Sterke drank importeren en verkopen

Importeer je sterk alcoholische drank en breng je deze op de Nederlandse markt? Dan heb je met verschillende regels te maken. Denk aan btw, accijns, producteisen en aansprakelijkheid. En bij verkoop aan consumenten komt de Alcoholwet om de hoek kijken. Dit moet je weten als je sterke drank importeert en verkoopt.

Whisky, rum, cognac, likeur en arak. Een greep uit de vele soorten sterke drank die je op de Nederlandse markt koopt. Sterke drank noem je ook gedistilleerde drank. Dit mag alleen als er minimaal 15% alcohol in zit bij een temperatuur van twintig graden Celsius. Er zijn meer regels voor de import van sterke drank van buiten de EU dan van binnen de EU. Ook verschilt het of je verkoopt aan bedrijven of aan consumenten.

• Importeren binnen de EU
• Importeren van buiten de EU
• Verkopen van sterke drank
• Producteisen
• Productaansprakelijkheid
• Parallelimport

Importeren binnen de EU

Nederland importeerde in 2022 voor 1,3 miljard euro aan gedistilleerde dranken. Het grootste deel komt van binnen de EU. België is koploper met 233 miljoen. Hierna volgt Duitsland met 231 miljoen en Frankrijk sluit de rij met 74 miljoen aan importwaarde. Buiten de EU is het Verenigd Koninkrijk nummer één met een importwaarde van 287 miljoen euro (bron: Access2Markets).

Binnen de EU is er vrij verkeer van goederen. Je doet geen invoeraangifte bij de Nederlandse Douane als je bijvoorbeeld cognac uit Frankrijk of limoncello uit Italië importeert. Je betaalt geen invoerrechten, wel btw en accijns.

Btw

Je leverancier brengt 0% btw in rekening als je ondernemer bent. Je geeft je leverancier hiervoor je btw-identificatienummer door. Zelf bereken je 21% Nederlandse btw over je aankoop. Deze geef je aan in je btw-aangifte. Vervolgens mag je dit als voorbelasting aftrekken in dezelfde aangifte. Dit heet Intracommunautaire Verwerving (ICV).

Accijns

Sterke drank valt onder accijnsgoederen, ook wel overige alcoholhoudende producten genoemd. Accijns is een nationale belasting. Dit betekent dat iedere EU-lidstaat zelf bepaalt hoe hoog het accijnsbedrag is. Je draagt accijns in je eigen land af en betaalt het over de hoeveelheid zuivere alcohol die in de ontvangen zending zit.

Sterke drank kun je op twee manieren ontvangen. De accijns is al betaald in het EU-land van herkomst, of de accijns is nog niet betaald.

1. Accijns al betaald in het EU-land van herkomst

Soms betalen leveranciers de accijns al in hun eigen land. Bijvoorbeeld wanneer ze geen vergunning hebben voor het geschorst leveren. Of wanneer jij geen vergunning hebt voor geschorst ontvangen van accijnsgoederen. De betaalde accijns berekent je leverancier dan door aan jou. Je noemt de goederen dan 'veraccijnsde goederen'. Geschorst betekent hier dat de accijns nog niet is betaald. 

Als ontvanger heb je de 'Vergunning gecertificeerde geadresseerde' nodig. Er zijn twee soorten:

• Vergunning gecertificeerde geadresseerde;
  Deze vraag je aan als je vaker producten met buitenlandse accijns ontvangt.
• Vergunning gecertificeerde geadresseerde (tijdelijk);
  Deze vergunning gebruik je als je af en toe een zending met veraccijnsde producten ontvangt.

Vervoer

Je leverancier zorgt tijdens het vervoer voor een vereenvoudigd elektronisch administratief geleidedocument (e-VAD). Dit digitale document stuurt je leverancier via het Excise Movement and Control System (EMCS) naar je toe.

Vanaf 14 juli 2023 meld je de ontvangst van je zending via Mijn Douane. Dit doe je binnen vijf werkdagen. Hierdoor kan je leverancier de betaalde accijns in het eigen land terugvragen. Zelf betaal je de Nederlandse accijns door deze ontvangstmelding. 

2. Accijns nog niet betaald (geschorst)

Sterke drank ontvangen zonder accijns is eenvoudiger. Hiervoor heb je een vergunning nodig omdat de Belastingdienst je aansprakelijk stelt voor de accijns. Dit noem je ’zeker stellen’. Er zijn drie verschillende vergunningen:

• Vergunning geregistreerde geadresseerde.
  Deze heb je nodig wanneer je vaker accijnsgoederen geschorst van accijns ontvangt.
• Vergunning geregistreerde geadresseerde (tijdelijk).
  Deze vergunning vraag je aan wanneer je af en toe accijnsgoederen ontvangt.
• Vergunning opslag in een accijnsgoederenplaats (AGP).
  Gebruik deze vergunning wanneer je flessen drank wilt opslaan. Let op de voorwaarden die hiervoor gelden. Zoals een minimale opslag van 5.000 liter sterke drank. Je mag een AGP nooit op een woonhuis aanvragen.

Nadat je de drank ontvangen hebt meld je deze uiterlijk op de vrijdag in de week na ontvangst aan bij de douane. Dit doe je via Mijn Douane met DigiD of eHerkenning.

Importeren van buiten de EU

Alle gedistilleerde dranken die je van buiten de EU importeert geef je ten invoer aan bij de Nederlandse Douane. Meestal verzorgt je vervoerder of expediteur dit namens jou. Hier betaal je voor. Vaak schieten zij ook mogelijke invoerrechten en btw voor. Als je met je bedrijf sterke drank importeert, heb je een EORI-nummer nodig. 

Invoerrechten

Het invoerrecht van sterke drank is bijna altijd 0%. Je betaalt wel btw en accijns.

Goederencode

De douane deelt goederen in met goederencodes, ook HS-codes of TARIC-codes genoemd. Deze codes zijn nodig voor je invoeraangifte. De indeling hangt af van het soort sterke drank. Een tiencijferige goederencode is standaard.

De eerste vier cijfers voor sterke drank zijn 2208. Hierna krijg je per soort een onderverdeling. Binnen de soort sterke drank kan nog een onderverdeling zitten. Hieronder drie voorbeelden van flessen whisky met een inhoudsmaat van niet meer dan twee liter:

• Bourbon; 2208 30 11 00.
• Single grain Scotch Whisky; 2208 30 61 00.
• Blended Malt Scotch Whisky; 2208 30 41 00.

De goederencodes vind je in het gebruikstarief van de Nederlandse Douane. Als je wilt weten aan welke producteisen de sterke drank moet voldoen, heb je deze code ook nodig.

Btw

Bij invoer in Nederland betaal je 21% Nederlandse invoer-btw. Als je ondernemer bent met een btw-plicht dan trek je deze btw af in je btw-aangifte. Meestal doe je btw-aangifte in de eerste weken na het einde van een kwartaal. Je financiert de btw dus voor en krijgt deze later terug.

Importeer je regelmatig goederen uit landen buiten de EU? Dan betaal je met een vergunning artikel 23 van de Belastingdienst geen btw op het moment van invoer. Je verlegt deze naar je btw-aangifte. Je neemt dan eigenlijk een schuld aan btw in je administratie op. En trekt deze daar gelijk weer af. Je rekent weer btw op het moment dat je de sterke drank in Nederland verkoopt.

Accijns

Je betaalt accijns aan de Nederlandse Douane. Nadat die de sterke drank vrijgeeft, krijg je een uitnodiging tot betaling. Hierop zie je de bedragen voor btw en accijns die je betaalt. Net als bij import binnen de EU kun je accijnsgoederen geschorst ontvangen.

Wil je accijnsgoederen geschorst ontvangen? Dan heb je een Vergunning geregistreerd afzender nodig en een accijnsgoederenplaats (AGP). Als geregistreerd afzender mag je geschorste accijnsgoederen vervoeren naar je AGP. Met deze vergunning is de douane er zeker van dat ze accijns van je kunnen eisen. Ook als er tijdens het transport iets mis gaat zoals verlies, beschadiging of diefstal van de producten.

Verkopen van sterke drank

Je hebt de import geregeld. Nu wil je de drank verkopen. Voor verkoop aan bedrijven zijn andere regels dan voor levering aan consumenten.

Verkoop aan bedrijven

Voor bedrijven maak je een factuur met btw en bereken je accijns. Je zorgt voor een ‘herkomstdocument’ zoals een factuur of vervoersbewijs.
Je kunt de accijns schorsen, hiervoor hebben jij en je klant een vergunning nodig. Je controleert de geldigheid van je accijnsvergunning in het SEED-systeem. Verder maak je voor de zending een elektronisch administratief document (e-AD) aan in het Excise Movement and Control System (EMCS). Je stuurt een vereenvoudigd administratief geleidedocument mee als je geen gebruik maakt van EMCS.

Verkoop aan consumenten

Als je direct aan consumenten verkoopt gelden de regels van de Alcoholwet. Zonder slijterijvergunning mag je geen sterke drank aan consumenten verkopen. Ook niet via een webshop. Eisen voor een slijterijvergunning zijn dat je minimaal achttien jaar oud bent en in het bezit van een SVH Verklaring Sociale Hygiëne. Verder moet de ruimte waar de sterke drank staat voldoen aan speciale inrichtingseisen. Die vind je in artikel 10 van de Alcoholwet. 

Verkoop van sterke drank vanuit je woonhuis is verboden. Je verkoopplaats moet voldoen aan de eisen van de wet, maar ook aan de regels van de gemeente. In de bestemmingsplannen staat per gebied welke activiteiten de gemeente er toestaat. Op een woonbestemming mag je bijvoorbeeld alleen wonen. Je mag vanuit huis wel je beroep uitvoeren, maar geen winkel openen.

Afstandsverkopen

Lever je vanuit een webshop aan particulieren, dan noemen we dat afstandsverkopen. Eerder las je dat je een slijterijvergunning nodig hebt. Net als bij import krijg je ook hier te maken met btw en accijns. Woont je klant in Nederland? Bereken de Nederlandse btw en draag de Nederlandse accijns af.

Wanneer je klant in een andere EU-lidstaat woont, dan bereken je de btw voor dat land. Je vraagt in de andere EU-lidstaat een btw nummer aan en draagt de btw en accijns daar af. Volgens de btw-regels voor e-commerce in de EU kun je de buitenlandse btw ook afdragen via de One Stop Shop (OSS).

Fiscale vertegenwoordiger

Je kunt ook gebruikmaken van een fiscaal vertegenwoordiger die lokaal btw en accijns afdraagt namens jou. Sommige vervoerders of expediteursbieden diensten als fiscaal vertegenwoordiger. De accijns die je in Nederland betaald hebt mag je terugvragen. Verder moet je zorgen voor een herkomstdocument, zoals een vrachtbrief of factuur.

In dit artikel lees je hoe je voorkomt dat je dubbel accijns betaalt als je goederen exporteert.

Woont je klant buiten de EU? Dan doe je een aangifte ten uitvoer bij de douane. Je berekent dan 0% btw op je factuur. Betaalde accijns mag je ook weer terugvragen. Maar let op de regels in het land waar je klant woont. Daar moet je namelijk een aangifte ten invoer doen. Als je met je klant afspreekt dat jij alles regelt (Incoterms® DDP) moet jij die aangifte verzorgen. Je betaalt dan invoerrechten, btw en accijns van dat land.

Ook hiervoor gebruik je weer een fiscaal vertegenwoordiger, als je het niet zelf wilt regelen. Houd rekening met de kosten die deze fiscaal vertegenwoordiger aan je vraagt.

Leeftijdscontrole

Consumenten moeten achttien jaar oud zijn om drank te kopen. Dat staat in artikel 20 van de Alcoholwet. In een slijterij in een winkel controleer je de leeftijd makkelijker dan bij online verkoop. Bezorgbedrijven kunnen een leeftijdscontrole voor je doen, maar als verkoper blijf je verantwoordelijk en aansprakelijk. Een overtreding kan zorgen voor een boetevan 1.360 euro of meer. Controleer ook de regels in andere EU-lidstaten als je daar verkoopt.

Marketing

In de Alcoholcode van de Stichting Verantwoorde Alcoholconsumptie (STIVA) staan regels voor alcoholreclame. Je mag bijvoorbeeld niet in advertenties zetten dat het drinken van alcohol je gezond maakt. Of dat hierdoor je sportprestatie verbetert. De alcoholcode is geschreven door de branche van importeurs en producenten van alcoholhoudende dranken en die is niet vrijblijvend. Voor een overtreding kun je een boete krijgen tot 50.000 euro.

Producteisen

Zowel de Europese Unie als de Nederlandse overheid hebben producteisen voor sterke drank. Etiketten, inhoudsmaten en namen staan in de wet. In Nederland zijn deze wetten:

• Warenwet
• Warenwetbesluit informatie levensmiddelen
• Warenwetbesluit hoeveelheden voorverpakkingen

Etiketten

Door een etiket weten consumenten wat er in de fles drank zit. Met een etiket kun je ook je product en bedrijf beschermen tegen oneerlijke concurrentie. Bij de Brancheorganisatie SpiritsNL vind je een overzicht van alle eisen voor etiketten.

Inhoud flessen

Inhoudsmaten voor flessen gedistilleerde drank liggen vast in de wet. Deze maten zijn 0,10 liter, 0,20 liter, 0,35 liter, 0,50 liter, 0,70 liter, 1,00 liter, 1,50 liter, 1,75 liter en 2,00 liter. Iedere andere inhoudsmaat is verboden.

Wettelijke benamingen

Is het nu whisky of whiskey? De wet staat beide toe. Voor whisky zijn er deze voorwaarden:

• Whisky distilleer je uit gemoute granen.
• Het alcoholpercentage is minstens 40%.
• Je mag geen extra alcohol toevoegen aan de alcohol die je uit de distillatie van de gemoute granen haalt.
• De kleur mag je alleen aanpassen met karamel.
• Je mag geen zoet- of smaakstoffen toevoegen, behalve karamel.
• Het begrip ‘Single malt’ mag je alleen gebruiken wanneer je whisky in één distilleerderij stookt.

Zo heeft iedere gedistilleerde drank eigen regels. Deze vind je in Verordening (EU) 2019/787.

Geografisch beschermde benamingen

Je mag alleen ‘Scotch whisky’ noemen wanneer je deze whisky op Schots grondgebied produceert. Dit geldt voor meer gedistilleerde dranken. Sterke drank heeft een ‘beschermde geografische aanduiding’. De EU heeft Europese dranken beschermd.

Dranken van buiten de EU die in het EU Geographical Indication register eAmbrosia staan, zijn ook beschermd. 'Tequila' is bijvoorbeeld in 2019 opgenomen in dit register. Met een Mexicaans certificaat van echtheid bevestig je de Mexicaanse oorsprong bij de Nederlandse Douane.

De Access2Markets-website van de Europese Commissie heeft een volledig overzicht van de producteisen. Ook het eAmbrosia-register informeert je over de eisen per soort sterke drank. Verder geeft brancheorganisatie SpiritsNL uitleg over productwetgeving.

Productaansprakelijkheid

Importeer je sterke drank uit landen buiten de Europese Economische Ruimte (EER)? Dan ben jij volgens de wet producent. Dat maakt je aansprakelijk voor (letsel)schade die ontstaat door een gebrek aan deze producten. Daarom moeten deze producten voldoen aan alle eisen en regels. Ook wanneer een producent in de EER onder je merknaam (private-label) of merkloos (white-label) sterke drank produceert, ben je als importeur aansprakelijk.

Parallelimport

Stel, je wilt een partij Bacardi rum importeren uit Engeland. Voor deze rum bestaat al een officiële importeur. Die registreerde de merknaam in de EER. Dan mag je deze rum niet invoeren. Behalve als de producent je toestemming geeft. Meestal doet de producent dit niet, omdat deze al een contract voor alleenverkooprecht sloot met een bestaande importeur.
Importeer je diezelfde sterke drank uit een EER-land? Dan mag het wel. Bracht een officiële producent of importeur deze producten al eerder op de EER-markt? Dan mag je het product daarna vrij verhandelen binnen de EER. Dit is geoorloofde parallelimport.

Namaak

Waar geld verdiend wordt met handel is de namaakindustrie dichtbij. Het EU Intellectual Property Office (EUIPO) berekende dat de gedistilleerde industrie 1.3 miljard euro aan directe verkoop misliep door namaakdrank. Naast de financiële strop, zijn namaakproducten ook van slechtere kwaliteit. Dit heeft soms lichamelijk letsel of overlijden tot gevolg. Als importeur ben je dan aansprakelijk. Importeren en verhandelen van namaakartikelen is verboden en strafbaar.

Voorkomen

Het is lastig te herkennen of een product namaak is of niet. Is de prijs te mooi om waar te zijn? Volg je gevoel. Beperk je risico en controleer of een zakenpartner betrouwbaar is.