Sterke drank importeren en verkopen

Wanneer je sterk alcoholische drank importeert en op de Nederlandse markt brengt, ben je gebonden aan btw, accijns, producteisen en aansprakelijkheid. Bij verkoop aan consumenten komt de Alcoholwet om de hoek kijken. Dit moet je weten als je sterke drank importeert en verkoopt.

Whisky, rum, cognac, likeur en arak. Een greep uit de vele soorten sterke drank die je op de Nederlandse markt koopt. Sterke drank, ook gedistilleerde drank genoemd, mag pas zo heten wanneer er minimaal 15% alcohol in zit bij een temperatuur van twintig graden Celsius. Er gelden meer regels als je sterke drank importeert binnen de EU of van buiten de EU inkoopt, en daarna verkoopt aan bedrijven en consumenten.

• Importeren binnen de EU
• Importeren van buiten de EU
• Verkopen van sterke drank
• Producteisen
• Productaansprakelijkheid
• Parallelimport

Importeren binnen de EU

Nederland importeerde in 2021 voor meer dan een miljard euro aan gedistilleerde dranken (goederencode 2208). Het grootste gedeelte van import komt van binnen de EU (590 miljoen). De top drie wordt gevormd door België aan kop met 180 miljoen, gevolgd door Duitsland met 151 miljoen. Frankrijk sluit de rij met 66 miljoen aan importwaarde. Buiten de EU geldt het Verenigd Koninkrijk als nummer één met een importwaarde van 230 miljoen euro (bron Access2markets).

Binnen de Europese Unie (EU) geldt vrij verkeer van goederen. Importeren van sterke drank als cognac uit Frankrijk, limoncello uit Italië of brandewijn uit Duitsland doe je zonder invoeraangifte bij de Nederlandse Douane. Er gelden geen invoerrechten. Je hebt wel te maken met btw en accijns.

Btw

Je leverancier brengt 0% btw in rekening als je ondernemer bent. Je geeft je leverancier hiervoor jouw btw-identificatienummer door. Zelf bereken je 21% Nederlandse btw over je aankoop. Deze geef je aan in je btw-aangifte. Vervolgens mag je dit als voorbelasting aftrekken in dezelfde aangifte. Dit heet Intracommunautaire Verwerving (ICV).

Accijns

Sterke drank valt onder accijnsgoederen. De Belastingdienst noemt sterke drank ‘overige alcoholhoudende producten’. Accijns is een nationale belasting. Dit betekent dat iedere EU-lidstaat zelf bepaalt hoe hoog het accijnsbedrag is. Je draagt accijns in je eigen land af en betaalt het over de hoeveelheid zuivere alcohol die in de ontvangen zending zit.

Rekenvoorbeeld

Je bestelt in Italië twintig dozen met zes flessen limoncello (goederencode 2208 70 10 00) van 0,7 liter. Het alcoholpercentage is 30. De hoeveelheid zuivere alcohol is: 20 x 6 x 0,7 x 0,3 = 25,2 : 100 = 0,252 hectoliter. De accijns op limoncello is 16,86 euro per volumeprocent zuivere alcohol. Je betaalt voor deze zending: 0,252 x 16,86 euro x 100 = 424,87 euro accijns.

Accijnsgoederen kun je op twee manieren ontvangen:

1. Accijns al betaald in het EU-land van herkomst

Soms heeft je leverancier de accijns al in zijn eigen land betaald. Bijvoorbeeld wanneer je leverancier geen vergunning heeft om geschorst te leveren of wanneer jij geen vergunning hebt om accijnsgoederen geschorst te ontvangen. De betaalde accijns berekent je leverancier dan door aan jou. Je noemt de goederen dan 'veraccijnsde goederen'.
Bij de zending moet dan een ‘vereenvoudigd administratief geleidedocument’ zitten. Je leverancier levert dit aan, of je zorgt hier zelf voor als jij de zending ophaalt of laat ophalen. Je regelt het geleidedocument met een vervoerder.

Voor accijnsgoederen gelden twee meldingsmomenten:

• Voordat je de levering ontvangt meld je bij de douane dat deze onderweg is via Douane.Dgr.Accijnsunit@douane.nl. Door deze melding stel je jezelf garant voor het betalen van Nederlandse accijns. De douane noemt dit 'zekerheid stellen voor de accijns'. De betaalde buitenlandse accijns vraag je terug bij de belastingdienst in het land van je leverancier.
• Binnen één werkdag na ontvangst van je zending geef je de te betalen Nederlandse accijns aan via Mijn Douane. Je logt in met DigiD of eHerkenning. Op basis van deze aangifte draag je Nederlandse accijns af.

Als je de betaalde buitenlandse accijns terugvraagt moet je aantonen dat de flessen sterke drank in Nederland binnenkwamen en Nederlandse accijns is betaald.

Nieuwe procedure 2023

Vanaf 13 februari 2023 gelden nieuwe EU-regels voor het ontvangen van veraccijnsde goederen vanuit andere EU-landen. Vanaf die datum heeft het exporterende bedrijf een Vergunning gecertificeerd afzender nodig. Jij hebt als ontvanger een Vergunning gecertificeerd geadresseerde nodig. Zowel verzender als ontvanger geven de zending verplicht digitaal aan in het EMCS. Hiervoor moet het huidige EMCS worden aangepast, wat technisch pas haalbaar is op 1 oktober 2023. De douane heeft hiervoor een noodprocedure.

Via de Nederlandse Douane download je de:

• Aanvraag vergunning gecertificeerde afzender.
• Aanvraag vergunning gecertificeerde geadresseerde.

2. Accijns nog niet betaald (geschorst)

Accijnsgoederen zonder accijns ontvangen is eenvoudiger. Hiervoor heb je een vergunning nodig omdat de Belastingdienst jou aansprakelijk stelt voor de accijns. Dit wordt ’zeker stellen’ genoemd. Er zijn drie verschillende vergunningen:

• Vergunning geregistreerde geadresseerde.
  Deze heb je nodig wanneer je vaker accijnsgoederen geschorst van accijns ontvangt.
• Vergunning geregistreerde geadresseerde (tijdelijk).
  Deze vergunning vraag je aan wanneer je af en toe accijnsgoederen ontvangt.
• Vergunning opslag in een accijnsgoederenplaats (AGP).
  Gebruik deze vergunning wanneer je flessen drank wilt opslaan. Let op de voorwaarden die hiervoor gelden, zoals een minimale opslag van 5.000 liter sterke drank. Je mag een AGP nooit op een woonhuis aanvragen.

Nadat je de drank ontvangen hebt meld je deze uiterlijk op de vrijdag in de week na ontvangst aan bij de douane. Dit doe je vanaf 1 juni 2021 via Mijn Douane met DigiD of eHerkenning.

Importeren van buiten de EU

Alle gedistilleerde dranken die je van buiten de EU importeert geef je ten invoer aan bij de Nederlandse Douane. Meestal verzorgt je vervoerder of douane-vertegenwoordiger dit, tegen een vergoeding, namens jou. Vaak schieten zij ook eventueel verschuldigde invoerrechten en btw voor. Je hebt een EORI-nummer nodig voor de bedrijfsmatig import van dranken. Een EORI-nummer is verplicht bij het verrichten van douaneformaliteiten.

Invoerrechten

Het percentage invoerrechten van sterke drank is vrijwel altijd 0%. Je betaalt wel btw en accijns.

Goederencode

De douane rangschikt goederen met goederencodes, ook HS-codes of TARIC-codes genoemd. Deze code is nodig voor je invoeraangifte. De indeling hangt af van het soort sterke drank. Een tiencijferige goederencode is gebruikelijk. Daarbij zijn de eerste vier cijfers voor sterke drank 2208. Hierna krijg je per soort een onderverdeling. Binnen de soort sterke drank kan nog een onderverdeling zitten. Hieronder drie voorbeelden van flessen whisky met een inhoudsmaat van niet meer dan twee liter:

• Bourbon; 2208 30 11 00
• Single grain Scotch Whisky; 2208 30 61 00
• Blended Malt Scotch Whisky; 2208 30 41 00

De goederencodes vind je in het gebruikstarief van de Nederlandse Douane. Je hebt ze ook nodig als je wilt weten aan welke producteisen de sterke drank die je in Nederland importeert en verkoopt moet voldoen.

Btw

Bij invoer in Nederland betaal je 21% Nederlandse invoer-btw. Als je ondernemer bent met een btw-plicht dan mag je deze btw later weer aftrekken in je btw-aangifte. Meestal doe je btw-aangifte in de eerste weken na afloop van een kwartaal. Je financiert de btw dus voor en krijgt deze later terug.

Als je regelmatig goederen uit landen buiten de EU importeert hoef je de btw met een vergunning artikel 23 van de Belastingdienst niet op het moment van invoer te betalen. Je mag deze dan verleggen naar je btw-aangifte. Je neemt dan eigenlijk een schuld aan btw in je administratie op. Maar verrekent deze meteen in de voorbelasting. Per saldo draag je hierop dus geen btw af. Je moet wel btw rekenen wanneer je de sterke drank in Nederland verkoopt.

Accijns

Je betaalt accijns aan de Nederlandse Douane. Na het vrijgeven van je invoerontvang je een ‘uitnodiging tot betaling’ met de bedragen voor btw en accijns. Net als bij import binnen de EU kun je accijnsgoederen geschorst ontvangen.

Om accijnsgoederen geschorst te ontvangen heb je een Vergunning geregistreerd afzender nodig en een accijnsgoederenplaats (AGP). Als geregistreerd afzender mag je geschorste accijnsgoederen vervoeren naar je AGP. Met deze vergunning is de douane er zeker van dat ze accijns bij jou kunnen vorderen, ook als er tijdens het transport iets mis gaat zoals verlies, beschadiging of diefstal van de goederen.

Verkopen van sterke drank

Je hebt je import geregeld en je drank is binnen. Nu wil je verkopen. Voor verkoop aan bedrijven gelden andere regels dan voor levering aan consumenten.

Verkoop aan bedrijven

Voor bedrijven maak je een factuur met btw en bereken je accijns. Je zorgt voor een ‘herkomstdocument’ zoals een factuur of vervoersbewijs.
Je kunt de accijns schorsen, hiervoor hebben jij en je klant een vergunning nodig. Je checkt de geldigheid van je accijnsvergunning in het SEED-systeem. Verder maak je voor de zending een elektronisch administratief document (e-AD) aan in het Excise Movement and Control System (EMCS). Je stuurt een vereenvoudigd administratief geleidedocument mee als je geen gebruik maakt van EMCS.

Verkoop aan consumenten

Als je direct aan consumenten verkoopt gelden de regels van de Alcoholwet. Zonder slijterijvergunning mag je geen sterke drank aan consumenten verkopen, ook niet via een webshop. Eisen voor een slijterijvergunning zijn dat je minimaal achttien jaar oud bent en in het bezit van een SVH Verklaring Sociale Hygiëne. Verder moet je locatie voldoen aan specifieke inrichtingseisen.

Verkoop van sterke drank vanuit je woonhuis is verboden. Naast de Alcoholwet, stelt de gemeente eisen aan je locatie. In de bestemmingsplannen staat welke activiteiten de gemeente op welke locatie toestaat. Op een woonbestemming mag je bijvoorbeeld alleen wonen, met uitzondering van het uitoefenen van je beroep.

Afstandsverkopen

Vanuit een webshop aan particulieren leveren noemen we 'afstandsverkopen'. Eerder las je dat je een slijterijvergunning nodig hebt. Net als bij import krijg je ook hier te maken met btw en accijns. Woont je klant in Nederland? Bereken de Nederlandse btw en draag de Nederlandse accijns af.

Wanneer je klant in een ander EU-lidstaat woont, dan bereken je de btw voor dat land. Voor accijnsgoederen geldt geen drempelbedrag waar je omzet boven moet uitkomen, wat wel geldt voor alle andere goederen. Je vraagt in de andere EU-lidstaat een btw nummer aan en draagt de btw en de accijns daar af. Volgens de btw-regels voor e-commerce in de EU kun je de buitenlandse btw ook afdragen via de One Stop Shop (OSS). Je kunt ook gebruikmaken van een fiscaal vertegenwoordiger die lokaal btw en accijns afdraagt namens jou. Sommige vervoerders of expediteurs verlenen diensten als fiscaal vertegenwoordiger. De accijns die je in Nederland betaald hebt mag je terugvragen. Verder moet je zorgen voor een herkomstdocument, zoals een vrachtbrief of factuur.

In dit artikel lees je hoe je voorkomt dat je dubbel accijns betaalt als je goederen exporteert.

Woont je klant buiten de EU? Dan doe je een aangifte ten uitvoer bij de douane. Je berekent dan 0% btw op je factuur. Betaalde accijns mag je ook weer terugvragen. Maar let op welke regels er gelden in het land waar je klant woont. Daar moet namelijk een aangifte ten invoer gedaan worden. Als je met je klant afspreekt dat je alles regelt (Incoterms® DDP) moet jij die aangifte verzorgen. Je betaalt dan invoerrechten, btw en accijns van dat land. Ook hiervoor kan je weer een fiscaal vertegenwoordiger gebruiken, als je het niet zelf wilt regelen. Hou rekening met de kosten die deze fiscaal vertegenwoordiger aan jou vraagt.

Leeftijdscontrole

Consumenten moeten achttien jaar oud zijn om drank te kopen, staat in Artikel 20 Alcoholwet. In een fysieke slijterij check je de leeftijd makkelijker dan bij online verkoop. Bezorgbedrijven kunnen een leeftijdscontrole voor je uitvoeren, maar als verkoper blijf je verantwoordelijk en aansprakelijk. Bij overtreding riskeer je een boete van minimaal 1.360 euro. Controleer ook de regels in andere EU-lidstaten als je daar verkoopt.

Marketing

In de Alcoholcode van de Stichting Verantwoorde Alcoholconsumptie (STIVA) staan regels voor alcoholreclame. Je mag bijvoorbeeld niet in advertenties zetten dat je door alcoholconsumptie gezonder wordt of hierdoor je sportprestatie verbetert. De alcoholcode is opgesteld door de branche van importeurs en producenten van alcoholhoudende dranken en is niet vrijblijvend. Bij overtreding riskeer je een boete tot 50.000 euro.

Producteisen

Zowel de Europese Unie als de Nederlandse overheid hebben producteisen voor sterke drank. Etiketten, inhoudsmaten en benamingen zijn wettelijk vastgelegd. In Nederland gelden deze wetten:

• Warenwet
• Warenwetbesluit informatie levensmiddelen
• Warenwetbesluit hoeveelheden voorverpakkingen

Etiketten

Door een etiket weten consumenten wat er in de fles drank zit. Met een etiket kun je ook je product en bedrijf beschermen tegen oneerlijke concurrentie. Bij de Brancheorganisatie SpiritsNL vind je een overzicht van alle etiketeisen.

Inhoud flessen

Er gelden wettelijk vastgestelde inhoudsmaten voor flessen gedistilleerde drank. Deze maten zijn 0,10 liter, 0,20 liter, 0,35 liter, 0,50 liter, 0,70 liter, 1,00 liter, 1,50 liter, 1,75 liter en 2,00 liter. Er geldt een verkoopverbod voor iedere andere inhoudsmaat.

Wettelijke benamingen

Is het nu whisky of whiskey? Wettelijk kan het allebei. Een whisky moet wel voldoen aan deze voorwaarden:

• Whisky distilleer je uit gemoute granen.
• Het alcoholpercentage is minstens 40%.
• Je mag geen extra alcohol toevoegen aan de alcohol die je uit de distillatie van de gemoute granen haalt.
• De kleur mag je alleen aanpassen met karamel.
• Je mag geen zoet- of smaakstoffen toevoegen, behalve karamel.
• De term ‘Single malt’ mag je alleen gebruiken wanneer je whisky in één distilleerderij stookt.

Zo heeft iedere gedistilleerde drank zijn eigen regels, vastgelegd in Verordening (EU) 2019/787.

Geografisch beschermde benamingen

Je mag alleen ‘Scotch whisky’ vermelden wanneer je deze whisky op Schots grondgebied produceert. Dit geldt voor meer gedistilleerde dranken. Sterke drank heeft een ‘beschermde geografische aanduiding’. De EU heeft Europese dranken beschermd.

Dranken van buiten de EU die in het EU Geographical Indication register eAmbrosia staan zijn ook beschermd. Zo is ‘Tequila’ in 2019 opgenomen in dit register. Met een Mexicaans certificaat van echtheid bevestig je de Mexicaanse oorsprong bij de Nederlandse Douane.

De Access2Markets-website van de Europese Commissie heeft een volledig overzicht van de producteisen. Ook het eAmbrosia-register informeert je over de eisen per soort sterke drank. Verder geeft brancheorganisatie SpiritsNL uitleg over productwetgeving.

Productaansprakelijkheid

Als je sterke drank uit landen buiten de Europese Economische Ruimte (EER) importeert, ben jij aansprakelijk voor (letsel)schade die ontstaat door een gebrek aan deze producten. Je wordt, in juridische zin, gezien als producent. Daarom moeten deze producten voldoen aan alle eisen en regels. Ook wanneer een producent in de EER onder jouw merknaam (private-label) of merkloos (white-label) sterke drank produceert, ben je als importeur aansprakelijk.

Parallelimport

Stel, je wilt een partij Bacardi rum importeren uit Rusland. Voor deze rum bestaat al een officiële importeur en de merknaam is geregistreerd in de EER. Dan mag je deze rum niet invoeren, tenzij de producent je hier toestemming voor geeft. Meestal doet de producent dit niet, omdat deze al een deal voor alleenverkooprecht sloot met een bestaande importeur.
Importeer je diezelfde sterke drank uit een EER-land? Dan mag het wel. Als goederen al eerder op de EER-markt zijn gebracht door een officiële producent of importeur, mag je het product daarna vrij verhandelen binnen de EER. Dit is geoorloofde parallelimport.

Namaak

Waar geld verdiend wordt met handel is de namaakindustrie dichtbij. Zo berekende het EU Intellectual Property Office (EUIPO) in 2016 dat de gedistilleerde industrie 739 miljoen euro aan directe verkoop misliep (periode 2010-2015) vanwege namaakdrank. Naast de financiële strop, zijn namaakproducten ook van slechtere kwaliteit. Dit kan lichamelijk letsel of overlijden tot gevolg hebben. Als importeur ben je dan aansprakelijk. Het is verboden en strafbaar namaakartikelen te importeren en verhandelen.

Voorkomen

Het is lastig te herkennen of een product namaak is of niet. Lage prijzen geven al een idee of je te maken hebt met valse producten. Is de prijs te mooi om waar te zijn? Volg je gevoel. Probeer je risico te beperken en check of een zakenpartner betrouwbaar is.