Bedrijfsovername, verschillende situaties

Je kunt op verschillende manieren een bedrijf overnemen. Zo kun je het familiebedrijf, het bedrijf van je werkgever of een voor jou onbekend bedrijf overnemen. Hiervoor worden termen gebruikt, die je misschien niet direct iets zeggen. Wat betekenen die termen eigenlijk?

Kopen van een bedrijf (MBI)

Het overnemen van een bedrijf waarbij je niet eerder betrokken bent geweest, wordt ook wel een Management Buy In (MBI) genoemd. Je gaat het bedrijf runnen als nieuwe eigenaar. De redenen om een bedrijf over te nemen kunnen heel divers zijn. Ben je een ervaren manager die het bedrijf een nieuwe impuls wil geven? Kijk je grotendeels naar het toekomstige rendement onder jouw leiding? Of wil je als koper juist de bijzondere identiteit van het bedrijf bewaken?

Ook de verkoper kan verschillende bedoelingen hebben. Verkoop van het totale bedrijf, een deel ervan of alleen een klantenportefeuille. Dat kan zijn omdat er geen opvolger is of om emotionele of financiële redenen.

Om de overname kans van slagen te geven is het goed dat jouw wensen en die van de verkoper in evenwicht zijn.

Als koper en verkoper beleef je het traject van overname vanuit een verschillend perspectief. Het belang is hetzelfde: een geslaagde overdracht. Verdiep je daarom eens in de verkoper en waar hij mee te maken krijgt.

Kopen van het bedrijf waar je werkt (MBO)

Het bedrijf waar je als werknemer of manager actief bent overnemen, wordt ook wel Management Buy Out (MBO) genoemd. Je koopt de huidige eigenaar uit of neemt een onderdeel van het bedrijf over. In het laatste geval ga je verder onder een nieuwe bedrijfsnaam. Het voordeel voor zowel jou als de verkoper is dat je het bedrijf, de cultuur en de bijzonderheden kent.

Als mogelijke koper ga je in gesprek en onderhandeling met je huidige werkgever. Waar je normaal een hiërarchische verhouding had ben je nu gelijkwaardig gesprekspartner. Realiseer je dat de overname mogelijk ook niet doorgaat. Hoe ga je daarna verder?

Een Management Buy Out kent aantrekkelijke specifieke financiële constructies.

Overname binnen de familie

Je bent werkzaam in het familiebedrijf en je ouders willen een stapje terugdoen. Zij zien jou als de logische opvolger. Samen werken jullie toe naar het moment van de overname. Het kan ook dat je abrupt voor de overname komt te staan, bijvoorbeeld door een plotseling overlijden binnen de familie. 

In veel opzichten is een overname binnen de familie vergelijkbaar met andere overnames. Maar er is ook de familieband, die na de zakelijke overdracht wel blijft bestaan. Juist daarom is een tijdige voorbereiding een verstandige keuze. Als dat mogelijk is natuurlijk. 

Wees vanaf het begin open richting de familieleden die niet in het bedrijf werkzaam zijn. Maak afspraken over een geleidelijk afnemende betrokkenheid van de ouder(s) na de overname. Leg deze afspraken ook vast in een familiestatuut bij een notaris.
 

Let op! Het komt voor dat de overdracht binnen de familie tegen een te lage waarde gaat. De Belastingdienst ziet dit dan als een schenking. Neem daarom ruim van te voren contact op met jullie accountant en onderzoek hoe de overname fiscaal aantrekkelijk kan verlopen.

Geleidelijke overname

In de praktijk vinden overnames niet van de een op de andere dag plaats. Zo zorgt men voor de continuïteit van het bedrijf en krijgt de koper voldoende tijd om de fijne kneepjes van het vak te leren.

Een geleidelijke overname kan ook financiële redenen hebben. Omdat je als koper in dit stadium de financiering nog niet helemaal rond kunt krijgen. Of omdat je als koper weet te onderhandelen dat je in termijnen de overnamesom voldoet.

Sommige regelingen eisen ook dat je een bepaalde periode blijft samenwerken. De koper betaalt dan een lagere overnamesom en de verkoper heeft meer opbrengst.

Het belang van een overnameadviseur

Extern advies is tijdens de aankoop van een onderneming onmisbaar. Zet een overnamespecialist in om als regisseur het hele aankoopproces te stroomlijnen. Je kunt ook een juridisch of financieel expert inschakelen. Deze specialisten helpen je de juiste keuzes te maken. Ook voorkomen zij dat je achteraf te maken krijgt met lijken in de kast, zoals lopende claims of afhandeling van garantiegevallen.