Koffie en thee importeren

Voor het importeren van koffie en thee gelden verschillende regels. Voedingsmiddelen moeten bijvoorbeeld voldoen aan de eisen van voedselveiligheid. Koffie of thee komen meestal uit een land buiten de EU en hiervoor betaal je invoerrechten. Of je profiteert van een lager tarief of vrijstelling hiervan doordat de EU met dat land een handelsovereenkomst heeft.

Landen als Brazilië, Vietnam en Colombia exporteren veel koffiebonen naar Europa. Thee komt vooral via landen als China, India en Sri Lanka Europa in. Heb jij plannen om koffie of thee te importeren? De volgende aandachtspunten worden in dit artikel uitgelegd.

• Producteisen
• Productaansprakelijkheid
• Certificering
• Biologische koffie en thee
• Importeren uit EU-landen
• Importeren uit land buiten de EU

Producteisen

De Europese Algemene Levensmiddelenwet geeft kaders aan voor voedselveiligheid voor consumenten. Als importeur van koffie en thee moet je je hieraan houden.
Een belangrijk onderdeel binnen de wet is de traceerbaarheid binnen de hele toeleveringsketen. Je moet weten waar de levensmiddelen vandaan komen en aan wie je ze hebt geleverd. Als importeur moet je beschikken over een goed traceerbaarheidssysteem voor het snel van de markt halen van onveilige levensmiddelen. Dit geldt ook voor thee en koffie die ongeschikt blijken voor consumptie. Je moet de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) informeren als blijkt dat je producten onveilig zijn. De NVWA onderzoekt meldingen van onveilige levensmiddelen.

Levensmiddelenhygiëne

Als je koffie of thee produceert, verwerkt, vervoert of opslaat, moet je volgens de Europese wet voor levensmiddelenhygiëne een voedselveiligheidsplan hebben. In dit plan geef je aan hoe je bedrijf veilig omgaat met levensmiddelen en volgens de HACCP-principes werkt. HACCP staat voor Hazard Analysis Critical Control Points. Het HACCP-systeem brengt in kaart wat er fout kan gaan en hoe je dit kunt voorkomen.

Voedselverontreiniging

Koffie en thee kunnen chemische stoffen en micro-organismen bevatten die schadelijk zijn voor de volksgezondheid. Deze stoffen heten contaminanten. Een Europese wet zorgt ervoor dat verontreinigingen in levensmiddelen beperkt blijven tot maximaal aanvaardbare gehalten. De koffie en thee die op de Europese markt wordt gebracht moet aan deze wet voldoen. Veelvoorkomende aandachtspunten voor koffie en thee zijn:

• De aanwezigheid van residuen van bestrijdingsmiddelen in levensmiddelen is tot een bepaalde grens toegestaan.
• Schimmels (mycotoxine) komen ook voor in levensmiddelen. Ochratoxine A is een schimmel die voorkomt in koffie en thee. Voor gebrande koffiebonen, gemalen gebrande koffie en oploskoffie (instantkoffie) gelden limieten voor de aanwezigheid van deze schimmel.
• Perchloraat is een contaminant dat voorkomt in gedroogde thee. Ook hiervoor geldt een limiet. De limieten vind je in de bijlage van de Europese wet over de vaststelling van de maximumgehalten aan bepaalde verontreinigingen in levensmiddelen. Extractiemiddelen worden gebruikt om koffie cafeïnevrij te maken. Ook voor deze extractiemiddelen gelden limieten. Deze limieten zijn in de Europese wet voor het gebruik van extractiemiddelen vastgelegd.

Etikettering

Bij het op de markt brengen van voorverpakte levensmiddelen, bestemd voor eindverbruikers, gelden wettelijke etiketteringseisen zoals vermelding van ingrediënten en houdbaarheidsdatum. Download het ‘Handboek Etikettering van levensmiddelen’ van NVWA voor uitleg en toelichting over de wettelijke verplichtingen voor de etiketten van voorverpakte levensmiddelen.

Nationale wetgeving

De Europese wetgeving is uitgewerkt in Nederlandse wetgeving. Wetten, besluiten en regelingen die ook op koffie en thee van toepassing zijn:

• Warenwet
• Warenwetbesluit hygiëne van levensmiddelen
• Warenwetbesluit Bereiding en behandeling van levensmiddelen
• Warenwetregeling residuen van bestrijdingsmiddelen
• Warenwetbesluit informatie levensmiddelen
• Warenwetbesluit Koffie- en cichorei-extracten
• Warenwetbesluit Invoer levensmiddelen uit derde landen

Meer over producteisen

Deze instanties geven op hun websites meer informatie over de producteisen voor koffie en thee:

Centrum ter Bevordering van Import uit ontwikkelingslanden (CBI)

CBI helpt exporteurs uit ontwikkelingslanden met exporteren naar de Europese markt. Hiervoor stelt zij marktinformatie beschikbaar die ook bruikbaar is voor Nederlandse importeurs. Zo ook over producteisen voor koffie en thee.

Europese Commissie

Access2Markets is een website van de Europese Commissie met informatie over producteisen en importprocedures voor producten die je importeert van buiten de EU.

• Selecteer in het veld ‘Land waaruit’ het land waaruit je de koffie of thee importeert. Selecteer in het veld ‘Land waarheen’ het land van invoer (bijvoorbeeld Nederland).
• Vul het veld ‘Productnaam of HS-code’ in. Een HS-code (Harmonized System code) is een goederencode die de douane wereldwijd gebruikt om producten in te delen. Ieder product kent een andere HS-code. De HS-codes voor koffie en thee beginnen met 09. Vul in het veld ‘Productnaam of HS-code’ 09 in en klik op ‘zoeken’ *
• Je ziet vervolgens een lijst met omschrijvingen gerelateerd aan Koffie, thee, maté en specerijen. Blader verder in deze lijst (door op + te klikken) totdat je terechtkomt bij de omschrijving van je product en de goederencode die daarachter staat.
• Klik vervolgens op de goederencode van je product.
• Je komt nu in het onderdeel ‘Tarieven’ terecht. Hier vind je de invoerrechten terug voor je product. Voor informatie over producteisen en importprocedures klik je in het overzicht aan de linkerkant op ‘importvoorschriften’.

* de HS-codes voor ‘Extracten, essences en concentraten van koffie en thee en preparaten van deze producten of op basis van koffie en thee,’ beginnen met 21.

Verkopen binnen de EU

Wil je koffie of thee verkopen binnen de EU? Hou dan rekening met de nationale regels van de lidstaat waarin je verkoopt. Ook al is er sprake van vrij verkeer binnen de EU, er gelden mogelijk aanvullende eisen. Zo heft bijvoorbeeld Duitsland accijns over koffie, gereed voor consumptie.

Als je wilt weten welke eisen een lidstaat stelt aan je product, kun je contact opnemen met het Product Contact Point van dat land.

Productaansprakelijkheid

Als je koffie of thee uit landen buiten de Europese Economische Ruimte (EER) importeert of deze producten binnen de EER koopt en hier een eigen label of merknaam aan hangt dan ben je aansprakelijk voor schade veroorzaakt door een gebrek aan dit product. Het is dus belangrijk dat je producten voldoen aan de geldende eisen en regels.

Certificering

Binnen de koffie- en theesector is veel aandacht voor maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO). Met gecertificeerde koffie en thee laat je zien dat je producten duurzaam zijn. Duurzaam omdat je rekening hebt gehouden met het milieu en arbeidsomstandigheden en omdat er sprake is van eerlijke handelsvoorwaarden. Er zijn verschillende certificeringsregelingen. Gecertificeerde koffie en/of thee draagt keurmerken als Fairtrade en Rainforest Alliance.

Biologische koffie en thee

Voor biologische koffie of thee gelden strenge milieueisen. Zo is het gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen en chemische kunstmest verboden. Als importeur van biologische producten heb je een certificeringsplicht en er gelden aanvullende voorwaarden als je biologische producten importeert uit landen buiten de EU.

Importeren uit EU-landen

Door een vrij verkeer van goederen binnen de EU, betaal je geen invoerrechten als je koffie of thee importeert uit een andere lidstaat. Je hoeft ook geen invoeraangifte te doen bij de Nederlandse Douane. Je leverancier brengt meestal 0% btw in rekening, maar je moet wel je btw-identificatienummer doorgeven aan je leverancier. Je berekent Nederlandse btw (9%) over de aankoop en geeft deze op in je btw-aangifte. Vervolgens mag je deze btw meestal als voorbelasting aftrekken in diezelfde aangifte.

Importeren uit land buiten de EU

Als je koffie of thee importeert uit een land buiten de EU, moet je aangifte doen bij de douane. Meestal regelt je vervoerder of douane-expediteur deze invoeraangifte voor je. Hier vragen zij een vergoeding voor. Vaak schieten ze ook de eventueel verschuldigde invoerrechten en btw voor. Verder heb je een EORI-nummer nodig. Dit is een identificatienummer dat verplicht is bij handelingen met de douane.

Invoerrechten betalen

Meestal betaal je aan de douane invoerrechten als je koffie of thee importeert uit landen buiten de EU. De hoogte van het invoerrecht hangt af van de tiencijferige taric-code ofwel goederencode bij invoer van de soort koffie of thee. Voor koffie en thee gelden de volgende taric-codes en invoerrechten bij invoer in Nederland of een andere EU-lidstaat (bron: Gebruikstarief Douane).

Product *	Taric-code	Invoerrechten (%)
Koffie, ongebrand
waaruit geen cafeïne is verwijderd	0901 11 00 00	0
waaruit cafeïne is verwijderd	0901 12 00 00	8,3
Koffie, gebrand
waaruit geen cafeïne is verwijderd	0901 21 00 00	7,5
waaruit cafeïne is verwijderd	0901 22 00 00	9
Andere
bolsters en schillen, van koffie	0901 90 10 00	0
koffiesurrogaten die koffie bevatten	0901 90 90 00	11,5
Thee
groene (niet-gefermenteerde) thee in onmiddelijke verpakkingen met een inhoud van niet meer dan 3 kg	0902 10 00 00	3,2
andere groene (niet-gegefermenteerde) thee	0902 20 00 00	0
zwarte (gefermenteerde) thee en gedeeltelijk gefermenteerde thee, in onmiddelijke verpakkingen met een inhoud van niet meer dan 3 kg	0902 30 00 00	0
andere zwarte (gefermenteerde) thee en andere gedeeltelijk gefermenteerde thee	0902 40 00 00	0

* In het Gebruikstarief Douane vind je een toelichting van de koffie- en theeproducten behorend tot de hierboven genoemde taric-codes.

Je berekent de invoerrechten over de doua newaarde. Dit is de aankoopprijs plus de vervoers- en eventuele verzekeringskosten tot aan de grens (of haven) van binnenkomst in de EU.

Kruidenthee

Theeproducten die niet afkomstig zijn van de theeplant vallen niet onder een taric-code beginnend met 0902. Het gaat dan bijvoorbeeld om kruidenthee zoals kamillethee of rooibosthee. Neem voor informatie over de juiste taric-codes voor deze producten contact op met de DouaneTelefoon, 0800 01 43.

Extracten, essences, concentraten en preparaten

Voor verschillende producten gelden andere taric-codes en tarieven van invoerrechten. Het gaat hier om:

• extracten, essences en concentraten van koffie
• extracten, essences en concentraten van thee
• preparaten op basis van koffie of thee
• preparaten op basis van extracten, essences en concentraten van koffie en thee
• gebrande cichorei en andere gebrande koffiesurrogaten
• extracten, essences en concentraten van gebrande cichorei en andere gebrande koffiesurrogaten

Invoerrechten voor onder andere extracten vind je in het Gebruikstarief Douane.

Klik op ‘nomenclatuur’ en daarbinnen ‘raadplegen via nomenclatuur’. Klik vervolgens op het mapje bij Afdeling IV, daarna op het mapje bij ‘Hoofdstuk 21’ en vervolgens het mapje achter code ‘2101’. Hierna vind je verdere onderverdelingen/mapjes om op te klikken en bij de juiste taric-code en het invoerrecht uit te komen.

Uitleg van de stappen in het gebruikstarief vind je ook in het artikel: Wanneer moet je invoerrechten betalen en hoeveel?. Kom je er niet uit, bel dan met de DouaneTelefoon, 0800-01 43.

Invoerrechten

Als je koffie of thee importeert uit landen waarmee de EU een handelsverdrag heeft, betaal je minder of geen invoerrechten. Importeer je bijvoorbeeld ongebrande koffie zonder cafeïne (taric-code 0901 12 00 00) dan betaal je standaard 8,3% invoerrechten. Importeer je deze koffie uit Colombia en is de koffie van Colombiaanse oorsprong? Dan betaal je geen invoerrechten. Dit komt door het handelsverdrag tussen de EU en Colombia.

Er gelden voorwaarden om als importeur in aanmerking te komen voor een verlaging of vrijstelling van invoerrechten. Zo moeten de producten rechtstreeks vanuit het verdragsland worden vervoerd. Verder moeten de producten van preferentiële oorsprong uit het verdragsland komen. Dit betekent bijvoorbeeld dat de producten geteeld, geproduceerd of toereikend bewerkt zijn in het verdragsland. Dit toon je aan met een preferentieel oorsprongscertificaat of -verklaring, zoals een EUR.1-certificaat, factuurverklaring of Attest van Oorsprong.

Btw bij invoer uit land buiten de EU

Bij het invoeren van koffie en thee in Nederland betaal je 9% Nederlandse invoer-btw. Deze btw mag je in je btw-aangifte aftrekken als voorbelasting. Tenminste, als je recht hebt op btw-aftrek. Als je regelmatig uit landen buiten de EU importeert, betaal je de btw met een vergunning artikel 23 van de Belastingdienst niet op het moment van invoer. Je mag de btw dan verleggen naar je btw-aangifte.

Controle op Chinese thee

Wil je in Nederland thee (met taric-codes: 0902 10 00 00, 0902 20 00 00, 0902 30 00 00 en 0902 40 00 00) importeren van oorsprong uit of verzonden vanuit China? Dan moet je deze producten bij binnenkomst in Nederland aanbieden voor een officiële controle bij een grenscontrolepost. Dit vanwege de mogelijke aanwezigheid van residuen van bestrijdingsmiddelen in niet toelaatbare gehalten.

Chinese thee mag alleen Nederland binnenkomen in de haven van Rotterdam, Amsterdam of Vlissingen, of de luchthaven van Amsterdam of Maastricht. Deze plekken, ook wel aangewezen plaatsen van binnenkomst genoemd, beschikken over de benodigde grenscontroleposten.

Je moet de NVWA tenminste één werkdag voor de verwachte aankomst op de hoogte brengen van de binnenkomst van Chinese thee. Dit doe je door een Gemeenschappelijk Gezondheidsdocument van Binnenkomst/Common Health Entry Document (GGB-D/CHED-D) in te dienen bij de NVWA.

Je kunt voor deze werkzaamheden ook een douane-expediteur inschakelen.