersoon en geen natuurlijk persoon. De bv is opgericht via een notaris met een notariële akte. Een rechtspersoon kan zelfstandig eigenaar zijn van rechten en plichten en dus ook van de onderneming. Dat betekent dat de bv als rechtspersoon aansprakelijk is. Als directeur en aandeelhouder ben je niet privé aansprakelijk. Je bent in loondienst van je eigen bv.

De verschillen op een rij:

	Eenmanszaak	Besloten vennootschap (bv)
Oprichting	geen eisen	akte van notaris
Kapitaalinbreng	geen eisen	€ 0,01 minimaal startkapitaal
Bestuur	eigenaar	directie
Andere organen	geen	aandeelhouders eventueel raad van commissarissen
Aansprakelijkheid	zakelijk en privé voor 100%	alleen de bv (in principe)
Belasting	inkomstenbelasting en onder voorwaarden mkb-winstvrijstelling en ondernemersaftrek	vennootschapsbelasting en inkomstenbelasting over salaris en dividend
Sociale zekerheid	geen recht op werknemersverzekeringen	geen werknemersverzekeringen, behalve als ontslag tegen de wil van de directeur-grootaandeel-houder (dga) mogelijk is en/of als het aandelenbelang, al dan niet samen met je partner, minder dan 50 procent is

Voordelen van een eenmanszaak of bv

De belangrijkste voordelen per rechtsvorm:

Voordelen eenmanszaak

• Starten is eenvoudig
  Je laat je inschrijven in het Handelsregister van KVK en daarmee is de eenmanszaak opgericht. Dit kost je eenmalig 75 euro. Bij een bv moet je naast deze inschrijfkosten eerst naar de notaris en is er sprake van minimaal een paar honderd euro aan kosten om je bv te starten.
• Belastingvoordeel voor starters
  De winst bij een eenmanszaak valt onder inkomstenbelasting. Als de Belastingdienst je ziet als ondernemer, mag je aftrekposten opvoeren die de winstbelasting voor een bv niet kent.

Voordelen bv

• Niet persoonlijk aansprakelijk
  Kun je niet verwijtbare schulden niet meer betalen? Dan gaat de bv failliet. Als directeur en aandeelhouder ben je niet privé aansprakelijk.
• Geschikt voor ingewikkelde bedrijfsvoering
  je hebt de mogelijkheid meerdere bv’s (holding) op te richten om hiermee risico te spreiden of te ondernemen met belastingvoordeel.
• Investeerders aantrekken
  Investeerders of familie kunnen bij een bv aandelen krijgen.
• Uitstraling
  Een bv heeft soms een professionelere uitstraling naar zakenpartners, bijvoorbeeld bij buitenlandse handel.
• Opbouwen vermogen
  Binnen een bv kun je sparen. Bijvoorbeeld zelf je pensioen opbouwen of winsten aan het eigen vermogen van de bv toevoegen.

Winst en belastingen

Pas bij een winst van meer dan 130.000 euro is de bv voor de belasting aantrekkelijker is. Dit is een belangrijke reden voor veel startende ondernemers om een eenmanszaak te kiezen.

Bij een eenmanszaak is je omzet min inkopen en kosten je winst. Over je winst betaal je aan het einde van het jaar je inkomstenbelasting. De winst min deze inkomstenbelasting is je netto inkomen.

Bij een bv is de omzet min inkopen en kosten de winst. In de kosten van de bv is ook jouw salaris als directeur opgenomen. De verlies- en winstrekening ziet er bij een bv daarom anders uit dan bij een eenmanszaak. Een bv betaalt vennootschapsbelasting over de winst en eventueel dividendbelasting van de winstuitkering. De directeur-grootaandeelhouder (dga) van een bv betaalt daarnaast inkomstenbelasting over zijn fiscaal minimaal loon (51.000 euro in 2023) en over uitgekeerd dividend.

Bij hogere winsten hoef je met een bv gemiddeld minder belasting te betalen dan met een eenmanszaak. Maar je hebt wel hogere kosten. Onder meer door jaarrekeningverplichtingen en accountantskosten.

Een eigenaar van een eenmanszaak heeft misschien recht op ondernemersaftrek waaronder de zelfstandigenaftrek. Als startende ondernemer mag je de eerste drie jaar ook startersaftrek toepassen. Ondernemers met een eenmanszaak kunnen gebruikmaken van de mkb-winstvrijstelling via de inkomstenbelasting. Hierdoor is een eenmanszaak voor startende ondernemers aantrekkelijker.

Aansprakelijkheid

Bij een eenmanszaak ben je persoonlijk aansprakelijk. Met je huis, auto en vermogen. Je partner misschien ook. Dit hangt af van of je op huwelijkse voorwaarden bent getrouwd of een geregistreerd partnerschap hebt met partnerschapsvoorwaarden. Het privé- en ondernemersvermogen zijn bij een eenmanszaak één.

Een bv heeft een afgescheiden vermogen, waardoor je persoonlijk meestal niet aansprakelijk bent voor de schulden van de bv. In de eerste plaats is de bv aansprakelijk. Tenzij je er als bestuurder een potje van maakt. Als je bijvoorbeeld niet op tijd meldt bij de Belastingdienst dat je je rekeningen niet kunt betalen.Of als je overeenkomsten aangaat waarvan je weet dat de bv die niet kan nakomen.

Bij een eenmanszaak loop je privé dus meer risico. Maar om alleen om deze reden voor een bv te gaan, is niet logisch. Ondernemersrisico kun je ook beperken door goede algemene leverings- en betaalvoorwaarden naar je klant te communiceren of verzekeringen af te sluiten. Wil je als startende ondernemer je bedrijf financieren, bijvoorbeeld door een lening van de bank? Dan zal de bank je bij een bv ook persoonlijk laten meetekenen, waardoor je toch privé aansprakelijk bent.

Bestuur

Je keuze voor een eenmanszaak of bv is ook afhankelijk van hoe groot je organisatie is en hoeveel geld je nodig hebt. Aandeelhouders brengen geld in de bv en krijgen daar winst- en stemrecht voor terug. Met een bv heb je te maken met een directie en mogelijk aandeelhouders. Wat betekent dat de directie en aandeelhouders ook wat te zeggen hebben binnen je bedrijf. Dit wordt gedeeld zeggenschap genoemd. . Behalve als je een bv opricht waarvan jij alleen bestuurder en aandeelhouder bent. Je bent dan directeur-groot-aandeelhouder (dga). Bij een eenmanszaak ben je zelf de baas.

Wil je zelf de controle houden? Kies dan voor een eenmanszaak. Zit je bedrijf ingewikkelder in elkaar met meer risico en heb je extern geld nodig? Denk dan aan een bv.

Sociale zekerheid

Een ondernemer is niet verzekerd voor werknemersverzekeringen zoals de ww en de wia. Dit moet je zelf regelen. Ben je in dienst van een bv als dga en heb je met je echtgenoot of partner minder dan 50 procent van de aandelen? En kun je tegen je wil ontslagen worden? Dan ben je als directeur wel verplicht verzekerd en moet de bv premies afdragen.

Rechtsvorm omzetten

Achteraf je eenmanszaak omzetten naar een bv? Dat kan. Dat zie je vaak als een onderneming gaat groeien. Je zit nooit voor altijd vast aan een rechtsvorm. De waarde van de eenmanszaak kan zonder gevolgen voor de belasting ingebracht worden in de bv.
Omgekeerd kan ook. Heb je een lagere omzet of dalende winst? Kun je je dga-salaris niet meer betalen? Dan is je bv niet meer de juiste jas voor je onderneming. Het omzetten van je bv naar een eenmanszaak levert dan voordeel op.

Vraagt jouw situatie om een andere structuur, omdat he bedrijf meer winst maakt, er meer risico’s zijn of dat je moet investeren? Ontdek welke rechtsvorm voor jou geschikt is met de keuzehulp rechtsvormen.

Let op: als de rechtsvorm van je bedrijf verandert, kan dat gevolgen hebben voor je vergunningen. Denk bijvoorbeeld aan een exploitatievergunning, een omgevingsvergunning of drank- en horecavergunning. Bekijk per vergunning of deze persoons- of zaakgebonden is. Heb je personeel? Dan kan een verandering van rechtsvorm invloed hebben op het eigen risico. Vraag bij het UWV welke gevolgen zo'n wijziging voor jou heeft.

Read this article in English