Starten met een bierbrouwerij

Als amateurbrouwer mag je thuis voor jezelf en je gasten bier brouwen. Voor populaire doe-het-zelf bierbrouwpakketten gelden geen regels. Maar wordt het teveel voor eigen gebruik en ga je het bier verkopen, dan ben je ondernemer. Wat betekent dat voor jou? De belangrijkste zaken bij het starten van een bierbrouwerij op een rij.

Speciaalbieren worden steeds meer gewaardeerd. Mensen vinden het leuk en lekker om pils af te wisselen met speciaalbier. De populariteit van alcoholvrij bier en speciaalbier maakt mensen enthousiast om zelf bier te brouwen. Het bierbrouwen zelf is slechts een klein onderdeel van wat er op je pad komt. Denk ook aan verkoop, administratie en het vermarkten van jouw bier: Want hoe zorg je dat mensen jouw bier kennen? En nog belangrijker, ervoor kiezen het te drinken.

Wat is bier?

Vroeger was er een bierverordening die beschreef wat bier was, deze is in 2015 afgeschaft. De definities van bier en een aantal soorten bier zijn (deels) overgenomen in het Warenwetbesluit Gereserveerde Aanduidingen. Om bier te mogen heten, moet de drank bestaan uit vier ingrediënten: water, gerst- en/of tarwemout en hop.

Aantal bierbrouwers in Nederland (2017-2022)

Jaar	Aantal
2017	421
2018	547
2019	645
2020	715
2021	788
2022	880

Bron: KVK Handelsregister

Bierbrouwen voor beginners

Je kunt op 3 manieren aan de slag met het brouwen van bier:

• Bierbrouwen vanuit je woning
  Als je vanuit huis wil starten, moeten je plannen passen binnen het bestemmingsplan van jouw gemeente. Is het alleen een hobby dan is dit niet van toepassing.
• Bierbrouwen vanuit een bedrijfsruimte
  Je kunt een bedrijfsruimte huren om van start te gaan met je eigen brouwerij. Check of deze ruimte voldoet aan jouw eisen én controleer of jouw activiteiten overeenkomen met het bestemmingsplan. Raadpleeg je gemeente of je een omgevingsvergunning nodig hebt. Een melding milieubeheer (afvalstoffen, vervuiling, overlast geur en geluid) is niet opgenomen in de omgevingsvergunning. Informeer of je deze ook nodig hebt en vraag hem aan.
• Huurbrouwen
  Bij huurbrouwen huur je een locatie met bierbrouwinstallatie. Je maakt met de verhuurder afspraken over wat zij doen en wat je zelf doet. Zo kunnen zij je bier brouwen volgens jouw recept. Maar je kunt er ook voor kiezen alleen gebruik te maken van de installatie en de rest zelf doen. Het voordeel van huurbrouwen is dat je zelf niet hoeft te investeren in een bierbrouwerij. Daarnaast heeft de huurbrouwer ervaring, verstand van zaken, de juiste vergunningen en regelt hij vaak ook alles met betrekking tot accijns.

Regels voor bierbrouwerijen

In de Warenwet staan regels waaraan je je moet houden als je levensmiddelen bereidt, verpakt en/of verkoopt. Je kunt gebruik maken van de Hygiënecode voor Bierbrouwerijen of zelf een voedselveiligheidsplan opstellen. De NVWA controleert of bedrijven zich aan de hygiëneregels houden.

Etiket

Het etiket is de meest gebruikte manier om de consument te informeren over het bier. Wat er allemaal op een etiket mag of moet staan (en wat juist niet), is vastgelegd in de Europese etiketteringsverordening. Om brouwers wegwijs te maken in deze regelgeving heeft Nederlandse Brouwers een etiketteringshandleiding opgesteld die de verordening moet verduidelijken. Bijvoorbeeld op het gebied van allergenen en de kwantitatieve ingrediëntendeclaratie.

Op basis van een wettelijke verplichting, zet je de volgende zaken in hetzelfde gezichtsveld op de verpakking:

• de netto-hoeveelheid
• datum van minimale houdbaarheid
• het alcoholgehalte

Daarnaast is er de Europese etiketteringsverordening, die bepaalt dat de verpakking van bier voorzien moet zijn van:

• de benaming of een omschrijving van het product volgens de warenwet
• een lijst van ingrediënten (nog niet verplicht bij bier >1,2% alcohol)
• de gegevens van de producent, verpakker of verkoper
• de productiepartij
• voedingswaarde (nog niet verplicht bij bier > 1,2% alcohol)

Let op: producenten van alcoholhoudende dranken moeten per 1 januari 2023 de ingrediënten, voedingswaarden en calorieën per 100 ml op het etiket vermelden. Iets om nu al rekening mee te houden.

Accijns

Wie een alcoholhoudende drank bereidt en verkoopt, moet accijns afdragen. Accijnsgoederen mogen alleen bereid worden in een daartoe aangewezen accijns goederenplaats. Als thuisbrouwer of startende brouwer moet je daarvoor een vergunning aanvragen bij de Belastingdienst. Zo'n vergunning heet een Vergunning accijnsgoederenplaats. In de vergunning staat onder andere op welke locatie je welke accijnsgoederen mag vervaardigen en opslaan.

Het betalen van accijns doe je digitaal en periodiek achteraf. Heb je er vragen over, neem dan contact op met de Belastingdienst Telefoon Douane.

Afdracht btw

Btw (Belasting over de toegevoegde waarde) zit op alle producten en diensten. Je betaalt btw over jouw omzet. Btw breng je in rekening aan de klant, bovenop de prijs van jouw product. Voor bier en biermengsels die meer dan 0,5% alcohol bevatten moet 21% btw worden betaald. Bier met een alcoholpercentage onder de 0,5% valt onder het tarief 9%.

Bij de aangifte draag je de van de klant ontvangen btw af aan de Belastingdienst. Dit doe je meestal een keer per kwartaal. De door jouw betaalde btw aan leveranciers mag je hier van aftrekken. Voor eventuele merchandise bereken je ook 21%.
Tip: download de Btw-Alert app van de Belastingdienst die jou eraan herinnert wanneer je btw-aangifte moet doen.

Marketing

Hoe wil jij je bier in the picture brengen? Vaak draait het daarbij om het creëren van beleving. Enkele tips hierbij zijn:

• Zorg dat je bij de acquisitie duidelijk hebt wie je doelgroep is.
• Presenteer je product in de juiste entourage en sluit jouw social media kanalen hierop aan.
• Vraag aan lokale horecazaken of ze jouw bier willen schenken.
• Organiseer workshops en bedenk ludieke acties om in contact te komen met je (toekomstige) klanten.
• Neem deel aan een bierfestival en laat mensen kennis maken met je bier. Laat ze proeven en prikkel hun zintuigen.

Als het je lukt om je klanten te verrassen, creëer je een blijvende indruk die ze graag met anderen delen.

Parttime aan de slag?

Je kunt als hobby bierbrouwer er voor kiezen een bedrijf te starten naast je betaalde baan. Het heeft voor- en nadelen om naast een vast inkomen in je vrije tijd voor jezelf te beginnen. Zo loop je bijvoorbeeld weinig risico, maar ben je wel beperkt in je tijd.

Je kunt op een later tijdstip altijd overstappen naar fulltime ondernemerschap.

Brancheorganisaties

Deze 2 brancheorganisaties zetten zich in voor de belangen van bierbouwers in Nederland:

• Nederlandse Brouwers
  Belangenbehartiger van grote Nederlandse Bierbrouwerijen.
• Craft Brouwers Nederland
  Branchevereniging van onafhankelijke brouwers.

De brancheorganisaties maken zich sterk voor de belangen van hun leden richting markt, media en politiek. Daarnaast ondersteunen ze met onder andere promotie.

Wist je dat?

• Afhankelijk van de bereidingswijze worden met als basis 4 ingrediënten duizenden biersoorten gebrouwen.
• De vorm van het bierglas en het soort glas kunnen van invloed zijn op de smaak van het bier. Ook een nat, droog, schoon of vuil glas spelen een belangrijke rol.
• Op 01-01-2022 telt Nederland 880 (ingeschreven) bierbrouwerijen. Sinds 2017 een groei van bijna 110%.
• De vraag naar alcoholvrije bieren is groeiende. Redenen: smaak en toenemende variëteit, breder aanbod, verantwoorder omgaan met alcohol.
• Schoonmaken is niet het allerleukste onderdeel van het brouwen van bier, maar wel ontzettend belangrijk. Door vuile spullen te gebruiken, kun je het bier infecteren met bacteriën en volledig bederven.